Polska Strefa Inwestycji [O co pytają na szkoleniach]

Polska Strefa Inwestycji to system przyznawania ulg podatkowych dla przedsiębiorców realizujących nowe inwestycje. Zastąpił on wsparcie udzielane w ramach specjalnych stref ekonomicznych (SSE).

Instrument ten uprawnia do zwolnienia z podatku dochodowego (CIT lub PIT) na podstawie decyzji o wsparciu. Rozwiązania Polskiej Strefy Inwestycji są skierowane do wszystkich spółek planujących nową inwestycję, niezależnie od ich wielkości (zarówno mikro, małych, średnich, jak i dużych przedsiębiorców), działających w sektorze przemysłu i nowoczesnych usług, w tym działających w sektorze IT (technika informatyczna, ang. information technology) czy prowadzących prace badawczo-rozwojowe.

Na pytania dotyczące szczegółów funkcjonowania Polskiej Strefy Inwestycji odpowiadają eksperci podatkowi prowadzący na Platformie Wiedzy MDDP szkolenie „Tax incentives in Polish CIT for 2023”.

Łączenie preferencji

ODPOWIEDŹ Przepisy ustawy z 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 74) jednoznacznie wskazują, że istnieje możliwość jednoczesnego korzystania z zezwolenia strefowego oraz decyzji o wsparciu. Należy jednak zaznaczyć, że rozliczenie pomocy publicznej następuje zgodnie z kolejnością wydania zezwolenia i decyzji.

Początek stosowania zwolnienia

ODPOWIEDŹ Przedsiębiorca, który otrzymał decyzję o wsparciu, może rozpocząć korzystanie ze zwolnienia z początkiem miesiąca, w którym upłynął termin zakończenia inwestycji, określony w decyzji o wsparciu. Wynika to z rozporządzenia Rady Ministrów z 27 grudnia 2022 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej niektórym przedsiębiorcom na realizację nowych inwestycji (Dz.U. poz. 2861; dalej: rozporządzenie), obowiązującego od początku 2023 r. Jest to zmiana w stosunku do poprzednio obowiązującego rozporządzenia, zgodnie z którym przedsiębiorca mógł rozpocząć korzystanie ze zwolnienia w miesiącu, w którym poniósł koszty kwalifikowane nowej inwestycji wskazane w decyzji o wsparciu. Tutaj ważna informacja – do decyzji o wsparciu wydanych przed wejściem w życie nowego rozporządzenia mają zastosowanie zasady wcześniejsze.

Kolejność działań

ODPOWIEDŹ Nie. Jednym z najważniejszych aspektów decyzji o wsparciu jest tzw. efekt zachęty. Oznacza to, że decyzja o wsparciu powinna warunkować podjęcie przez przedsiębiorcę inwestycji. Z tego powodu o wsparcie w formie decyzji o jego udzieleniu należy ubiegać się przed rozpoczęciem nowej inwestycji. Przez rozpoczęcie nowej inwestycji rozumie się rozpoczęcie robotów budowanych związanych z inwestycją lub pierwsze prawnie wiążące zobowiązanie do zamówienia urządzeń lub inne zobowiązanie, które sprawia, że inwestycja staje się nieodwracalna – w zależności od tego, które z tych zdarzeń wystąpiło pierwsze. Przy czym nie uznaje się za rozpoczęcie inwestycji zakupu gruntów ani prac przygotowawczych.

Zmiana decyzji

ODPOWIEDŹ Decyzja o wsparciu może ulec zmianie na wniosek przedsiębiorcy, który ją otrzymał, lub ze względu na decyzję Komisji Europejskiej, w przypadku gdy decyzja o wsparciu podlega notyfikacji KE. Należy jednak podkreślić, że wprowadzanie zmian na wniosek przedsiębiorcy nie jest nieograniczone. Zmiany nie mogą wiązać się z obniżeniem minimalnego poziomu zatrudnienia określonego w decyzji o wsparciu o więcej niż 20 proc. oraz skutkować zwiększeniem maksymalnej wysokości kosztów kwalifikowanych określonych w zmienianej decyzji o wsparciu. Pozostałe elementy decyzji o wsparciu mogą ulec zmianie. Z tego wynika zatem, że nie ma możliwości zmiany wszystkich warunków wskazanych w decyzji, jednak zmianie mogą ulec m.in. termin zakończenia realizacji nowej inwestycji bądź poniesienia kosztów kwalifikowanych czy kryteria jakościowe, do których spełnienia zobowiązał się przedsiębiorca. Tak więc przedsiębiorca może wnosić o przedłużenie terminu, w którym może ponieść koszty kwalifikowane i zakończyć nową inwestycję, bo np. ma problemy z finansowaniem, których nie przewidział w momencie występowania z wnioskiem o decyzję o wsparciu. Taka zmiana jest dopuszczalna, jeżeli jedynie odsuwa ona w czasie termin na poniesienie nakładów kwalifikujących się do objęcia pomocą.

