Fałszowanie dokumentów w celu ukrycia rzeczywistych działań przestępczych godzi w obowiązki podatkowe – orzekł Sąd Najwyższy. Odmówił jednak podjęcia uchwały.
Z pytaniem do SN zwrócił się jeden z sądów apelacyjnych, który pod koniec 2014 r. badał sprawę zorganizowanej grupy przestępczej. Grupa odbarwiała olej opałowy i sprzedawała go jako napędowy. Dzięki temu zarabiała na dużo niższym podatku akcyzowym. W ramach procederu wystawiono i przyjęto prawie 1300 fikcyjnych faktur VAT, fałszujących rzeczywisty obrót olejem opałowym oraz fikcyjny obrót rzekomym olejem napędowym. Przez rachunki bankowe uczestników grupy przeszło z tego tytułu co najmniej 13,2 mln zł.
W związku z tą sprawą sąd apelacyjny zwrócił się do SN z pytaniem, czy warunkiem odpowiedzialności na podstawie art. 62 par. 2 kodeksu karnego skarbowego jest narażenie Skarbu Państwa na uszczuplenie należności z tytułu podatku.
Artykuł 62 par. 2 k.k.s. przewiduje grzywnę do 240 stawek dziennych za nierzetelne wystawienie faktury lub rachunku albo posługiwanie się takim nierzetelnym dokumentem. Przepis ten – na pozór jasny – jest przedmiotem wielu rozbieżności, także w samym SN. Część składów orzekających uznaje, że każde wystawienie fikcyjnej faktury narusza obowiązek podatkowy i tym samym jest zagrożone karą na podstawie art. 62 par. 2 k.k.s. Zapadały też jednak orzeczenia, z których wprost wynikało, że nie jest to przestępstwo skarbowe, tylko powszechne, zagrożone na podstawie kodeksu karnego.
Rozpatrując pytanie sądu apelacyjnego, SN nie wyjaśnił ani nie usunął tej rozbieżności. Stwierdził, że każda sprawa powinna być rozpatrywana indywidualnie. Zwrócił natomiast uwagę na to, że od wejścia w życie obecnej ustawy o VAT (tj. od 1 maja 20104 r.) nie ma już wątpliwości, iż art. 62 par. 2 k.k.s. dotyczy także wystawiania pustych faktur. To skutek art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, który nakazuje zapłacić podatek każdemu, kto wystawi fakturę z wykazaną w niej kwotą VAT. Nie dość więc, że pusta faktura została podniesiona do rangi faktury (bez względu na to, czy wystawił ją podatnik VAT), to jeszcze stała się źródłem samoistnego obowiązku podatkowego – zauważył SN.
Sąd zwrócił natomiast uwagę na to, że dotychczasowe rozbieżności w orzecznictwie związane były z innym mechanizmem – wyłudzania zwrotu VAT na podstawie fikcyjnych faktur.
W tej sprawie zaś chodziło o uszczuplenia akcyzowe. Trudno racjonalnie utrzymywać, że fałszowanie faktur służące ukryciu rzeczywistych działań przestępczych nie godzi w obowiązki podatkowe, zwłaszcza gdy sprawcom przypisuje się jednocześnie popełnienie innych przestępstw skarbowych przewidzianych w rozdziale 6 k.k.s. zatytułowanym „Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji lub subwencji” – stwierdził Sąd Najwyższy.
Fałszowanie faktur w celu zaniżenia akcyzy godzi w obowiązki podatkowe
ORZECZNICTWO
Postanowienie SN z 31 marca 2015 r., sygn. akt I KZP 28/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
