Przez półtora roku, od 1 listopada 2019 r. do 21 maja 2023 r., dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał 16 008 wiążących informacji stawkowych – poinformowała DGP Aleksandra Grygierczyk, rzeczniczka Krajowej Informacji Skarbowej.

Co roku decyzji dotyczących WIS jest wydawanych coraz mniej. W 2022 r. było ich ponad 2,2 tys., rok wcześniej ok. 4,2 tys., a w 2020 r. prawie 8,7 tys.

– Nie oznacza to zmniejszonego zainteresowania podatników. Liczby spadają głównie dlatego, że kto pozyskał jedną WIS w określonym zakresie, nie może wystąpić po raz kolejny o tożsamą informację – tłumaczy Aleksandra Grygierczyk.

Inaczej jest przy ubieganiu się o interpretacje indywidualne, których co roku wydawanych jest ponad 20 tys. (w 2022 r. – ponad 23 tys.).

O co pytają

Najczęściej wnioskujący o wydanie WIS pytają o stawki VAT dotyczące towarów spożywczych, suplementów diety oraz pasz dla zwierząt.

– W obszarze usług pytania dotyczą najczęściej stawki podatku od usług wodno-kanalizacyjnych, szkolno-edukacyjnych, informatyczno-programistycznych oraz budowlanych wykonywanych w budynkach oraz lokalach objętych społecznym programem mieszkaniowym oraz termomodernizacji budynków objętych społecznym programem mieszkaniowym – informuje rzeczniczka KIS.

Zachęca, aby podatnicy składali wniosek o wydanie WIS zawsze, gdy chcą mieć pewność co do klasyfikacji statystycznej (PKWiU 2015) lub celnej i stawki VAT oraz tego, że uzyskana informacja będzie ich chronić prawnie.

Zmiana w zakresie WIA

Od 1 lipca br. wiążące informacje akcyzowe (WIA), taryfowe (WIT) i o pochodzeniu towaru (WIP) będzie wydawał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, czyli ten sam organ, który obecnie jest odpowiedzialny za wydawanie wiążących informacji stawkowych oraz interpretacji indywidualnych. Tak wynika z wchodzącej tego dnia w życie nowelizacji zwanej SLIM VAT 3.

Na razie jeszcze WIA wydaje dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu, a WIT i WIP – dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie.

WIA dotyczy odpowiedniej klasyfikacji wyrobów akcyzowych i samochodów osobowych według Nomenklatury Scalonej (co jest przydatne również dla określenia prawidłowej stawki VAT). Pozwala także określić sam rodzaj wyrobu akcyzowego.

WIT-y pozwalają prawidłowo sklasyfikować importowany towar, co pomaga wyliczyć wysokość cła i ewentualnych opłat okołocelnych.

Z kolei WIP-y określają kraj, z którego pochodzi importowany produkt, co również pozwala prawidłowo wyliczyć wysokość cła (przykładowo gdy okaże się, że kraj pochodzenia objęty jest przepisami o cłach antydumpingowych).

Niezależnie od tego Komisja Europejska planuje, aby od 1 stycznia 2025 r. celnicy krajów unijnych mogli wydawać wiążące informacje celne, w których będą określać wartość celną importowanego towaru.©℗

Pewność i ochrona

Przypomnijmy, że możliwość występowania o wiążące informacje stawkowe pojawiła się 1 listopada 2019 r. wskutek nowelizacji ustawy o VAT i niektórych innych ustaw z 9 sierpnia 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1751 ze zm.).

Procedura wydawania i uzyskiwania WIS różni się znacząco od tej, która dotyczy interpretacji indywidualnych.

Decyzje WIS mają pięcioletni termin ważności, o ile nie zmienią się w tym czasie przepisy i nie wygasną z mocy prawa lub nie zostaną zmienione.

Są wydawane po przeprowadzeniu postępowania podatkowego i analizie zebranych dowodów. W takim przypadku większość pracy wykonuje za podatnika dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, bo to na nim ciąży obowiązek dokonania właściwej klasyfikacji towaru, usługi lub świadczenia kompleksowego zgodnie z przepisami prawa. On też wskazuje prawidłową stawkę VAT.

– Nie ma mowy o niedomówieniach czy domysłach w tej kwestii. Podatnik dostaje informację czarno na białym – podkreśla rzeczniczka KIS.

