We Francji zysk ze sprzedaży nieruchomości lub przychód pochodzący z najmu podlega opodatkowaniu nie tylko podatkiem dochodowym, ale także, co jest niespotykane w innych krajach, kosztom socjalnym w wysokości 15,5 proc. zysku lub przychodu.

Kosztom socjalnym podlegają również inne przychody uważane za majątkowe jak na przykład dochody kapitałowe. Tak się składa, że właścicielami licznych nieruchomości we Francji są obcokrajowcy lub obywatele francuscy – rezydenci innych państw.

Przez lata również oni obciążeni byli kosztami socjalnymi w sytuacji sprzedaży nieruchomości lub otrzymywania czynszu z tytułu wynajmu posiadanej we Francji nieruchomości.
Rozwiązanie to było zaskakujące, ponieważ podatnicy ci nie mieli prawa do korzystania z francuskich świadczeń ubezpieczeń społecznych.

Zasada ogólnego obciążenia wspomnianymi kosztami socjalnymi motywowana była szeroką interpretacją definicji tych kosztów. Otóż, były one uważane przez francuskiego ustawodawcę za podatek, mający z zasady ogólny zasięg, a nie jako składka na ubezpieczenia społeczne. Ponadto, podstawą interpretacji był fakt, że wpływy z nich nie finansowały bezpośrednio ubezpieczeń lecz były przeznaczone na redukcję deficytu budżetowego przypisanego ogólnie rozumianym kosztom zabezpieczenia społecznego. Liczne skargi,zażalenia i procesy zostały uwieńczone sukcesem podatników.

Decyzją z dnia 26.02.2015 r (sprawa nr 623-13) Trybunał Sprawiedliwości UE podważył interpretację francuskich instancji dotyczącą kosztów socjalnych, którymi obarczone są we Francji przychody z majątku uzyskiwanego przez obcokrajowców. Uznał on, iż nie mają one charakteru podatkowego. Zatem, opierając się na podstawowej zasadzie, że każdy obywatel UE może podlegać ustawodawstwu społecznemu tylko jednego państwa, francuskie sądy administracyjne, a w ślad za nimi administracja, były zmuszone zmienić zasady obciążania kosztami socjalnymi.

Liczne orzecznictwo, a także ostatnie wytyczne ministerstwa finansów, pozwalają nam dzisiaj przekazać praktyczne informacje o tym kto, ile i w jaki sposób może otrzymać zwrot niesłusznie pobranych podatków we Francji.

  • Osoby mogące ubiegać się o zwrot

Są to osoby które nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu we Francji. Chodzi głównie o nierezydentów podatkowych, ale zwrot może dotyczyć również mieszkańców i rezydentów podatkowych we Francji pracujących w innym kraju np. Szwajcarii, Belgii czy Luxemburgu. Jeśli chodzi o zasięg geograficzny zastosowania nowych reguł, to obejmuje on każdego, kto podlega ubezpieczeniu społecznemu w kraju członkowskim UE, EOG (oprócz członków UE również Norwegia, Islandia, i Lichtensztajn) i Szwajcarii.

Ulga także na dom za granicą. Ale trzeba tam zamieszkać

Zobacz również

Źródła nie podejmują jednak tematu mieszkańców krajów spoza strefy układów europejskich tzn UE, EOG i Szwajcarii. Mimo tego milczenia trudno byłoby sobie wyobrazić odmienne traktowanie tych podatników, ponieważ oni także nie podlegają ubezpieczeniu uspołecznemu we Francji. Tym bardziej, że podobne praktyki zostały uznane niedawno jako niezgodne z zasadami prawa międzynarodowego.

Warto przypomnieć, że z tego powodu od 1.01.2015 stawka opodatkowania zysku ze sprzedaży nieruchomości przez właścicieli spoza UE, wynosząca do tej pory 33,33 proc, została zrównana ze stawką stosowaną dla rezydentów francuskich i europejskich (19%).

2. Kategorie dochodów objęte zwrotem

Kategorie te różnią się w zależności od tego czy beneficjentem jest rezydent czy nierezydent podatkowy we Francji. Nierezydenci mogą dochodzić zwrotu zapłaconego podatku dotyczącego transakcji na nieruchomościach tzn. sprzedaży lub dochodu od wynajmu.

Natomiast rezydentom będzie przysługiwał zwrot podatków zapłaconych w ramach wszystkich kategorii dochodów majątkowych, jak na przykład pochodzących ze zbycia udziałów w spółkach, inwestycji kapitałowych, niektórych rent dożywotnich, jak i oczywiście pochodzących z transakcji na nieruchomościach.

3. Koszty objęte zwrotem

W skład kosztów socjalnych, o których mowa, wchodzi kilka kategorii a ich łączna wysokość wynosi aktualnie 15,5% opodatkowanego dochodu. Ministerstwo finansów podało do wiadomości, że nie będzie zwracany tzw. podatek jedności (prélevement de solidarité) o stawce 2 proc. Tak więc zwrot, jeśli zostanie on przyznany, nie przekroczy 13,5 proc. opodatkowanego dochodu.

4. Reklamacje

Terminy odwołania się są wyjątkowo krótkie, ponieważ aby otrzymać zwrot za rok 2013 (oprócz 2014 i bieżącego), należy złożyć odwołanie do 31.12.2015 roku czyli do końca tego roku. Po tym terminie nie będzie już możliwości odzyskania podatków zapłaconych w 2013 r z okazji sprzedaży nieruchomości, a także podatków od dochodów z nieruchomości widniejących na zawiadomieniu podatkowym naliczonym w 2013 roku.

Odsetki za zwłokę mogą być również przedmiotem zwrotu oprócz sumy niesłusznie zapłaconych podatków za okres od momentu zapłaty aż do chwili zwrotu przez administrację podatkową.

Ewa Kaluzinska
Adwokat we Francji i przy ORA w Warszawie (lista A)
Partner w kancelarii D2K Avocats (Paryż, Montpellier, Lyon)
Prawo handlowe, podatkowe, nieruchomości www.d2k - avocats.com
We współpracy z Różą Głębicką