Wypłacając dodatki dla sołtysów, KRUS nie będzie potrącać podatku dochodowego. Ale tego rodzaju świadczenia nie będą zwolnione z PIT, tak jak nie są zwolnione z niego świadczenia dla strażaków ratowników OSP.
To oznacza, że osoby, które zamierzają ubiegać się o świadczenie dla sołtysów lub już dziś otrzymują świadczenia ratownicze, będą musiały po zakończeniu roku samodzielnie wykazać ten dochód w zeznaniu rocznym i dopłacić podatek.
1 lipca br. wchodzi w życie ustawa z 26 maja 2023 r. o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa (Dz.U. poz. 1073). Postanowiono w niej, że osoba, która pełniła funkcję sołtysa przez okres co najmniej dwóch kadencji, nie mniej niż przez osiem lat, otrzyma specjalne świadczenie w wysokości 300 zł miesięcznie. Będzie ono przysługiwać już od miesiąca złożenia wniosku. Należy go złożyć w oddziale regionalnym albo placówce terenowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego właściwych ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.
Natomiast podstawą prawną do wypłaty świadczenia ratowniczego, czyli tzw. dodatku strażackiego, jest ustawa z 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 194 ze zm.). Z jej art. 16 ust. 1 wynika, że strażakowi ratownikowi OSP przysługuje świadczenie ratownicze z tytułu wysługi lat w ochotniczej straży pożarnej w wysokości 200 zł. Prawo do tego świadczenia ma strażak ratownik OSP, który czynnie uczestniczył w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych:
- przez co najmniej 25 lat i osiągnął 65. rok życia – w przypadku mężczyzn,
- przez co najmniej 20 lat i osiągnął 60. rok życia – w przypadku kobiet.
Zarówno obecnie wypłacany dodatek strażacki, jak i nowy – dla sołtysów, który będzie przysługiwać od 1 lipca 2023 r., nie są zwolnione z PIT. Podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, czyli według stawki 12 proc. – u osób, których dochody mieszczą się w pierwszym przedziale skali podatkowej, oraz 32 proc. od nadwyżki ponad próg skali (120 tys. zł rocznie) – u osób, których dochody mieszczą się w drugim przedziale skali.
Instytucje wypłacające te świadczenia, czyli KRUS oraz komendy powiatowe Państwowej Straży Pożarnej, nie zostały zobowiązane do pobierania zaliczek na PIT z tego tytułu. Muszą one jedynie, jako płatnicy, wystawić po zakończeniu roku podatkowego informacje podatkowe na formularzu PIT-11, wykazując w nich całoroczne przychody osiągnięte przez danego podatnika z tytułu otrzymanych świadczeń.
Sołtysi i strażacy ratownicy OSP będą musieli po zakończeniu roku wykazać w zeznaniu otrzymane dodatki, zaliczając je do pozostałych źródeł przychodów (w rozumieniu art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT), i sami rozliczyć się z podatku. ©℗
Przykład. Kwota podatku do dopłaty w rozliczeniu rocznym
Świadczenie ratownicze | Świadczenie dla sołtysa | |
Kwota roczna brutto | 3600 | 2400 |
Podatek do samodzielnej zapłaty w rozliczeniu rocznym według stawki 12 proc. | 432 | 288 |
Podatek do samodzielnej zapłaty w rozliczeniu rocznym według stawki 32 proc.* | 1152 | 768 |
* u osób, których dochody mieszczą się w drugim przedziale skali podatkowej