Subskrybuj nas na Youtube
Zwolnienie będzie możliwe, także gdy pracodawca dopłaca do przedszkola czy żłobka z własnych środków. Z tą jednak różnicą, że do wysokości ustawowych kwot
Jeżeli pracodawca zdecyduje się na finansowanie opieki nad dziećmi pracowników środkami obrotowymi, to od nowego roku również będzie miało zastosowanie zwolnienie. Jednak w takim przypadku, inaczej niż gdy środki pochodzą z ZFŚS, preferencja taka będzie podlegała limitowaniu.
Maksymalna wysokość
Począwszy od 1 stycznia 2016 r. świadczenia, które nie są finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, otrzymane od pracodawcy z tytułu:
- objęcia dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczania dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 400 zł,
- uczęszczania dziecka pracownika do przedszkola do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 200 zł
– będą podlegać zwolnieniu z opodatkowania PIT.
Powyższe limity będą ustalane na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym pracownik:
1) wykonywał władzę rodzicielską,
2) pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3) sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
„Nasze” dzieci
W przypadku zwolnienia dotyczącego finansowania środkami obrotowymi prawodawca wyraźnie wskazał, co należy rozumieć przez pojęcie „dzieci osoby uprawnionej/pracownika”.
Uważam, że w przypadku wątpliwości pojęcie „dzieci osób uprawnionych” należy postrzegać szeroko, tj. nie tylko dzieci własne, ale również dzieci opiekunów prawnych i osób sprawujących opiekę w ramach rodziny zastępczej.
Szkoda, że prawodawca nie posłużył się w obu przypadkach identycznymi zapisami, gdyż przy złej woli organ będzie mógł próbować stosować interpretację, poprzez wykładnię opozycji do przepisów konstytuujących zwolnienie dla świadczeń finansowanych środkami obrotowymi, wedle której zakres zwolnienia przy świadczeniach finansowanych z ZFŚS jest węższy.
WAŻNE
Takie same zasady stosowania zwolnień będą obowiązywały zarówno przy świadczeniach pieniężnych, jak i otrzymanych w innej postaci, gdy np. pracodawca wykupi miejsca w przedszkolu i przekaże je pracownikom lub zorganizuje placówkę zakładową
Uwaga: Limity stosowania zwolnienia mają charakter miesięczny. Niewykorzystany limit w jednym miesiącu nie ulega przesunięciu na następny miesiąc. [przykład 6]
PRZYKŁAD 6
Kwota na miesiąc
Spółka dopłaca pracownikom do opłat, które ci ponoszą na żłobek lub przedszkole. Dopłaty takie są finansowane środkami obrotowymi. Miesięczna dopłata wynosi maksymalnie 500 zł (nie więcej niż kwota zapłacona w danym miesiącu). W styczniu 2016 r. pracownica wysyłała dziecko do żłobka tylko przez część miesiąca, więc zapłaciła 350 zł, taką też kwotę dofinansowania przekazał jej pracodawca, zwalniając w całości od PIT. W lutym pracownica musiała uiścić już całą kwotę, w konsekwencji otrzymała od pracodawcy dofinansowanie w kwocie 500 zł. Mimo że w styczniu pracownica wykorzystała tylko część limitu zwolnienia, to nieskonsumowana kwota nie może być wykorzystana w lutym, czyli będzie miał zastosowanie limit 400, a nie 450 zł (400 zł + 50 zł). Zatem pracownica w stycznia nie zapłaci PIT od dofinansowania, natomiast w lutym zapłaci PIT od 100 zł (500 zł – 400 zł).
WAŻNE
Nie będzie możliwe przeniesienie limitu przypadającego na jedno dziecko na inne dzieci
Limit będzie przysługiwał na jedno dziecko, co oznacza, że jeżeli pracodawca sfinansuje/zapewni opiekę dla kilkorga dzieci jednego pracownika, wówczas na każde dziecko będzie przypadał odrębny limit. [przykład 7]
PRZYKŁAD 7
Nadwyżka z PIT
Firma, w której jest zatrudniona pani Ewa, stosuje dopłaty do ponoszonych przez pracowników opłat za przedszkole i żłobek, przy czym pracodawca dopłaca 100 zł do przedszkola i 500 zł do żłobka. Pani Ewa ma dwoje dzieci, z czego jedno chodzi do przedszkola, a drugie do żłobka, otrzymuje więc 100 zł i 500 zł dofinansowania. Od 2016 r. do obu dopłat będą miały zastosowanie zwolnienia od PIT. Mimo że łączna kwota dopłat nie przekracza sumy limitu dla przedszkola i dla żłobka (odpowiednio 200 zł i 400 zł), to jednak od 100 zł dopłaty pracodawca będzie musiał pobierać zaliczki na PIT. Opodatkowaniu będzie podlegać kwota 100 zł, tj. część dopłaty do żłobka przewyższająca kwotę 400 zł.
