Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, zwany inaczej ryczałtem ewidencjonowanym, to jedna z najprostszych, a tym samym najwygodniejszych form opodatkowania.
Głównym założeniem tego rozwiązania jest obliczanie podatku na podstawie przychodu, a nie jak w innych formach opodatkowania dochodu. Rodzi to pewne konsekwencje, z których największą jest brak możliwości uwzględnienia w podstawie do obliczenia podatku kosztów uzyskania przechodów. Limit przychodów uprawniający do stosowania , jako formy opodatkowania ryczałtu to 2 000 000 euro i odnosi się on zarówno do przychodów uzyskanych z działalności prowadzonej wyłącznie samodzielnie jaki i przychodów uzyskanych z działalności w formie spółki.
Przedział stawek dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych określony jest w zakresie od 2% do 17%, przy czym to rodzaj prowadzonej działalności wyznacza odpowiednią stawkę.
Tak zwana ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym wskazuje dostępność tej formy rozliczenia dla osób fizycznych, które:
- prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą;
- osiągają przychody, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.);
- osiągają przychody ze sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym.
Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym zawiera także szereg wyłączeń, gdzie tej formy opodatkowania nie stosuje się m.in. do podatników:
1) opłacających podatek w formie karty podatkowej na zasadach określonych w rozdziale 3 Ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;
2) korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego;
3) osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
a) prowadzenia aptek,
b) działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
c) działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;
4) wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.
Co więcej ustawodawca określił sytuację, w której podatnik może utracić prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Sytuacją, w której podatnik, który prowadził działalność samodzielnie lub w formie spółki, uzyskał z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów bądź ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, a czynności te odpowiadają czynnościom, które podatnik bądź jeden ze wspólników wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, bądź wykonuje bądź wykonywał w danym roku podatkowym. Po utracie prawa do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podatnik rozlicza dany rok podatkowy na zasadach ogólnych.
Dodatkowy bonus dla przedsiębiorców opłacających zryczałtowany podatek dochodowy, to zazwyczaj niższa składka zdrowotna, jest ona ustalona jako stała wartość , jej wysokość wyznacza wysokość przychodów osiąganych z działalności gospodarczej, odmiennie niż w przypadku innych form opodatkowania, gdzie składkę zdrowotną ustala się procentowo od dochodu ( skala podatkowa - 9 %, podatek liniowy - 4,9 %).
W 2023 roku składka zdrowotna w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych przyjmuje jedną z 3 wartości, tj. 376,16 zł, 626,93 zł oraz 1128,48 zł. Jej wysokość zależna jest od wysokości uzyskanego przychodu i tak odpowiednio najniższa z trzech kwot odnosi się do przychodów nie przekraczających 60 000 zł, druga z kolei odnosi się do przychodów z przedziału 60 000 – 300 000 zł, zaś ostatnia wartość jest przypisana do podatników, których przychody przekroczyły 300 000 zł.
Reasumując powyższe, opłacalność opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych jest subiektywna. Każdy podatnik w pierwszej kolejności musi odpowiedzieć sobie na pytanie, czy w ogóle w jego przypadku taka forma opodatkowania jest możliwa. Kolejnym krokiem jest analiza opłacalności. Jeżeli podatnik ponosi niewielkie koszty prowadzenia działalności, a jego przychody są na poziomie, który w porównaniu stawki ryczałtu (odpowiedniej dla danego rodzaju działalności) ze stawkami w innych formach opodatkowania wskazuje na opłacalność, a co więcej wysokość składki zdrowotnej, a tak naprawdę różnicy w jej wysokości pomiędzy formami opodatkowania, wskazuje na opłacalność, to w takim przypadku wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest wyborem dobrym, dającym zarówno korzyści finansowe jak i organizacyjne w postaci możliwości prowadzenia uproszczonej księgowości.
Roman Pszczółkowski- księgowy, Marek Pszczółkowski- księgowy
W Accounting