Katalog obszarów, w których występuje szkodliwa konkurencja podatkowa, tworzony jest w celu przeciwstawiania się praktykom stosowanym przez niektóre państwa i terytoria zależne, posiadające własne systemy podatkowe. - Poprzez świadome wprowadzanie w swoich ustawodawstwach podatkowych rozwiązań ułatwiających podmiotom gospodarczym „przenoszenie” do nich dochodów, ułatwiają tym podmiotom unikanie lub uchylanie się od opodatkowania w innym państwie – wyjaśnia mec. Agnieszka Soja, ekspert prawa korporacyjnego i podatkowego, partner Kancelarii SPCG. - Miejsca te powszechnie znane są jako „raje podatkowe" z uwagi na m.in. bardzo niskie opodatkowanie lub jego brak, nieprzejrzysty system fiskalny, nierówne podatkowe traktowanie dochodów uzyskiwanych ze źródeł położonych na terytorium danego państwa w stosunku do dochodów „przetransferowanych” do tego kraju, a także brak chęci miejscowej administracji do wymiany informacji podatkowych - dodaje.
Aby dany kraj lub terytorium z listy rajów podatkowych został wykreślony konieczne jest spełnienie łącznie dwóch kryteriów. Po pierwsze musi istnieć podstawa do wymiany informacji podatkowych, wynikająca na przykład z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a po drugie dany kraj/terytorium musi uzyskać pozytywną ocenę w ramach raportu Peer Review Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
W 2014 roku siedem państw i terytoriów zostało ocenionych jako w dużym stopniu spełniające standardy OECD w ramach efektywnej wymiany informacji podatkowych. Są to: Aruba, Belize, Bermudy, Gibraltar, Kajmany, Montserrat, Turks i Caicos. W efekcie polska lista rajów podatkowych publikowana w formie rozporządzenia została skrócona o te siedem obszarów. Oznacza to w dalszej kolejności również zmniejszenie liczby podmiotów, na których ciążą obowiązki dokumentacyjne wynikające z dokonywania transakcji, w związku z którymi zapłata należności dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
Zredukowana zostanie również lista kontrahentów niebędących osobami prawnymi a zawierających umowy spółki, a także zawierających umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, gdzie jedną ze stron takiej umowy jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. - Zmiana ta wywrze skutek także w odniesieniu do podmiotów, które czerpią dochody ze spółek, mających siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju zaliczanym do tej pory do rajów podatkowych, wyłączając ich spod regulacji dotyczących opodatkowania dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej, tzw. CFC, obowiązujących od dnia 1 stycznia 2015 roku – podkreśla mec. Agnieszka Soja.
Wiadomość o kolejnej zmianie powinna przynieść ulgę wielu przedsiębiorcom. W projekcie ustawy nowelizującej ordynację podatkową, zgodnie z listą zmian z dnia 27 kwietnia 2015 roku, zrezygnowano z wprowadzenia klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Jak wynika z pisma zamieszczonego na stronie Rządowego Centrum Legislacji, "z projektu wyłączono przepisy dotyczące przeciwdziałania unikaniu opodatkowania (klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, opinie zabezpieczające oraz Rada ds. Unikania Opodatkowania)". Unikaniem opodatkowania miało być "zastosowanie, w sposób zamierzony, sztucznej konstrukcji prawnej, której głównym celem było uzyskanie nieprzewidzianej w przepisach prawa podatkowego oraz sprzecznej z celem i istotą tych przepisów, znacznej korzyści podatkowej przez podmiot tworzący lub współtworzący sztuczną konstrukcję prawną". "Znaczną korzyść" podatkową zdefiniowano jako przekraczającą 50 tys. zł za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy. - Usunięcie wspomnianego rozdziału jest niewątpliwie dobrą decyzją, ponieważ brzmienie zaproponowanych przepisów budziło ogromne wątpliwości Rządowego Centrum Legislacji, Rady Legislacyjnej przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz pozostałych ministerstw – tłumaczy mec. Agnieszka Soja - Obawiano się, że podatnicy będą ponosić konsekwencje swojej zgodnej z prawem działalności, którą organy podatkowe uznają za unikanie opodatkowania.
Nie oznacza to jednak, że kwestia klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania odeszła w zapomnienie. Ministerstwo Finansów zapowiedziało, że klauzula będzie przedmiotem dodatkowych analiz i projekt w tym zakresie zostanie przekazany do procedowania w późniejszym terminie.