Ulga na zabytki przysługuje właścicielom lub współwłaścicielom zabytku nieruchomego, którzy bądź osiągają dochody opodatkowane na ogólnych zasadach według skali podatkowej (czyli wg stawki 12% lub 32%), bądź dochody opodatkowane podatkiem liniowym (czyli stawką 19%) lub przychody opodatkowane zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych.

Co ważne niniejsza ulga dotyczy wyłącznie zabytku nieruchomego, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c‐e ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, tj. dzieła architektury i budownictwa, dzieła budownictwa obronnego, obiekty techniki a zwłaszcza kopalnie, huty, elektrownie i inne zakłady przemysłowe.

Ulga na zabytki - dla kogo

Z ulgi na zabytki mogą skorzystać podatnicy, którzy w roku podatkowym ponieśli wydatki na:

  • wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej utworzony, zgodnie z odrębnymi przepisami, dla zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków;
  • prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków.

Zgodnie z art. 26hb ust. 2 ustawy PIT, prawo do skorzystania z tzw. ulgi na zabytki przysługuje:

  • podatnikowi, który dokonał wpłaty na fundusz remontowy, o ile w momencie poniesienia wydatku jest właścicielem lub współwłaścicielem zabytku nieruchomego (art. 26hb ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 pkt 1), oraz 
  • podatnikowi, który poniósł wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy nieruchomości będącej zabytkiem, jeżeli jest właścicielem lub współwłaścicielem zabytku nieruchomego, o którym mowa w tym przepisie, oraz posiada sporządzone na piśmie pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie prac konserwatorskich, prac restauratorskich lub robót budowlanych przy tym zabytku oraz po poniesieniu tego wydatku uzyskał zaświadczenie wojewódzkiego konserwatora zabytków potwierdzające wykonanie odpowiednio tych prac lub robót.

Ulga na zabytki - odliczenia

Odliczenia, o których mowa w art. 26hb ust. 1 pkt 1 i 2, nie mogą przekroczyć 50% wydatków udokumentowanych dowodem wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej lub zaświadczeniem o wysokości wpłat w roku podatkowym wystawionym przez wspólnotę mieszkaniową lub spółdzielnię mieszkaniową, czy też fakturą wystawioną przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku, powiększonych o kwotę podatku od towarów i usług, o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług.

Ulga na zabytki - czego nie odliczysz

Należy wskazać, iż odliczeniu nie podlegają wydatki w części, w jakiej:

  • zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym;
  • zostały uwzględnione przez podatnika w związku z korzystaniem z ulg podatkowych  w rozumieniu Ordynacji podatkowej;
  • wykraczają poza zakres prac i robót określonych w pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora zabytków lub zostały wykonane niezgodnie z pozwoleniem wojewódzkiego konserwatora zabytków;
  • zostały sfinansowane, dofinansowane lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Jednocześnie, zgodnie z art. 26hb ust. 4, odliczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, nie mogą przekroczyć 50% wydatków udokumentowanych:

  • dowodem wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej lub zaświadczeniem o wysokości wpłat w roku podatkowym wystawionym przez wspólnotę mieszkaniową lub spółdzielnię mieszkaniową;
  •  fakturą wystawioną przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku, powiększonych o kwotę podatku od towarów i usług, o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług.

Jeżeli w danym roku podatnik w zeznaniu wykaże stratę albo jego dochód/przychód jest niższy od kwoty przysługującego mu odliczenia – z prawa do ulgi skorzystać można także w zeznaniach za kolejnych 6 lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym skorzysta lub miał prawo skorzystać z odliczenia (art. 26hb ust. 8 ustawy PIT).

Daria Pośpiech-Przeor, radca prawny, partner w Kancelarii Żuk Pośpiech

Rozlicz swój PIT już dziś.