Kto do 2 listopada br. wykryje błąd w swoim zeznaniu, skoryguje je i w ciągu siedmiu dni ureguluje zaległość, zapłaci o połowę niższe odsetki za zwłokę. Dziś to 8,25 proc.

Termin na złożenie zeznania podatkowego za 2022 r. upłynął 2 maja. Co teraz? Czy złożone zeznanie można skorygować, w jakim czasie, z jakimi konsekwencjami? Ile czasu ma fiskus na kontrolę i ewentualną egzekucję? To pytania, które zadaje sobie niejeden podatnik.

Wiele osób, spodziewając się nadpłaty, złożyło zeznanie roczne jak najszybciej. Przypomnijmy, że można to było zrobić od 15 lutego br. (art. 45 ust. 1 ustawy o PIT). Jeżeli ktoś złożył zeznanie na ostatnią chwilę, powinien wiedzieć, że urząd skarbowy ma na zwrot nadpłaty:

  • trzy miesiące, jeżeli zeznanie zostało złożone w formie papierowej,
  • 45 dni, jeżeli zeznanie zostało złożone elektronicznie, tj. za pośrednictwem usługi Twój e-PIT, przez system e-Deklaracje lub za pomocą programów dostępnych na rynku.

W ramach Twojego e-PIT

Osoby, które poprzestały w tym roku na usłudze Twój e-PIT i niczego nie zmieniały w zeznaniu przygotowanym przez Krajową Administrację Skarbową, muszą pamiętać, że zostało ono automatycznie zaakceptowane (uznane za złożone) dopiero 2 maja. Co innego, gdy wcześniej podatnik je zmienił, uzupełnił i to potwierdził – w takiej sytuacji liczy się data zaakceptowania zmienionego zeznania.

Uwaga: 2 maja br. automatycznie zostały zaakceptowane jako wysłane tylko zeznania PIT-37 (przychody z umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło) i PIT-38 (przychody kapitałowych).

Zwrot nadpłaty nie oznacza, że urząd skarbowy zweryfikował poprawność zeznania. Nie wyklucza on kontroli lub choćby czynności sprawdzających za rok, dwa czy nawet pięć lat

Nie dotyczy to zeznań PIT-28 i PIT-36, które KAS wypełniła podatnikom niebędącym przedsiębiorcami, a więc tym, którzy np. mieli przychody z prywatnego najmu. Te zeznania należało samodzielnie uzupełnić o wymagane dane, zaakceptować i wysłać – jeżeli ktoś chciał to zrobić w ramach usługi Twój e-PIT.

Kto tego nie zrobił, a nie złożył zeznania w żaden inny sposób (za pomocą systemu e-Deklaracje, komercyjnego programu lub w formie papierowej), ten musi się liczyć z konsekwencjami grożącymi za niezłożenie zeznania rocznego (patrz: ramka).

Jeżeli podatnik wprowadził zmiany do zeznania wypełnionego przez KAS w ramach usługi Twój e-PIT, zapisał dokument w kopii roboczej, ale go nie wysłał (np. zapomniał to zrobić), to z upływem 2 maja br. zaakceptowany będzie pierwotny PIT udostępniony przez skarbówkę (tj. bez wprowadzonych zmian).

Kiedy kontrola

Zwrot nadpłaty nie oznacza, że urząd skarbowy zweryfikował poprawność zeznania i nie będzie już mógł w przyszłości go sprawdzić. Jest wręcz przeciwnie, sam zwrot nadpłaty nie wyklucza kontroli lub choćby czynności sprawdzających za rok, dwa czy nawet pięć lat.

Wynika to z tego, że na zwrot nadpłaty skarbówka ma stosunkowo mało czasu (wspomniane 45 dni lub trzy miesiące – w zależności od formy złożenia zeznania) i nie ma możliwości sprawdzenia dogłębnie każdego zeznania, w którym została wykazana nadpłata.

W uchwale z 27 stycznia 2014 r. (sygn. akt II FPS 5/13) Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że przed rozpatrzeniem wniosku o stwierdzenie nadpłaty organ podatkowy „nie ma obowiązku (…) wszczynać w każdej sprawie postępowania, celem określenia wysokości zobowiązania podatkowego”. Wprawdzie uchwała ta dotyczyła zwrotu nadpłaty wskutek złożenia przez podatnika skorygowanej deklaracji, ale tym bardziej jej teza odnosi się do nadpłaty wykazanej w pierwotnym zeznaniu.

Urząd skarbowy ma na kontrolę lub choćby czynności sprawdzające pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku za 2022 r. (pięcioletni termin liczy się od końca 2023 r.). Zobowiązanie podatkowe za 2022 r. przedawni się bowiem dopiero z końcem 2028 r.

Jeżeli deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste pomyłki bądź wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, urząd ma – zgodnie z art. 274 par. 1 ordynacji – dwie możliwości:

  • koryguje deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku albo kwoty nadwyżki podatku do przeniesienia lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza 5 tys. zł;
  • zwraca się do podatnika o skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji podaje się w wątpliwość.

Korekta zeznania

Jeżeli po złożeniu zeznania za 2022 r. podatnik sam wykryje błąd lub zorientuje się, że przeoczył jakiś przychód, ulgę lub odliczenie, również ma pięć lat na korektę, licząc od końca 2023 r., czyli do 31 grudnia 2028 r.

