Nowe zasady generalnie trzeba stosować już do sprawozdań za kwiecień 2015 r. i za I kwartał 2015 r. Przy okazji noweli wprowadzono też m.in. poprawki dotyczące jednostek samorządu terytorialnego.
Od 1 kwietnia 2015 r. administracja podatkowa działa w innej formule. Nastąpiło połączenie izby skarbowej i podległych jej urzędów skarbowych w jedną jednostkę budżetową – izbę skarbową. Jej kierownikiem jest dyrektor izby skarbowej. Zasady te wprowadziła ustawa z 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o Służbie Celnej, ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 211).
Zadania realizowane przez naczelników urzędów skarbowych jako organy podatkowe pozostawiono bez zmian. Oznacza to jednak, że urzędy skarbowe, nie będąc jednostkami budżetowymi, nadal są zobowiązane do prowadzenia rachunkowości podatkowej i sporządzania sprawozdań budżetowych z realizacji dochodów podatkowych. Dlatego trzeba było przypisać obowiązki sprawozdawcze ciążące dotychczas na kierowniku jednostki także naczelnikom urzędów skarbowych. Oznaczało to konieczność nowelizacji rozporządzenia ministra finansów z 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. poz. 119). Wiadomo było, że nowela musiała wejść w życie 1 kwietnia, tak samo jak ustawa z 15 stycznia br. Jednak publikacji doczekaliśmy się dopiero w Dzienniku Ustaw z 31 marca br.
Ponadto konieczna była zmiana nazwy i zwiększenie zakresu danych wykazywanych w sprawozdaniu Rb-24. Jest to związane z objęciem sprawozdawczością stanu środków na rachunkach sum depozytowych urzędu obsługującego naczelnika urzędu skarbowego, które nie są rachunkami bieżącymi oraz nie służą do gromadzenia dochodów budżetowych, natomiast zgodnie z założeniami konsolidacji będą wykorzystywane do realizacji zadań organu podatkowego oraz organu egzekucyjnego.
Najważniejsze zmiany wprowadzone przez nowelizację rozporządzenia wskazał ekspert. [ramka]
Od kiedy
Naczelnicy urzędów skarbowych sporządzają sprawozdania Rb-23, Rb-28 i Rb-27 jako dysponenci środków budżetu państwa trzeciego stopnia już za kwiecień 2015 r. w pełnym zakresie informacji. Generalnie zmiany wprowadzone nowelą mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań miesięcznych za kwiecień 2015 r., kwartalnych za I kwartał 2015 r. i sprawozdań Rb-WSa i Rb-WSb za rok 2015. Jedynie sprawozdania Rb-33, Rb-35 i Rb-40 sporządza się za I kwartał 2015 r. zgodnie z przepisami dotychczasowego rozporządzenia. Jest tak z uwagi na uruchomienie dopiero od 1 lipca 2015 r. nowej funkcjonalności w Informatycznym Systemie Obsługi Budżetu Państwa TREZOR 3.0.
Wyjątek dotyczy także sprawozdania Rb-33 za I kwartał 2015 r. Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Funduszu Zapasów Agencyjnych. Sporządza się go w arkuszu kalkulacyjnym i przekazuje w terminie do 25 kwietnia 2015 r. na elektroniczną skrzynkę podawczą odpowiednio Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej i Ministerstwa Gospodarki. Wzór formularza jest udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych w dziale: Finanse publiczne. Budżet państwa. Sprawozdania PFRON nie wypełnia się w dziale D. Dane uzupełniające. Sprawozdania parafuje właściwy minister poprzez złożenie podpisu elektronicznego i przekazuje w terminie do 30 kwietnia 2015 r. na elektroniczną skrzynkę podawczą Ministerstwa Finansów.
TREZOR
W związku z nową funkcjonalnością Informatycznego Systemu Obsługi Budżetu Państwa TREZOR 3.0 umożliwiającą zastosowanie bezpiecznego podpisu elektronicznego w rozumieniu ustawy z 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. z 2013 r. poz. 262) sprawozdania Rb-35 i Rb-40 będą mogły być sporządzane i przekazywane z wykorzystaniem systemu TREZOR 3.0. Kolejna nowa funkcjonalność zbudowana w Informatycznym Systemie Obsługi Budżetu Państwa TREZOR 3.0 umożliwiająca przepływ sprawozdań z Systemu Zarządzania Budżetami Jednostek Samorządu Terytorialnego BeSTi@ pozwala na rezygnację z przekazywania za pośrednictwem platformy ePUAP sprawozdań Rb-27ZZ i Rb-50 sporządzanych przez zarządy jednostek samorządu terytorialnego dla dysponentów środków budżetu państwa przekazujących dotacje na zadania administracji rządowej wykonywane przez jednostki samorządu terytorialnego. Sprawozdania Rb-27ZZ i Rb-50 zarządy jednostek samorządu terytorialnego przekazują w formie dokumentu elektronicznego do Informatycznego Systemu Obsługi Budżetu Państwa oraz do wiadomości właściwych izb obrachunkowych.