Są też wątpliwości
Niestety prawodawca nie doprecyzował, jak należy liczyć limit zwolnienia w przypadku, gdy pracodawca finansuje/zapewnia opiekę nad dziećmi, a w danym podmiocie są zatrudnieni oboje rodzice, jak również wówczas, gdy rodzice są zatrudnieni w różnych podmiotach, a każde z nich otrzymuje dofinansowanie pieniężne związane z pobytem dziecka w żłobku, klubie dziecięcym, przedszkolu lub z korzystaniem z usług dziennego opiekuna.
Chociaż prawodawca nie wskazał zasad stosowania limitu zwolnienia w przypadku, gdy dofinansowanie otrzymują oboje rodzice, to jednak moim zdaniem wobec braku stosownego zastrzeżenia należy przyjąć, że każdemu z rodziców jako odrębnemu podatnikowi przysługuje indywidualny limit.
Ze względu na to, że ulga (zwolnienie) jest przyporządkowana do dziecka, a jednocześnie prawodawca, identyfikując, wobec jakich dzieci może mieć zastosowanie zwolnienie, odwołuje się do regulacji dotyczących ulgi prorodzinnej, istnieje ryzyko, że organy będą próbowały stosować scalenie ulgi dla obojga rodziców. Uważam jednak, że w przepisach brakuje regulacji, które uzasadniałyby taką interpretację. Gdyby taka wykładania przyjęła się w praktyce, wówczas należałoby się godzić na możliwość współdzielenia ulgi. [przykład 8]
PRZYKŁAD 8
Możliwe warianty
Spółka dopłaca pracownikom do opłat, które ponoszą na żłobek lub na przedszkole. Dopłaty takie finansowane są środkami obrotowymi. Miesięczna dopłata wynosi maksymalnie 300 zł (nie więcej niż kwota zapłacona w danym miesiącu). W firmie zatrudnione jest małżeństwo, którego dziecko uczęszcza do prywatnego żłobka, za który rodzice płacą miesięcznie 800 zł. Zgodnie z regulaminem dopłata do opieki nad dzieckiem przysługuje każdemu pracownikowi, przy czym nie zostało zastrzeżone, że jeżeli w firmie pracuje małżeństwo, to dofinansowanie przysługuje tylko jednemu z rodziców.
Do końca 2015 r.
Oboje małżonkowie otrzymują po 300 zł dopłaty, co łącznie daje dofinansowanie w kwocie 600 zł. Od tego przychodu każdy z małżonków zapłaci PIT (dopłaty do przedszkola i żłobka ze środków obrotowych nie korzystają ze zwolnienia).
Od stycznia 2016 r.
Wariant I. Jeżeli pracodawca zastosuje wykładnię, wedle której każdemu z małżonków przysługuje odrębny limit zwolnienia (400 zł matce + 400 zł ojcu), wówczas małżonkowie nie zapłacą podatku od takich świadczeń, ponieważ każdy z nich otrzyma dopłatę w kwocie niższej niż dopuszczalny limit (300 zł).
Wariant II. Jeżeli pracodawca zastosuje wykładnię, w ramach której małżonkom przysługuje wspólne zwolnienie (tylko 400 zł), wówczas jako płatnik pobierze zaliczki od kwoty 200 zł, dokonując rozliczenia: zwolnienie dla całej kwoty dopłaty u jednego z małżonków i 200 zł ze świadczenia drugiego małżonka.
Ważne zatem wydaje się doprecyzowanie przez ustawodawcę, jak należy stosować limity zwolnienia w przypadku otrzymania dofinansowania lub świadczenia przez oboje rodziców.
Ustawodawca nie wskazał również, jak należy się zachować w sytuacji, w której pracownik otrzymuje dopłatę tylko dla jednego dziecka, a z opieki w danej formie korzysta większa liczba dzieci.
Niestety uważam, że w takiej sytuacji nie jest możliwe rozpisanie zwolnienia na kolejne dzieci. Stąd niezwykle ważne jest to, aby pracodawca uwzględnił takie sytuacje w stosownym regulaminie. [przykłady 9 i 10]
PRZYKŁAD 9
Jedno dziecko, jedna ulga
Zgodnie z regulaminem wewnętrznym pracodawca wypłaca pracownikom dopłaty do żłobka – 500 zł i do przedszkola – 300 zł. W regulaminie zastrzeżono jednak, że jeden pracownik może dostać dofinansowanie jedynie do jednego dziecka w żłobku i jednego dziecka w przedszkolu. Pracownik ma troje dzieci, z czego jedno jest w żłobku, a dwoje w przedszkolu. W związku z tym pracownik otrzymuje 800 zł (500 zł na żłobek + 300 zł na przedszkole) dofinansowania do placówek dla dwójki dzieci. Niestety, mimo że przy trojgu dzieci ma limit 800 zł (400 zł + 200 zł + 200 zł), to jednak pracodawca jako płatnik będzie musiał pobrać zaliczkę od 200 zł (100 zł od dopłaty dla dziecka żłobkowego i 100 zł od dopłaty dla dziecka uczęszczającego do przedszkola).