Nowy status przedsiębiorcy

ODPOWIEDŹ Realizacja nowej inwestycji może skutkować m.in. zmianą wielkości przedsiębiorstwa. Ta z kolei wpływa na zasady funkcjonowania pomocy publicznej. Podatnik może więc spełniać inne warunki w dniu otrzymania pomocy publicznej (wydania decyzji wsparciu), a inne w momencie korzystania z tej pomocy (zwolnienia podatkowego). Przepisy nie określają jednoznacznie skutków zmiany statusu podatnika dla warunków korzystania ze zwolnienia podatkowego. Status przedsiębiorcy ma wpływ na wysokość maksymalnej intensywności dopuszczalnej pomocy publicznej i warunki jej otrzymania. Parametry te określane są w momencie wydawania decyzji o wsparciu, co oznacza, że późniejsze zmiany wielkości przedsiębiorstwa nie powinny wpływać ani na warunki realizacji decyzji, ani na wielkość pomocy publicznej (zwolnienia podatkowego). Taka też jest obecna praktyka organów podatkowych, przy czym warto wspomnieć, że nie zawsze tak było. Jeszcze parę lat temu w orzecznictwie organów podatkowych i sądów administracyjnych potwierdzano „elastyczność” pomocy publicznej i zmianę jej warunków postępującą wraz ze zmianą wielkości przedsiębiorstwa.

Inne ulgi

ODPOWIEDŹ Możliwość korzystania z ulg podatkowych oraz zwolnienia podatkowego na podstawie decyzji o wsparciu należy przeanalizować pod kątem tej konkretnej innej formy wsparcia inwestycji czy ulgi. Niektóre rozwiązania wykluczają się systemowo, np. podatnik rozliczający pomoc publiczną w SSE nie będzie mógł wybrać opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek. Przepisy pozwalają jednak łączyć przedsiębiorcom „strefowym” zwolnienie podatkowe z innymi formami wsparcia, takimi jak np. ulga na działalność badawczo-rozwojową, prototyp, robotyzację czy ulga prowzrostowa. W przypadku każdej z wymienionych ulg możliwość ich rozliczenia dotyczy jednak wyłącznie kosztów uzyskania przychodów, które nie zostały uwzględnione w kalkulacji dochodu zwolnionego na mocy wydanej decyzji o wsparciu. Efektywność takiego połączenia może być niska.

Nieutrzymanie inwestycji

ODPOWIEDŹ Obowiązek utrzymania zakończonej inwestycji przez określony w treści decyzji okres jest jednym z warunków, które przedsiębiorca musi spełnić, aby mieć możliwość korzystania z pomocy publicznej przyznanej na podstawie decyzji o wsparciu. Okres ten wpływa także na wybrane kryteria jakościowe. W przypadku gdy przedsiębiorca rażąco uchybił warunkom określonym w decyzji o wsparciu (np. nie utrzymał inwestycji przez określony okres) lub nie usunął uchybień w realizacji tych warunków, minister właściwy do spraw gospodarki jest zobowiązany uchylić wydaną decyzję o wsparciu. Uchylenie decyzji oznacza odebranie prawa do zwolnienia podatkowego, a co za tym idzie, konieczność uiszczenia niezapłaconego wcześniej podatku wraz z odsetkami od zaległości podatkowych.

Uchylenie decyzji

ODPOWIEDŹ Katalog sytuacji, w których dochodzi do uchylenia decyzji, znajduje się w ustawie o wspieraniu nowych inwestycji. Należą do nich zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej określonej w decyzji na terenie w niej wskazanym, rażące uchybienie warunkom określonym w decyzji, a także brak usunięcia w wyznaczonym terminie uchybień w realizacji warunków stwierdzonych w toku kontroli. Przyczyną może być również brak zgody Komisji Europejskiej w przypadkach, w których uzyskanie pomocy publicznej uzależnione jest od notyfikacji KE. Decyzja o wsparciu może też zostać uchylona na wniosek przedsiębiorcy. Należy pamiętać, że uchylenie decyzji skutkuje obowiązkiem zwrotu otrzymanej pomocy publicznej, a do dnia jej zwrotu nie może zostać wydana nowa decyzja o wsparciu. Dotkliwą konsekwencją utraty prawa do zwolnienia jest zobowiązanie przedsiębiorcy nie tylko do zwrotu niezapłaconej kwoty podatku, lecz także uiszczenia odsetek liczonych jak dla zaległości podatkowych.

Koszty kwalifikowane

ODPOWIEDŹ Katalog kosztów kwalifikujących się do objęcia wsparciem został określony w par. 8 rozporządzenia. Są to m.in. dwuletnie koszty pracy poniesione przez przedsiębiorcę na tworzenie nowych miejsc pracy w związku z realizacją nowej inwestycji lub koszty nowej inwestycji, takie jak np. koszty związane z nabyciem gruntów, koszty rozbudowy lub modernizacji środków trwałych, cena nabycia albo koszty wytworzenia we własnym zakresie środków trwałych, kompletnych i zdatnych do użytku w dniu przyjęcia do używania, cena nabycia wartości niematerialnych i prawnych związanych z transferem technologii przez nabycie praw patentowych, licencji, know-how i nieopatentowanej wiedzy technicznej.

Zakres zwolnienia

ODPOWIEDŹ Zwolnieniem jest objęty dochód z działalności gospodarczej osiągnięty z realizacji nowej inwestycji określonej w decyzji, przy czym przedmiot tej działalności powinien mieścić się we wskazanym w decyzji zakresie. Dochód musi ponadto zostać uzyskany na terenie wskazanym w tej decyzji o wsparciu. Nie oznacza to jednocześnie, że dochód osiągnięty poza danym obszarem powinien być każdorazowo opodatkowany na zasadach ogólnych. Przyjmuje się bowiem, że możliwa jest alokacja czynności dokonanych poza określonym terenem do działalności zwolnionej, o ile czynności te stanowią jej integralną część. Warunkiem jest również wymóg, by wartość podatku od tego dochodu nie przekroczyła dopuszczalnej dla przedsiębiorcy wielkości pomocy publicznej dla obszarów kwalifikujących się do uzyskania pomocy w największej wysokości. ©℗