Subskrybuj nas na Youtube
Rok temu fiskus stworzył zachęty do zakładania pracowniczych żłobków, przedszkoli i klubów dziecięcych. Ale tylko w zakresie podatku dochodowego, a nie podatku od towarów.
Brak prawa do odliczenia VAT od takich wydatków potwierdza niedawny wyrok WSA w Warszawie. Sąd nie negował, że zapewnienie dzieciom opieki w godzinach pracy ich rodziców ma pozytywny wpływ na wizerunek firmy jako pracodawcy i może przekładać się na efektywność pracy. Jednak związek pomiędzy poniesionymi na ten cel wydatkami a czynnościami opodatkowanymi VAT jest zbyt pośredni, aby spółka mogła odzyskać podatek zapłacony przy finansowaniu tego typu inwestycji – uznał sąd.
Taki związek istnieje natomiast na gruncie innego podatku – dochodowego. Co więcej, od ponad roku w ustawie o PIT i CIT są przepisy, które jednoznacznie pozwalają na zaliczanie do podatkowych kosztów wydatków na utworzenie, wyposażenie i prowadzenie pracowniczych żłobków, przedszkoli i klubów dziecięcych. Ustawodawca nie ma w tym zakresie problemu z powiązaniem poniesionych przez pracodawcę kosztów ze źródłem przychodów, czyli z działalnością gospodarczą (patrz ramka).
...ale nie w VAT
Sprawa rozpatrywana przez warszawski WSA dotyczyła spółki, która produkowała i sprzedawała meble. Zatrudniała wielu pracowników w młodym wieku. Dla części z nich pogodzenie pracy i obowiązków rodzicielskich było dużym wyzwaniem. Zgłosili więc pracodawcy, że byłoby dla nich dużym udogodnieniem, gdyby mogli powierzyć komuś opiekę nad swoimi dziećmi.
Spółka postanowiła wybudować przedszkole wraz ze żłobkiem. Uznała, że może tylko na tym zyskać. Po pierwsze, zapewni pracownikom większą dyspozycyjność, co przełoży się na ich efektywność. Po drugie, pozytywnie wpłynie na wizerunek jej samej i to zarówno w oczach obecnych, jak i przyszłych pracowników.
Spółka wyliczyła jednak, że dzieci pracowników może być za mało, aby optymalnie zagospodarować cały budynek. Uznała więc, że z usług przedszkola mogliby też skorzystać inni mieszkańcy, niezatrudnieni w spółce.
Postanowiła przy tym, że bieżące koszty utrzymania przedszkola i żłobka będą finansowane z czesnego, które wpłacać będą rodzice. Docelowo planowała pozyskać na ten cel środki z gminnej dotacji. Przewidywała jednak, że pieniądze z gminy nie wystarczą na pokrycie wszystkich kosztów i dlatego zamierzała opłacić resztę ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Spór z fiskusem dotyczył VAT. Spółka chciała bowiem odliczyć podatek wynikający z faktur dokumentujących wszystkie świadczenia związane z budową, wyposażeniem i utrzymaniem przedszkola. Twierdziła, że ma do tego prawo, bo wydatki te pozostają w związku z jej działalnością gospodarczą.
Bez związku
Innego zdania był dyrektor izby skarbowej. Stwierdził, że wydatki na przedszkole nie mają związku z działalnością spółki, bo utworzenie placówki nie przełoży się na czynności, które podlegałyby opodatkowaniu. Skoro więc spółka nie działa w tym przypadku jako podatnik VAT, to nie może odliczyć podatku naliczonego – uznał.
Stanowisko to podzielił WSA w Warszawie. Orzekł, że wydatki na budowę, wyposażenie i funkcjonowanie przyzakładowego przedszkola nie mają związku z czynnościami opodatkowanymi, które spółka na co dzień świadczy, czyli z produkcją i sprzedażą mebli. Spółka poniosła je przede wszystkim po to, aby zaspokoić socjalne potrzeby pracowników – uznał sąd.
Sędzia Aneta Trochim-Tuchorska podkreśliła, że prawo do odliczenia nie przysługuje spółce ani w sytuacji, gdy sporne wydatki zostały pokryte z jej środków obrotowych, ani gdy pochodzą z ZFŚS, którym spółka administruje, bo należy to do jej obowiązków. Wyrok jest nieprawomocny.
Kiedy pracodawca ma prawo odliczyć wydatki od przychodu
Od 2016 r. z ustaw o PIT i CIT wynika wyraźnie, że kosztami uzyskania przychodów są następujące wydatki poniesione przez pracodawcę (pod warunkiem że nie zostały sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, bo w tym wypadku kosztem jest sam odpis na ZFŚS):
1) na utworzenie zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola;
2) z tytułu:
a) prowadzenia zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie na każde dziecko pracownika:
● uczęszczające do żłobka lub klubu dziecięcego – kwoty 400 zł,
● uczęszczające do przedszkola – kwoty 200 zł,
b) dofinansowania pracownikowi wydatków, do wysokości nieprzekraczającej kwoty wydatków poniesionych i udokumentowanych przez pracownika, związanych z:
● objęciem dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczaniem dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego, nie więcej niż 400 zł miesięcznie na każde dziecko,
● uczęszczaniem dziecka pracownika do przedszkola, nie więcej niż 200 zł miesięcznie na każde dziecko, o którym mowa w art. 27f ust. 1.
Pracodawca ma prawo odliczać od przychodów nie tylko wydatki związane z utworzeniem, modernizacją czy remontem, ale również bieżące koszty utrzymania zakładowego żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola (w tym na obsługę pracowników, wyżywienie itp.). Koszty te nie są limitowane.
Jeżeli natomiast pracodawca przekazuje pracownikom dopłaty do opieki nad dziećmi w wysokości wymienionych limitów, to zachowana jest symetria. Kwota, którą pracodawca zalicza do kosztów podatkowych, jest zarazem zwolniona z PIT u pracownika.
Podstawa prawna
Art. 22 ust. 1p – 1r ustawy o PIT i art. 15 ust. 1za–1zc ustawy o CIT
ORZECZNICTWO
Wyrok WSA w Warszawie z 2 marca 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 247/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia