Definicja budowli, zawarta w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, jest niezgodna z konstytucją – orzekł dzisiaj Trybunał Konstytucyjny. Chociaż skarga dotyczyła silosów, wyrok będzie miał znaczenie dla opodatkowania wszystkich nieruchomości niebędących budynkami, np. sieci przesyłowych, sieci gazowych, infrastruktury kablowej, dróg itd.
Zgodnie z orzeczeniem, art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 70) przestanie obowiązywać po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw. Przypomnijmy, że nie był on zmieniany od momentu jego uchwalenia w 1991 r., na co zwrócił uwagę TK, tymczasem w tej sprawie toczy się mnóstwo sporów. Trybunał uznał, że przepis ten (który zawiera definicję budowli) nie jest jasny i powinien być zmieniony.
Jak podkreślił sędzia sprawozdawca Rafał Wojciechowski: „Już na podstawie samego brzmienia przepisów ustawy podatkowej podatnik powinien wiedzieć, bez większych wątpliwości, czy podlega w danym stanie faktycznym opodatkowaniu czy też nie”. I dodał: „Tymczasem w przypadku budowli, jako przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości, nie jest możliwe zrekonstruowanie przedmiotu opodatkowania wyłącznie na podstawie ustawy podatkowej, jaką jest ustawa o podatkach i opłatach lokalnych.Konieczne jest bowiem odwołanie się do przepisów prawa budowlanego, które również nie pozwalają na precyzyjne ustalenie dla celów podatkowych, czy dany obiekt podlega opodatkowaniu jako budowla czy też nie” – wyjaśnił sędzia Wojciechowski.
Ponadto zwrócił uwagę, że ustawa podatkowa odsyła do przepisów prawa budowlanego, a nie do samej ustawy – prawo budowlane. Oznacza to, że określenie przedmiotu opodatkowania może nastąpić nie tylko w drodze ustawy, ale potencjalne również aktu rangi podustawowej.
Rafał Wojciechowski podkreślił, że nie jest dopuszczalne regulowanie w ustawie niepodatkowej tak istotnych elementów konstrukcji prawnej podatku, jak jego przedmiot.
Dlatego TK uznał przepis za niezgodny z konstytucją. Sędzia sprawozdawca stwierdził, że konstytucja wymaga, aby prawo podatkowe było precyzyjnie określone (spełniało „podwyższony standard określoności”). Wymaga on, aby z ustawy wynikał przede wszystkim przedmiot opodatkowania. Musi być też uregulowany na tyle precyzyjnie, aby podatnik wiedział, czy w jego stanie faktycznym lub prawnym istnieje obowiązek podatkowy czy też nie.
– To rewolucyjne rozstrzygnięcie – twierdzi Michał Nelepkowicz, autor skargi konstytucyjnej, doradca podatkowy, wspólnik w Thedy & Partners.
Chociaż TK wprost stwierdził, że dotychczasowe rozstrzygnięcia zachowują moc, to ekspert nie ma wątpliwości, że wyrok będzie brany pod uwagę przez sądy administracyjne.
Michał Nelepkowicz podkreśla, że chociaż skarga konstytucyjna dotyczyła silosów, to będzie miała znaczenie dla opodatkowania wszystkich nieruchomości niebędących budynkami np. sieci przesyłowych, sieci gazowych, infrastruktury kablowej, dróg.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r. sygn. akt SK 14/21