Kto złoży korektę, musi mieć świadomość tego, że może dłużej poczekać na zwrot nadpłaty podatku (gdy ta wystąpiła). Termin zwrotu wynosi dwa miesiące, licząc od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz ze skorygowanym zeznaniem. Nie nastąpi to jednak wcześniej niż w terminie 45 dni od dnia złożenia zeznania (pierwotnego) w formie elektronicznej lub trzy miesiące od dnia złożenia go w formie papierowej (art. 77 par. 1 pkt 6 ordynacji podatkowej).

Niedopłata podatku

Jeżeli w wyniku korekty wzrośnie kwota należnego podatku, to poza zapłatą różnicy trzeba również uiścić odsetki od powstałej zaległości. Kto złoży korektę zeznania do 2 listopada 2023 r., ten zapłaci je o połowę niższe.

Zasadniczo – przypomnijmy – stawka odsetek od powstałej zaległości jest równa sumie 200 proc. podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego (ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim) i 2 proc., przy czym nie może być niższa niż 8 proc.

Obecnie odsetki od zaległości podatkowych wynoszą 16,5 proc.

Podatnik może zapłacić je o połowę niższe (obecnie 8,25 proc.), jeżeli:

  • złoży skuteczną korektę deklaracji, nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od upływu terminu do złożenia deklaracji, czyli nie później niż 2 listopada i
  • wpłaci zaległość podatkową w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia korekty.

Warunkiem jest też to, aby korekta nie została złożona w wyniku przeprowadzonych przez fiskusa czynności sprawdzających lub po doręczeniu podatnikowi (lub jego pełnomocnikowi):

  • zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
  • upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej.

W celu obliczenia odsetek za zwłokę można skorzystać m.in. z kalkulatora na stronie Ministerstwa Finansów: podatki.gov.pl

Nie uiszcza się odsetek za zwłokę, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby trzykrotności opłaty pobieranej przez Pocztę Polską za przesyłkę poleconą, czyli obecnie 8,70 zł.

Odsetki od zaliczek

Roczne rozliczenie podatkowe poprzedzają zazwyczaj wpłaty zaliczek na podatek za poszczególne miesiące bądź kwartały. Zdarza się, że kwoty zaliczek nie zostały zapłacone w ogóle lub w niepełnej wysokości. Takie sytuacje występują szczególnie przy zaliczkach naliczanych bez pośrednictwa płatnika.

Od takich niezapłaconych w terminie zaliczek (traktowanych jako zaległość podatkowa – art. 51 par. 2 ordynacji) również trzeba zapłacić odsetki za zwłokę.

„Zaległości w zakresie niezapłaconych zaliczek istnieją aż do czasu rozliczenia ich w zeznaniu rocznym, składanym zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o PIT w terminie do 30 kwietnia następnego roku. W tym samym terminie podatnicy są obowiązani wpłacić różnicę pomiędzy podatkiem należnym od dochodu wynikającym z zeznania a sumą należnych za dany rok zaliczek” – orzekł NSA w wyroku z 10 stycznia 2020 r. (II FSK 376/18).

Takie odsetki trudno czasem samemu wyliczyć, lepiej poprosić o to urząd skarbowy. ©℗

Przerwa w usłudze Twój e-PIT

O północy z 2 na 3 maja 2023 r. rozpocznie się automatyczna akceptacja zeznań w usłudze Twój e-PIT – poinformowało Ministerstwo Finansów w komunikacie. Dodało, że proces ten potrwa do 10 maja br. W tym czasie nie będzie dostępna usługa Twój e-PIT.

Po zakończeniu automatycznej akceptacji podatnicy będą mieli wgląd do swoich zeznań i będą mogli pobrać Urzędowe Potwierdzenie Odbioru, tzw. UPO. Będą też mogli złożyć korektę zeznania – zarówno tego, które zostało zaakceptowane automatycznie, jak i innych złożonych samodzielnie i dostępnych w ramach usługi Twój e-PIT – poinformował resort.

Co grozi za brak zeznania

Niezłożenie w terminie zeznania podatkowego to czyn zabroniony, który jest wykroczeniem skarbowym, a może być nawet przestępstwem skarbowym. Kodeks karny skarbowy przewiduje bowiem kary za nieskładanie deklaracji i narażenie w ten sposób na uszczuplenie podatkowe (art. 54).

Wykroczenie skarbowe jest wtedy, gdy kwota, na którą została uszczuplona należności lub narażona na uszczuplenie nie przekracza pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia w czasie popełnienia czynu. Obecnie, w okresie od stycznia do czerwca br., jest to 17 450 zł (5 × 3490 zł).

Kara grzywny za wykroczenie skarbowe wynosi obecnie od 349 zł do 69 800 zł.

Grzywna może zostać nałożona mandatem karnym (czyli przez urzędnika, a nie przez sąd) do wysokości 17 450 zł.

Jeżeli kwota uszczuplenia lub narażenia na uszczuplenie z powodu niezłożenia deklaracji przekroczyłaby 17 450 zł, mielibyśmy do czynienia z przestępstwem skarbowym, a więc z dużo większym zagrożeniem karą.

Kary można uniknąć, składając czynny żal, czyli zawiadamiając naczelnika urzędu skarbowego o popełnieniu czynu zabronionego. Należy przy tym poinformować o istotnych okolicznościach popełnienia czynu i dopełnić zaległego obowiązku, w tym uiścić w całości zaległy podatek (jeżeli wynika z zeznania).

Trzeba to zrobić, zanim fiskus samodzielnie ustali, że mogło dojść do wykroczenia skarbowego lub przestępstwa skarbowego.