Rozmowa z Piotrem Świniarskim, adwokatem w departamencie podatkowym kancelarii BWW Law & Tax.
Nowe przepisy w zakresie opodatkowania dochodów zagranicznych spółek kontrolowanych (Controlled Foreign Corporation – CFC) obowiązują już kilka miesięcy. Minister finansów zaczął wydawać pierwsze interpretacje indywidualne w tym zakresie. Czy wniosek o interpretację jest sposobem na rozstrzygnięcie wątpliwości co do stosowania nowych regulacji?
Interpretacje nie rozstrzygną wszystkich wątpliwości. Przykładowo nie będzie możliwe potwierdzenie w drodze interpretacji, czy spółka zagraniczna prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, ponieważ interpretacje służą rozstrzyganiu wątpliwości prawnych. Wynika to z faktu, że w drodze interpretacji nie można potwierdzić istnienia określonego stanu faktycznego. Wystąpienie z wnioskiem o interpretację indywidualną jest zalecane w przypadku wątpliwości, czy dana spółka jest zagraniczną spółką kontrolowaną w rozumieniu ustawy o CIT lub PIT. Kryteria uznania za kontrolowaną spółkę zagraniczną mają charakter łączny i enumeratywny. Oznacza to, że organ podatkowy w interpretacji będzie musiał w sposób jednoznaczny wypowiedzieć się, czy dany podmiot podlega reżimowi CFC.
Czy wydane interpretacje indywidualne pokazują, jak rozwiązać niektóre problemy?
Przykładowo dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 8 stycznia 2015 r. (nr IPPB5/423-1082/14-2/AM) uznał, że szwedzka spółka uzyskująca ponad 50 proc. przychodów z odsetek, w której polski podatnik posiada 100 proc. udziałów, nie jest kontrolowaną zagraniczną spółką (dalej: KSZ), ponieważ jej dochody są opodatkowane w Szwecji według stawki 22 proc. Powyższa interpretacja jednoznacznie potwierdza, że jedynie w przypadku spełnienia wszystkich przesłanek (wysokość udziału minimum 25 proc., stawka podatkowa niższa 14,25 proc., co najmniej 50 proc. przychodów pasywnych) można mówić o istnieniu zagranicznej spółki kontrolowanej. Należy zwrócić uwagę, że w przypadku gdy dany podmiot nie spełnia kryteriów kontrolowanej spółki zagranicznej, nie jest konieczne prowadzenie ewidencji księgowej takiego podmiotu oraz składanie deklaracji CIT-CFC lub PIT-CFC (por. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 lutego 2015 r., nr IPPB5/423-1079/14-2/AM). Podatnik nie jest natomiast w takiej sytuacji zwolniony z obowiązku prowadzenia rejestru zagranicznych spółek (por. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 lutego 2015 r., nr IPPB2/4511-47/15-2/MK).
To może organ potwierdzi prawidłowość kalkulacji dochodu...
Próba potwierdzenia prawidłowości kalkulacji dochodu KSZ w drodze interpretacji może okazać się problematyczna. Organ podatkowy prawdopodobnie nie będzie skłonny do rozpatrzenia wniosku podatnika, zasłaniając się nieznajomością prawa obcego. Jeżeli nawet organ wyda interpretację, to jest wysoce prawdopodobne, że nie odniesie się merytorycznie do sposobu kalkulacji dochodu spółki. Wydaje się, że lepszym rozwiązaniem byłoby ustalenie dochodu zagranicznej spółki na podstawie prawa państwa rezydencji i przerzucenie ewentualnej konieczności dostosowania wyniku finansowego do polskich przepisów na organ podatkowy.
Czy przepisy o CFC nie definiują, co wchodzi w zakres podstawy opodatkowania zagranicznej spółki kontrolowanej?
Definiują, jednak prawidłowe ustalenie dochodu zagranicznego podmiotu w oparciu o przepisy polskich ustaw podatkowych może nastręczyć podatnikom wiele trudności. [ramka]
Taka kalkulacja wydaje się prosta na pierwszy rzut oka, jednak jej praktyczna implementacja nie należy do najłatwiejszych.
Dlaczego?
Prowadzenie ewidencji księgowej spółki zagranicznej i ustalenie dochodu podatkowego na podstawie polskich przepisów podatkowych wymaga skorzystania z usług profesjonalnych firm doradczych. Należy zauważyć, że prawo podatkowe w innych krajach jest często zupełnie inne niż w Polsce. Różnice w prawie podatkowym i bilansowym w poszczególnych jurysdykcjach podatkowych powodują, iż określone zdarzenie jest w sposób odmienny traktowane dla celów księgowych i podatkowych w różnych państwach. Dla prawidłowego określenia podstawy opodatkowania w spółce zagranicznej konieczna jest znajomość prawa podatkowego i bilansowego państwa jej rezydencji. Po „zdekodowaniu” określonego zdarzenia na podstawie prawa obcego możliwa jest jego „transpozycja” na grunt polskich przepisów księgowych i podatkowych. Kalkulacja podatku do zapłaty wymaga zatem odpowiedniej znajomości prawa obcego, co wydaje się zbyt daleko idącym wymogiem wobec polskich podatników.
Które regulacje sprawiają wciąż podatnikom najwięcej problemów?
Najwięcej wątpliwości dotyczy kryteriów uznania za zagraniczną spółkę kontrolowaną. Jednym z warunków podlegania przez zagraniczny podmiot reżimowi CFC jest opodatkowanie w państwie rezydencji według stawki niższej niż 14,25 proc. Jednak ustawodawca nie precyzuje, czy chodzi o efektywną, czy też nominalną stawkę podatkową.
Podatnicy mają również problem z prawidłowym zrozumieniem pojęcia „rzeczywista działalność gospodarcza”. Jest to przesłanka wyłączającą spółki zagraniczne spod reżimu CFC, jednak ustawodawca nie zdefiniował w sposób precyzyjny tego pojęcia. Przepisy ustawy o CIT i PIT zawierają jedynie przesłanki świadczące o tym, że spółka zagraniczna prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą. Pod uwagę należy wziąć, czy zarejestrowanie zagranicznej spółki kontrolowanej wiąże się z istnieniem przedsiębiorstwa, w ramach którego ta spółka wykonuje faktycznie czynności stanowiące działalność gospodarczą, w tym w szczególności, czy spółka posiada lokal, wykwalifikowany personel oraz wyposażenie wykorzystywane w prowadzonej działalności. Jest to jedynie przykładowy katalog. Jakie dokładnie kryteria będą brane pod uwagę, pokaże praktyka.
Sposób wyliczenia podatku od dochodu zagranicznej spółki kontrolowanej