PRZYKŁAD 10
Ważny jest regulamin
Zgodnie z regulaminem wewnętrznym pracodawca wypłaca pracownikom dopłaty do finansowania żłobka – 500 zł i do przedszkola – 300 zł. W regulaminie zastrzeżono jednak, że maksymalne kwoty dofinansowania dla pracownika to odpowiednio 500 zł i 300 zł, przy czym jeżeli pracownik ma więcej niż jedno dziecko w żłobku i/lub więcej niż jedno dziecko w przedszkolu, to na pierwsze dziecko jest to odpowiednio kwota 400 lub 200 zł, a pozostała kwota 100 zł przypada na drugie dziecko. Pracownik ma troje dzieci, z czego jedno jest w żłobku, a dwoje w przedszkolu. W związku z tym pracownik otrzymuje 800 zł dofinansowania. Dzięki zapisom regulaminu cały przychód pracownika będzie korzystał ze zwolnienia od PIT.
Brak precyzji
Ustawodawca, wprowadzając zwolnienie nie precyzuje, że warunkiem stosowania zwolnienia jest to, by świadczenie uzyskiwane od pracodawcy było nie wyższe niż kwota, jaką pracownik musi uiścić z tytułu korzystania ze żłobka, klubu dziecięcego, dziennego opiekuna lub przedszkola. To oznacza, że dla zastosowania zwolnienia wystarczy, by pracodawca uzyskał od pracownika informację, że korzysta z takich świadczeń, ale nie musi badać, jakie wydatki w związku z tym ponosi pracownik. [przykład 11]
PRZYKŁAD 11
Nieważne, ile płaci pracownik
Zgodnie z regulaminem wewnętrznym pracodawca wypłaca pracownikom dopłaty do żłobka – 400 zł i do przedszkola – 200 zł. W regulaminie nie zapisano, że kwota dofinansowania nie może być wyższa niż kwota płacona przez pracownika do placówki. Regulamin przewiduje jedynie, że pracownik przedstawi zaświadczenie, że dzieci uczęszczają do placówek. Pracodawca nie oczekuje, że pracownicy udokumentują wydatki czy w inny sposób poinformują o ich wysokości. Wobec treści przepisów wchodzących w życie od 1 stycznia 2016 r. zarząd podjął decyzję, że regulamin nie będzie zmieniony, a całość dopłat otrzymywanych przez pracowników będzie korzystała ze zwolnienia od PIT.
Uwaga: Istnieje ryzyko, że organy podatkowe będą się starały uzasadnić wykładnię, wedle której w przypadku wypłaty wyższej niż kwota uiszczona przez podatnika w związku z nabyciem świadczeń opieki nad dziećmi zwolnienie będzie limitowane kwotą wydatku poniesionego przez pracownika. Jednak wykładnia taka nie powinna zyskać aprobaty.
Warto pamiętać, że tylko pracownik skorzysta ze zwolnienia od PIT. Jeżeli osoba współpracująca otrzyma świadczenie, wówczas przychód w całości będzie musiał być opodatkowany. [przykład 12]
PRZYKŁAD 12
Współpracownicy bez ulgi
Zgodnie z regulaminem wewnętrznym spółka wypłaca pracownikom dopłaty do finansowania żłobka w kwocie 400 zł i do finansowania przedszkola w kwocie 200 zł. Zarząd spółki podjął też uchwałę, zgodnie z którą dofinansowania w takich samych kwotach i na takich samych zasadach będą wypłacane osobom współpracującym w ramach umów cywilnoprawnych. Począwszy od 2016 r. świadczenia przekazywane pracownikom będą zwolnione z PIT, natomiast u osób współpracujących będą opodatkowane PIT.
O ile w przypadku świadczeń finansowanych środkami z ZFŚS nie wystąpi problem składek odprowadzanych do ZUS (świadczenia takie nie stanowią podstawy naliczania składek), o tyle przy finansowaniu środkami obrotowymi prawodawca powinien wprowadzić odrębne wyłączenie. Pracodawcy powinni więc sprawdzać, czy zostaną wprowadzone stosowne regulacje.
Możliwość korzystania ze zwolnienia
| Do końca 2015 r. | Od 2016 r. | |
| Źródło finansowania | Środki obrotowe | Środki obrotowe |
| Sposób opieki nad dziećmi | Brak | ŻłobekKlub dziecięcyDzienny opiekunPrzedszkole |
| Status podatnika | Brak | Pracownik |
| Limit zwolnienia | Brak | Żłobek – do 400 zł miesięcznie na dzieckoKlub dziecięcy – do 400 zł miesięcznie na dzieckoDzienny opiekun – do 400 zł miesięcznie na dzieckoPrzedszkole – do 200 zł miesięcznie na dziecko |