Rzecznik praw obywatelskich w piśmie skierowanym do ministra zdrowia wyraża wątpliwość, czy niemożność odliczania składki zdrowotnej od podatku, wprowadzona wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu 1 stycznia 2022 r., jest konstytucyjna. Marcin Wiącek zwraca uwagę, że to na władzy publicznej ciąży obowiązek zapewnienia ochrony zdrowia, zgodnie z art. 68 konstytucji.
RPO przypomina, że od 1 stycznia 1999 r. składka na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9 proc. podstawy jej wymiaru podlegała częściowemu odliczeniu. Podatnik pokrywał tylko 1,25 proc., a podatek można było zmniejszyć o 7,75 proc. podstawy wymiaru składki.
– W poprzednio obowiązującym stanie prawnym – do czasu wejścia w życie reformy Polskiego Ładu – składka na ubezpieczenie zdrowotne osób objętych obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych była więc w istocie opłatą obciążającą w decydującej części budżet państwa – wskazuje rzecznik.
Powołując się na opinię prof. dr hab. Inetty Jędrasik-Jankowskiej, emerytowanej kierownik Katedry Prawa Ubezpieczeń Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, rzecznik pyta resort zdrowia, czy wprowadzenie obowiązku finansowania składki zdrowotnej w całości przez obywateli nie narusza art. 68 konstytucji.
– Niedopuszczalne jest, aby obecnie funkcjonujące rozwiązania w całości przerzucały na obywatela obowiązek państwa dotyczący zapewnienia środków na realizację finansowania świadczeń zdrowotnych – relacjonuje stanowisko ekspertki rzecznik.
RPO wskazuje również na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 7 stycznia 2004 r. (sygn. akt K 14/03), w którym TK zauważa, że ustawodawca nie może całkowicie zrezygnować z finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych.
Rzecznik oczekuje od szefa Ministerstwa Zdrowia zajęcia stanowiska w tej sprawie, a w szczególności odniesienia się do argumentacji prof. Inetty Jędrasik-Jankowskiej dotyczącej konstytucyjności obowiązujących przepisów.©℗