W razie awarii
Co ciekawe, nowela rozporządzenia wprowadziła procedurę awaryjną w przypadku nieprawidłowego działania systemu informatycznego ePUAP uniemożliwiającego przekazanie sprawozdań. W nowych przepisach określono, że w razie braku możliwości terminowego przekazania sprawozdań, spowodowanego niesprawnością działania ww. systemu informatycznego, sprawozdania te przekazuje się najpóźniej pierwszego dnia roboczego następującego po dniu usunięcia awarii.
Rb-27ZZ
Z uwagi na termin przekazywania przez zarządy jednostek samorządu terytorialnego sprawozdań Rb-27ZZ dodano przepis stanowiący, że dysponenci środków budżetu państwa otrzymujący sprawozdania Rb-27ZZ sporządzają, w terminie określonym dla dysponentów środków budżetu państwa trzeciego stopnia, własne sprawozdania jednostkowe Rb-27 w zakresie planu i wykonania. Natomiast własne sprawozdania jednostkowe w pełnym zakresie informacji sporządzają w terminie określonym dla ich sprawozdań łącznych.
Dysponenci części budżetowych 72. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i 73. Zakład Ubezpieczeń Społecznych z uwagi na dużą liczbę jednostek podległych, które nie są państwowymi jednostkami budżetowymi, sporządzają własne sprawozdania jednostkowe w terminie 2 dni po upływie terminu określonego dla dysponentów środków budżetu państwa trzeciego stopnia.
Jednostki samorządu terytorialnego
W związku z wątpliwościami jednostek samorządu terytorialnego odnośnie do ujmowania w sprawozdaniu Rb-27S dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej należnych jednostce samorządu terytorialnego uszczegółowiono, że wykazane w sprawozdaniu Rb-27ZZ w kolumnie ,,potrącone na rzecz jednostek samorządu terytorialnego” kwoty dochodów powinny być wykazywane w takiej samej wysokości w sprawozdaniu Rb-27S w kolumnie ,,Dochody wykonane (wpływy minus zwroty)” w paragrafie „Dochody jednostek samorządu terytorialnego związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami”. Wyjątkiem są dochody realizowane w ramach ustawy o funduszu świadczeń alimentacyjnych, które należy wykazywać tylko w części należnej gminie wierzyciela. Doprecyzowano także, że w sprawozdaniu Rb-27S w kolumnie „Należności” nie wykazuje się należności długoterminowych.
W sprawozdaniu Rb-28S w kolumnie ,,Wydatki wykonane” należy wykazywać zrealizowane wydatki na podstawie danych księgowości analitycznej do rachunku bieżącego. W sprawozdaniu miesięcznym za grudzień oraz w sprawozdaniu rocznym w kolumnie „Wydatki wykonane” wykazuje się zrealizowane wydatki, w tym wydatki, które nie wygasły z upływem roku budżetowego oraz wydatki zrealizowane w ramach funduszu sołeckiego.
Doprecyzowano, że w sprawozdaniu Rb-NDS w wierszu „kredyty i pożyczki” wykazuje się również operacje dotyczące papierów wartościowych, których zbywalność jest ograniczona, oraz w części F w wierszu F3. „Kwota związana z realizacją wydatków bieżących, o których mowa w art. 242 ustawy o finansach publicznych” kolumnę „Wykonanie” wypełnia się tylko w sprawozdaniu za IV kwartał, z kolei w formularzu tego sprawozdania zaznaczono, że nie wypełnia się kolumny „Plan”.
W związku z wejściem w życie ustawy z 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz.U. poz. 301 ze zm.), na podstawie której jednostki samorządu terytorialnego wypełniają w sprawozdaniu Rb-28S kolumnę „Wydatki zrealizowane w ramach funduszu sołeckiego”, została uaktualniona data ustawy o funduszu sołeckim.
