Jeżeli kwota uzyskana w wyniku działu spadku przekroczy wartość udziału w nim, to od nadwyżki trzeba zapłacić PIT– wyjaśnił dyrektor katowickiej izby.
Chodziło o spadkobiercę, który – podobnie jak brat – odziedziczył po babci 1/4 wartości mieszkania. Zapłacił podatek od czystej wartości otrzymanego udziału (9,5 tys. zł), czyli po odliczeniu długów babci. Następnie wujek (syn zmarłej), który odziedziczył drugą połowę wartości mieszkania, miał spłacić obu pozostałych spadkobierców. Kodeks cywilny daje taką możliwość – jest to dział spadku. W takiej sytuacji jeden spadkobierca spłaca drugiego, a w zamian przejmuje rzecz na własność.
Podpisanie intercyzy nie zawsze się opłaca przedsiębiorcy
Podpisanie intercyzy nie zawsze się opłaca przedsiębiorcy

Zobacz również
Rodzina nie mogła się jednak porozumieć co do kwoty, ostatecznie w wyniku ugody sądowej ustalono, że każdy wnuk otrzyma po 7,5 tys. zł. W praktyce jednak wujek spłacił swoje zobowiązanie po kilku latach. Łącznie z naliczonymi odsetkami było to 13,5 tys. zł.
Wnuk miał wątpliwości, jaką kwotę przychodu powinien wykazać w zeznaniu podatkowym. Uważał, że otrzymane 13,5 tys. zł może pomniejszyć o 9,5 tys. zł, bo od tej kwoty zapłacił już podatek od spadków i darowizn. Nie powinien więc płacić już od niej PIT.
Innego zdania był dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach. Wyjaśnił, że nie byłoby PIT, gdyby kwota otrzymana przez spadkobiercę tytułem działu spadku była równa lub niższa od wartości posiadanego udziału w nim (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT). Od nadwyżki trzeba jednak zapłacić PIT, jeżeli od działu spadku nie upłynęło 5 lat, licząc od końca roku, w którym nabyto spadek (zmarł spadkodawca).
Skoro zatem, zgodnie z ugodą sądową, spadkobierca miał otrzymać 7,5 tys. zł, to od nadwyżki ponad tę kwotę (6 tys. zł plus odsetki) powinien zapłacić podatek. Gdyby bowiem wuj spłacił zobowiązanie w terminie, to podatnik otrzymałby 7,5 tys. zł.
To i tak korzystna dla podatnika wykładnia, ponieważ niektóre organy podatkowe i sądy administracyjne uważają, że opodatkowaniu podlega nawet kwota otrzymana w wyniku działu spadku. Taki pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 grudnia 2014 r. (sygn. akt II FSK 3034/12). Orzekł, że skoro umowa o dział spadku przenosi odpłatnie na określonych spadkobierców wchodzące w skład spadku prawa majątkowe lub udział w nich, to powstaje przychód w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o PIT.
Sąd wyjaśnił, że użyty w tym przepisie termin „zbycie” odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności. Nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży bądź zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do całej rzeczy lub udziału.
Bardziej liberalne stanowisko zaprezentował w tym zakresie minister finansów w odpowiedzi na interpelację z 12 października 2012 r. (nr 9106). Wyjaśnił, że opodatkowaniu podlega tylko nadwyżka ponad wartość przysługującego spadkobiercy udziału. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości tego udziału, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Nie ma zatem obawy o dwukrotne opodatkowanie tego samego przychodu, raz podatkiem od spadków, drugi raz dochodowym.
Interpretacja dyrektora IS w Katowicach z 25 czerwca 2015 r., nr IBPBII/2/4511-385/15/MM.