Natomiast przy wydawaniu interpretacji indywidualnej dyrektor KIS nie prowadzi postępowania dowodowego. Bazuje wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub przyszłego zdarzenia przedstawionym we wniosku o interpretację. Może się zdarzyć, że podatnik pominie jakiś ważny szczegół lub po prostu o nim zapomni. Dlatego dyrektor KIS stara się uzupełniać braki poprzez wezwania do uzupełnienia stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, bo nie dysponuje materiałem dowodowym i nie jest w stanie wszystkiego przewidzieć.

W procedurze wydawania WIS niejasności są eliminowane do minimum, ponieważ nawet jeżeli podatnik czegoś nie wpisze we wniosku, to organ albo dopyta go o to w wezwaniu, albo sam doszuka się odpowiedzi w materiale dowodowym (zazwyczaj dokumentach) lub też w razie wątpliwości skieruje towar do badań laboratoryjnych.

Mniejszy zakres ochrony

WIS – w przeciwieństwie do interpretacji indywidualnych – daje podatnikowi pewność rozstrzygnięcia i gwarancję, że stosowane przez niego stawki VAT oraz kody klasyfikacji statystycznej są prawidłowe. Co do zasady decyzja w sprawie WIS wiąże organy podatkowe wobec podmiotu, dla którego został wydany.

– Z ochrony może też skorzystać inny podmiot niż adresat WIS, pod warunkiem że dokonuje dostawy tożsamego towaru lub tożsamej usługi co adresat WIS. Interpretacja podatkowa wyklucza taką możliwość, ponieważ już nawet z nazwy jest „indywidualna”– wyjaśnia Aleksandra Grygierczyk.

WIS ma również tę zaletę, że może dotyczyć także świadczeń kompleksowych.

Ile trzeba poczekać

Ustawowy termin na wydanie WIS to trzy miesiące (art. 42g ustawy o VAT). Tyle samo czasu mają zasadniczo organy podatkowe na wydanie interpretacji indywidualnej (w okresie pandemii i zagrożenia epidemicznego okres ten został przedłużony do sześciu miesięcy).

Różnica jest jednak taka, że jeśli interpretacja indywidualna nie zostanie wydana w ustawowym terminie, to stanowisko przedstawione we wniosku jest automatycznie uznawane za prawidłowe (tzw. interpretacja milcząca).

Inaczej jest w przypadku WIS – tu postępowanie może zostać przedłużone, jeśli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Jednak w praktyce, jak zapewnia Aleksandra Grygierczyk, podatnicy czekają na WIS nawet krócej niż ustawowe trzy miesiące. – Średni czas, w jakim wydawaliśmy decyzje w ostatnim kwartale ubiegłego roku, to 51,7 dnia – informuje rzeczniczka. Dodaje, że KIS pracuje nad tym, aby jeszcze bardziej skrócić czas oczekiwania na WIS. W kwietniu br. wynosił on średnio 47,5 dnia.

Jeśli wniosek dotyczy towarów, wobec których w związku ze zmianami stawek VAT wygasła poprzednia decyzja (co np. miało miejsce w ramach tarczy antyinflacyjnej 2.0), to jest on załatwiany nie później niż w ciągu miesiąca.

Błędy wnioskodawców

Czas oczekiwania na WIS może być wydłużony z powodu błędów we wniosku. Czasem mogą one spowodować nawet brak odpowiedzi fiskusa. Jakie to błędy?

– Podatnicy często składają wnioski wielowariantowe, tzw. mnogie, w których opisują kilka towarów lub usług albo świadczeń kompleksowych. Takie działanie jest nieprawidłowe, ponieważ decyzja o wydaniu WIS może dotyczyć klasyfikacji i stawki VAT tylko dla jednego towaru, jednej usługi albo jednego świadczenia kompleksowego – wskazuje Aleksandra Grygierczyk.

Bywa, że w toku prowadzonego postępowania wnioskodawcy nie udzielają wyczerpującej odpowiedzi na wezwania dyrektora KIS albo w ogóle nie odpowiadają na wezwanie.

Zdarza się też, że wniosek dotyczy towaru, którego nie można zidentyfikować. W takiej sytuacji dyrektor KIS nie wyda WIS, bo nie dysponuje wystarczającymi informacjami, które umożliwiają klasyfikację towaru. Tak jest np. wtedy, gdy nie można przeprowadzić niezbędnych badań próbki, ponieważ towar jeszcze nie istnieje.

