Z przepisów powinno wynikać, że nie ma podatku cukrowego od soków z dodatkiem witamin, smoothies, nektarów oraz napojów zawierających min. 20 proc. soku w składzie bez dodatku jakichkolwiek cukrów i słodzików – zaapelowali członkowie Komitetu Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Krajowej Izby Gospodarczej oraz Federacja Przedsiębiorców Polskich.

W związku z tym zwrócili się do ministra finansów o odpowiednie doprecyzowanie w projekcie ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw. Projekt nie trafił jeszcze do Sejmu, jest na etapie opiniowania (druk nr UD443).

Zakłada on zmianę w definicji napoju zawartej w art. 12b ust. 1 ustawy o zdrowiu publicznym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1608) oraz w zakresie wyłączeń od opłaty od środków spożywczych, zwanej potocznie podatkiem cukrowym.

Zmiany te – jak obawiają się przedsiębiorcy – spowodują opodatkowanie soków, nektarów i innych napojów zawierających co najmniej 20 proc. soku owocowego lub warzywnego, do których nie dodano cukru.

Zarzucają MF, że projekt nie zmierza do deklarowanego „uproszczenia poboru opłaty od środków spożywczych oraz wyeliminowania zidentyfikowanych ograniczeń i wątpliwości interpretacyjnych”. Prowadzi on do „radykalnego rozszerzenia podatku na nowe grupy produktowe, dotychczas nieopodatkowane, co jest niezgodne z celami pierwotnej regulacji oraz godzi w interesy polskiego przetwórstwa rolno-spożywczego i jego rolniczego zaplecza surowcowego” – napisali przedsiębiorcy.

Dodatkową inspiracją dla nich stały się niedawne orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego. W wyroku z 22 listopada 2022 r. (sygn. akt III FSK 934/22) sąd kasacyjny orzekł, że „skoro ustawodawca w art. 12b ust. 1 zdecydował o wyłączeniu z zakresu opodatkowania opłatą od środków spożywczych cukrów występujących w napojach naturalnie, to art. 12f ust. 1 tej ustawy nie stanowi podstawy rozszerzenia obowiązku daninowego o tę kategorię środków”.

W kolejnym wyroku, z 1 marca 2023 r. (III FSK 1278/22), NSA stwierdził, że ustawa o zdrowiu publicznym jednoznacznie wskazuje w art. 12b ust. 2 napoje wyłączone z obowiązku zapłaty opłaty. Dlatego „dla uznania, że zachodzi przypadek wyłączenia z obowiązku uiszczenia opłaty od środków spożywczych, uregulowany w art. 12b ust. 1, znaczenie ma zawartość w napojach substancji, o których mowa w art. 12a ust. 1 tej ustawy innych niż cukry” – skonstatował sąd.

W następnym wyroku, z 15 marca br. (III FSK 1480/22), NSA raz jeszcze podkreślił, że ustawodawca zdecydował się na wyliczenie, co uważa się za napój, ale jednocześnie na wyłączenie substancji występujących w nim naturalnie.

Wniosek jest jednoznaczny: gdy napój nie zawiera dodanego cukru (i słodzików), a jedynie cukier naturalnie obecny w składnikach napoju, to nie podlega on opłacie cukrowej – wskazują przedsiębiorcy.

Poza przywołanymi orzeczeniami podają też argumenty biznesowy i zdrowotny. Uważają, że państwo powinno naszym sadownikom, rolnikom i przetwórcom pomagać, a nie pogarszać ich konkurencyjność. Natomiast konsumentów powinno zachęcać do picia napojów z owoców i warzyw z wysoką zawartością soku, a nie napojów gazowanych.©℗