Gminne drogi i wodociągi bez podatku od nieruchomości

Potencjalna możliwość uzyskania dochodów z wykorzystywania infrastruktury drogowej lub wodociągowo-kanalizacyjnej to za mało, by uznać, że gmina lub jej zakład prowadzą w tym zakresie działalność gospodarczą. Dlatego nie ma podatku od nieruchomości od budowli, z których składa się infrastruktura wykorzystywana wyłącznie w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb jej mieszkańców – orzekają wojewódzkie sądy administracyjne.

Wodociągi i kanalizacja

W sprawie rozstrzygniętej 17 lutego 2023 r. przez WSA w Białymstoku (sygn. akt I SA/Bk 28/23) wniosek o interpretację indywidualną złożył gminny zakład bud żetowy odpowiedzialny za zaopatrzenie mieszkańców gminy w wodę, kanalizację oraz za usuwanie i oczyszczanie ścieków komunalnych itd. Podkreślił, że z założenia działalność wodociągowo -kanalizacyjna nie jest nastawiona na zysk, a ten, który pojawił się w latach 2017–2020, był incydentalny i został przeznaczony na pokrycie kosztów prowadzonej działalności oraz pokrycie strat z innych okresów rozliczeniowych.

Zakład uważał więc, że budowle wchodzące w skład infrastruktury wodociągowo -kanalizacyjnej nie są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości w świetle art. 1a ust. 1 pkt 3 i art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Nie zgodził się z tym wójt gminy. Uznał, że sama już możliwość uzyskania zysku dzięki tej infrastrukturze oznacza, iż zakład prowadzi działalność o charakterze zarobkowym. Skoro jest ona zorganizowana i wykonywana we własnym imieniu oraz w sposób ciągły, to spełnione są wszystkie kryteria pozwalające uznać, że jest to działalność gospodarcza w rozumieniu art. 3 prawa przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 221) – stwierdził wójt. Zażądał więc od zakładu 2-proc. podatku od wartości budowli wchodzących w skład infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej.

Innego zdania był białostocki WSA. Zwrócił uwagę na to, że zakład wykorzystuje administrowaną infrastrukturę po to, aby wypełnić jedno z zadań własnych, o których mowa w ustawie o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 40).

Celem nie jest więc prowadzenie działalności gospodarczej i osiąganie zysków – podkreślił WSA. Dodał, że potwierdzeniem tego jest ustalenie marży na poziomie zerowym i nie może tego zmienić incydentalne wystąpienie zysku. Budowle wchodzące w skład infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej nie są więc związane z działalnością gospodarczą i nie podlegają opodatkowaniu daniną od nieruchomości – orzekł sąd.

Infrastruktura drogowa

W sprawie rozstrzygniętej 9 lutego br. przez WSA w Gorzowie Wielkopolskim (I SA/Go 442/22) pytanie zadała sama gmina. Będąc właścicielką infrastruktury drogowej, wykazywała ona w latach 2017–2022 budowle tej infrastruktury jako związane z działalnością gospodarczą i płaciła od nich podatek od nieruchomości. Potem jednak nabrała co do tego wątpliwości.

Zasadniczo bowiem była infrastruktura drogowa wykorzystywana do wykonywania zadań własnych, o których mowa w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym. Gmina nie wydzierżawiała jakiegokolwiek odcinka infrastruktury drogowej, nie pobierała opłat za korzystanie z dróg i nie osiągała żadnych korzyści majątkowych w związku z ich administrowaniem. Co więcej, ponosiła koszty, m.in. napraw i konserwacji infrastruktury, zakupu prądu.

Uznała więc, iż budowle wchodzące w skład infrastruktury drogowej nie są związane z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą i w związku z tym nie podlegają opodatkowaniu.

Innego zdania był burmistrz miasta. Stwierdził, że gmina ma możliwość wydzierżawienia infrastruktury drogowej, a więc i osiągania korzyści majątkowych. Możliwość – choćby nawet potencjalna – uzyskiwania zysków oznacza więc, że gmina prowadzi działalność gospodarczą, a zatem budowle wchodzące w skład infrastruktury drogowej są objęte podatkiem od nieruchomości – stwierdził burmistrz.

Interpretację tę uchylił gorzowski WSA. Wyjaśnił, że sama możliwość osiągnięcia dochodów z odpłatnego udostępniania składników infrastruktury drogowej nie przesądza jeszcze o zarobkowym charakterze działalności prowadzonej przez gminę. Skoro jej celem jest wyłącznie zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców, a nie prowadzenie działalności gospodarczej, to budowle składające się na infrastrukturę drogową nie są opodatkowane podatkiem od nieruchomości – orzekł sąd. ©℗

orzecznictwo