– Czasem wnioski składają podmioty do tego nieuprawnione – mówi Aleksandra Grygierczyk. Ponadto – jak podkreśla – WIS to decyzja wydawana na potrzeby opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Z tego względu nieprawidłowe jest również składanie wniosków WIS-W, aby uzyskać informację na potrzeby innych podatków niż VAT.©℗

Jakie decyzje wydaje fiskus i czym się one różnią

Rodzaj dokumentu Interpretacja indywidualna Wiążąca informacja stawkowa (WIS) Wiążąca informacja akcyzowa (WIA) Wiążąca informacja taryfowa (WIT) Wiążąca informacja o pochodzeniu towaru (WIP)
Kto wydaje dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej dyrektor KIS dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu (od 1 lipca br. – dyrektor KIS) dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie (od 1 lipca br. – dyrektor KIS) dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie (od 1 lipca br. – dyrektor KIS)
Czego dotyczy Dyrektor KIS opiniuje przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenia, które miały lub mają miejsce) lub stan przyszły (np. planowaną transakcję). 1) Określa stawkę VAT właściwą dla towaru, usługi, a nawet świadczenia kompleksowego. 2) Klasyfikuje towar według Nomenklatury Scalonej lub Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych albo usługi według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. 1) Klasyfikuje wyroby akcyzowe i samochody osobowe według kodów Nomenklatury Scalonej (co jest przydatne również dla określenia prawidłowej stawki VAT). 2) Określa rodzaj wyrobu akcyzowego. Określa taryfę celną towaru, co pozwala wyliczyć wysokość cła i opłat okołocelnych. Określa kraj pochodzenia importowanego towaru, co może mieć znaczenie dla określenia wysokości cła.
Jaka jest moc wiążąca Podatnik nie ma obowiązku stosowania się do otrzymanej interpretacji. Jeśli zastosuje się do niej, to uniknie odsetek za zwłokę i sankcji karnoskarbowych. Będzie natomiast musiał zapłacić podatek, jeżeli skutki podatkowe zdarzenia, którego dotyczy interpretacja, miały miejsce przed jej doręczeniem (jeżeli po doręczeniu, to nie trzeba dopłacać podatku, bo interpretacja chroni również w tym zakresie). WIS wiąże organy podatkowe wobec podmiotu, dla którego została wydana (od lipca br. będzie wiązać także samego wnioskodawcę). Z ochrony już dziś może skorzystać inny podmiot, jeśli dokonuje dostawy tożsamego towaru lub świadczy tę samą usługę. WIA wiąże organy podatkowe i podmiot, na rzecz którego została wydana, ale wyłącznie w odniesieniu do czynności zrealizowanych po dniu, gdy decyzja WIA stała się ostateczna. WIT wiąże organy celne i wnioskodawcę w odniesieniu do towarów, dla których formalności celne zostały dokonane po dniu wydania tej informacji (a powiadomienie o wydanej decyzji zostanie doręczone wnioskodawcy). WIP wiąże zarówno wnioskodawcę, jak i organy celne UE w odniesieniu do towarów, dla których formalności celne zostały dokonane po dniu wydania tej informacji (a powiadomienie o wydanej decyzji zostanie doręczone wnioskodawcy).
Jak długo obowiązują Do momentu zmiany, wygaśnięcia, uchylenia 5 lat od dnia wydania, chyba że wygaśnie z mocy prawa wskutek zmiany przepisów, do których się odnosi. 5 lat od dnia wydania, chyba że wygaśnie z mocy prawa wskutek zmiany przepisów, do których się odnosi. 3 lata od dnia wydania. Straci moc wcześniej, jeśli: – zmienią się kody nomenklatury CN lub TARIC; – Komisja Europejska przyjmie inne przepisy taryfowe albo zmienią się one np. w wyniku orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE; – opiera się na błędnych lub niekompletnych informacjach od wnioskodawców (w takim wypadku organ celny ma obowiązek unieważnić taką decyzję). 3 lata od dnia wydania. Straci jednak moc wcześniej, jeśli: – UE przyjmie rozporządzenie lub zawrze umowę, które będą niezgodne z treścią decyzji; – Światowa Organizacja Handlu zmieni reguły pochodzenia lub noty wyjaśniające; – opiera się na błędnych lub niekompletnych informacjach od wnioskodawców (w takim wypadku organ celny ma obowiązek unieważnić taką decyzję).