Podwyższenie kwot wolnych od podatku od spadków i darowizn, a także do stosowania 8,5 proc. stawki ryczałtu od najmu prywatnego dla małżonków, uproszczenia w VAT i nowy obowiązek dla banków dotyczący odbiorców przelewów - to tylko część zmian przyjętych właśnie przez Senat.

Izba wyższa rozpatrzyła tym samym dwie nowelizacje przepisów o VAT oraz niektórych innych ustaw. Do pierwszej nowelizacji, tj. SLIM VAT 3, senatorowie wprowadzili poprawki legislacyjne, dlatego wróci ona jeszcze do Sejmu, aby ten nad nimi zagłosował.

Nie tylko w PIT

Ustawa ta przewiduje pakiet uproszczeń, zwłaszcza w VAT, ale są w niej również zmiany ważne dla osób nieprowadzących biznesu.

Przede wszystkim 3,5-krotnie wzrośnie kwota wolna od podatku w przypadku spadków i darowizn od osób z rodziny (tj. I i II grupy podatkowej). Będzie ona wynosiła odpowiednio 36 120 zł i 27 090 zł. Przy darowiznach dla pozostałych osób (tj. spoza rodziny) kwota wolna wzrośnie nieznacznie, bo z obecnych 5308 zł do 5733 zł. Wszystkie dotyczą darowizn otrzymanych w pięcioletnich okresach.

Zmiany w tym zakresie wejdą w życie 1 lipca 2023 r. i zastąpią te przewidziane w opublikowanej już ustawie deregulacyjnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 803). Przypomnijmy, że ustawa deregulacyjna zakłada wprowadzenie od 1 lipca 2023 r. limitów zbiorczych (czyli kwot wolnych w przypadku darowizn od więcej niż jednej osoby). To sprawiłoby, że wiele zrzutek internetowych byłoby opodatkowanych. Ustawa SLIM VAT 3 rozwiąże ten problem, bo zmiana w niej zawarta zastąpi zmianę przewidzianą w ustawie deregulacyjnej. Opodatkowane będą (podobnie jak jest dziś) kwoty darowizn w ramach zrzutek internetowych, które od jednej osoby przekraczają 5733 zł.

SLIM VAT 3 wprowadzi też ważne zmiany dla nieprowadzących działalność gospodarczą i to wstecz, bo będą miały zastosowanie za cały 2023 r.:

- małżonkowie będą wpłacać fiskusowi 12,5 proc. dopiero od przychodów z najmu prywatnego przekraczających 200 tys. zł, a nie jak dziś 100 tys. zł,

- rodzice posiadający jedno dziecko niepełnosprawne skorzystają z ulgi prorodzinnej niezależnie od swoich zarobków. Dziś przykładowo nie mogą skorzystać z preferencji, jeżeli dochody małżonków przekroczą 112 tys. zł łącznie,

- z ulgi rehabilitacyjnej będą mogli skorzystać też podatnicy, jeżeli na ich utrzymaniu pozostają niepełnosprawni wnuczkowie lub dziadkowie (dziś nie mają takiej możliwości).

Z kolei od 1 stycznia 2024 r. mają zadziałać zmiany dla inwestorów. Pojawi się wówczas możliwość kompensaty dochodów i strat z inwestycji w fundusze kapitałowe z dochodami i ze stratami uzyskanymi z innych inwestycji kapitałowych. Zmieni się też sposób opodatkowania odsetek od obligacji kupowanych na rynku wtórnym. Inwestor zapłaci podatek tylko od odsetek, które faktycznie zyskał.

Dla firm

SLIM VAT 3 przewiduje też sporo zmian dla firm. Przede wszystkim o rok zostanie odroczony obowiązek przesyłania jednolitych plików kontrolnych w zakresie ksiąg rachunkowych (JPK_PIT i JPK_CIT). Pierwsze JPK, od największych podatników, fiskus otrzyma dopiero w 2026 r.

Natomiast już od lipca 2023. wzrośnie limit obrotów dla małego podatnika w VAT – z 1,2 mln euro do 2 mln euro brutto. Mając status małego podatnika, można rozliczać się z podatku raz na kwartał.

Przepisy o sankcjach w VAT (czyli dodatkowym zobowiązaniu podatkowym) zostaną dostosowane do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 15 kwietnia 2021 r. (sygn.C-935/19). W związku z tym fiskus będzie musiał miarkować te sankcje i nakładać je w ustawowych widełkach.

Ma być też jasne, że przy korekcie faktur trzeba stosować kurs z faktury pierwotnej, natomiast przy korektach zbiorczych można wybrać i zastosować albo kurs historyczny, albo bieżący.

Zlikwidowany zostanie wymóg posiadania faktury dla potrzeb odliczenia VAT przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów.

Natomiast wszystkie wiążące informacje: stawkowe (WIS), akcyzowe (WIA), taryfowe (WIT)i o pochodzeniu (WIP) – od lipca 2023 r. będzie wydawać dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Nowe obowiązki banków

Zgodnie z drugą uchwaloną przez Senat ustawą, dostawcy usług płatniczych, czyli m.in. banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, będą musiały od 1 stycznia 2024 r. prowadzić kwartalne ewidencje, w których znajdą się najważniejsze informacje o odbiorcach transgranicznych przelewów. Ta ustawa została uchwalona bez zmian. Teraz więc trafi do podpisu prezydenta i publikacji w Dzienniku Ustaw.

Etap legislacyjny

Nowelizacja ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (druki sejmowe nr 957 i 956)