Doprecyzowano przepisy dotyczące przekazywania sprawozdań w formie elektronicznej, dodając nowe przepisy par. 25 załącznika 39 do rozporządzenia, zgodnie z którymi jednostka samorządu terytorialnego przekazuje pliki sprawozdań do regionalnej izby obrachunkowej w formie dokumentu elektronicznego z wykorzystaniem aplikacji wskazanej przez ministra finansów w Biuletynie Informacji Publicznej. Struktury danych przekazywanych do wskazanej aplikacji publikuje się w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Środki europejskie
W zakresie budżetu środków europejskich w załączniku nr 38 w par. 2 w pkt 3 zmieniono opis kolumny „Dochody wykonane”. Wprowadzono zapis, że w kolumnie tej wykazuje się środki otrzymane na odpowiednie rachunki programowe i przekazane po ich przewalutowaniu na rachunek dysponenta części 87. Dochody budżetu środków europejskich, z uwzględnieniem par. 3. Zmianę opisu kolumny „Dochody wykonane” wprowadzono, ponieważ dotychczasowa treść przepisu budziła wątpliwości interpretacyjne w zakresie sformułowania „rachunek konsolidacyjny”. Ponadto w par. 5 w pkt 10 ww. załącznika dodano nowy zapis dotyczący ujmowania w tabeli „Dane uzupełniające do sprawozdania Rb-28UE (1)” nadpłaconych zwrotów wydatków zwróconych przez ministra finansów w bieżącym roku i dotyczących zwrotów z lat ubiegłych, jak również zmodyfikowano załącznik nr 16 w tym zakresie. Dodanie nowego zapisu oraz zmodyfikowanie dotychczasowej tabeli „Dane uzupełniające do sprawozdania Rb-28UE (I)” wynikają z napotykanych problemów w wypełnianiu sprawozdania oraz uwzględnienia zgłaszanych uwag przez niektórych dysponentów w tym zakresie. Dzięki wyodrębnieniu nowej kolumny ma być możliwa szybsza ich weryfikacja oraz odpowiednie odzwierciedlenie tych informacji w monitoringu prowadzonym przez departament instytucji płatniczej Ministerstwa Finansów.
Wydatki strukturalne
W zakresie sprawozdań o wydatkach strukturalnych najbardziej istotną zmianą jest rezygnacja z przekazywania sprawozdań w formie pisemnej. Jednak dotyczy to już sprawozdań Rb-WSa i Rb-WSb za rok 2015. Rb-WSa i Rb-WSb będą przekazywane wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego na elektroniczną skrzynkę podawczą. Powinny być sporządzone w arkuszu kalkulacyjnym, a wzory sprawozdań zostaną udostępnione na stronie internetowej Ministerstwa Finansów w dziale: Finanse publiczne. Budżet państwa. Sprawozdania przekazywane na elektroniczną skrzynkę podawczą powinny być opatrzone podpisem elektronicznym weryfikowalnym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Pozostałe zmiany w załączniku nr 40 stanowiącym Instrukcję sporządzania rocznych sprawozdań Rb-WSa i Rb-WSb o wydatkach strukturalnych mają charakter porządkujący.
OPINIA EKSPERTA
Konsolidacja pomocniczych procesów w jednostkach administracji podatkowej oznacza nałożenie obowiązków sprawozdawczych, które ciążą na kierownikach jednostek, również na naczelników urzędów skarbowych. Te ostatnie nie będą już jednostkami budżetowymi, ale nadal będą zobowiązane do prowadzenia rachunkowości podatkowej i sporządzania sprawozdań. Tym samym zmiany mają wpływ na sprawozdawczość jednostek samorządu terytorialnego.
Wprowadzono odstąpienie od przekazywania sprawozdania Rb-27 przez urzędy skarbowe na rzecz prezentowania w odpowiednim terminie danych w szczegółowości takiej, jak w sprawozdaniu, w informacji udostępnionej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych w dziale: Finanse publiczne, Budżet państwa. Następną istotną zmianą jest rezygnacja z przekazywania przez jednostki samorządu terytorialnego sprawozdań Rb-27ZZ i Rb-50 za pośrednictwem ePUAP i dostosowanie Informatycznego Systemu Obsługi Budżetu Państwa TREZOR 3.0 umożliwiające przepływ tych sprawozdań z Systemu Zarządzania Budżetami Jednostek Samorządu Terytorialnego BeSTi@. Są również zmiany w instrukcjach sporządzania sprawozdań zarówno budżetu państwa, jak i jednostek samorządu terytorialnego oraz we wzorach sprawozdań Rb-24, Rb-27, Rb-28UE, Rb-NDS, Rb-FUS, Rb-FER.
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra finansów z 27 marca 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. poz. 459).
