Odpis dokonany od nabytego z dotacji składnika majątku nie będzie w pełnej wysokości zaliczony do kosztów uzyskania przychodu. Można to zrobić jedynie proporcjonalnie do części wartości początkowej, jaką podatnik sfinansował z własnych środków
Źródłem sfinansowania zakupu środków trwałych mogą być zarówno środki własne jednostek, jak i obcy kapitał (np. kredyt lub pożyczka). Jednostki mogą także otrzymać dotacje na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych. Kwota otrzymanej dotacji nie wpływa na zmniejszenie wartości początkowej środka trwałego. Jednostki obowiązane są natomiast wykazać przychód w równowartości otrzymanej dotacji, który zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych. Podstawową zasadą dofinansowania projektów jest konieczność zakupu środka trwałego za środki własne (ewentualnie kredyt bankowy), a dopiero po przedłożeniu dowodów zakupu następuje refundacja poniesionych wydatków.
Przedsiębiorcy o statusie małego podatnika oraz ci, którzy w danym roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, mogą skorzystać z przywileju, jakim jest amortyzacja jednorazowa w ramach pomocy de minimis. Amortyzacja jednorazowa przysługuje podatnikom podatku dochodowego zarówno od osób fizycznych, jak i od osób prawnych. W ramach tej ulgi przedsiębiorcy mogą dokonać odpisów amortyzacyjnych do wysokości limitu jednorazowej amortyzacji wynoszącego 50 tys. euro.
Amortyzacją jednorazową mogą zostać objęte wyłącznie określone w przepisach składniki majątku zaliczane do grup 3–8 Klasyfikacji Środków Trwałych. Jednorazowa amortyzacja to prawo, a nie obowiązek – podatnik samodzielnie podejmuje decyzję o tym, czy z niego skorzysta. Pozwala ona podatnikom na szybsze odniesienie w koszty firmy wartości początkowej danego środka trwałego, a co za tym idzie, zmniejszenie także należnego fiskusowi podatku dochodowego. W bardzo wielu firmach jest to działanie pożądane, niemniej jednak warto się zastanowić nad tym, czy z przywileju tego skorzystać w stosunku do środków trwałych sfinansowanych częściowo dotacją. Jednorazowy odpis amortyzacyjny dokonany od nabytego z dotacji środka trwałego nie będzie mógł zostać w pełnej wysokości zaliczony do kosztów uzyskania przychodu, a jedynie w wysokości przypadającej proporcjonalnie do części wartości początkowej środka trwałego, jaką podatnik sfinansował z własnych środków.
Obecnie w wielu interpretacjach indywidualnych wskazuje się, że sama wiedza o tym, iż wydatek zostanie sfinansowany z dotacji lub zawarcie umowy o przyznaniu dotacji, jest już wystarczające, by podatnik nie ujmował poniesionych i pokrytych dotacją wydatków w kosztach podatkowych. Mówi o tym m.in. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 24 stycznia 2013 r., nr IPPB1/415-1506/12-2/MS.
Zatem jednostki z ostrożności mogą od razu wyłączać z kosztów podatkowych odpowiednią część odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, których nabycie zostanie sfinansowane dotacją, nawet mimo braku otrzymania jeszcze środków z tego tytułu. Pozwoli to uniknąć korekty tych odpisów w momencie otrzymania środków dotacji.
Jednorazowa amortyzacja ma jednak negatywne konsekwencje dla podatnika. Mimo że zaliczył on do kosztów jedynie kwotę niespełna 100 000 zł, wykorzystał niemal cały przysługujący mu limit amortyzacji jednorazowej na dany rok podatkowy (żadnego innego środka trwałego w ten sposób nie będzie już mógł zamortyzować w tym roku). Ponadto nie można zapominać, że amortyzacja jednorazowa stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis. Pomoc ta jest limitowana i wynosi dla większości firm 200 000 euro na trzy lata. Dokonując takiego jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, podatnik zatem wykorzystał prawie 50 000 euro tej pomocy, mimo że faktycznie do kosztów zaliczył niecałe 25 000 euro.
PRZYKŁAD
Pompa do betonu
W styczniu 2015 r. jednostka nabyła pompę do betonu o wartości początkowej 200 000 zł, na którą w kwietniu 2015 r. otrzymała refundację w wysokości 50 proc. kosztów nabycia. Maszyna została oddana do użytkowania w styczniu 2015 r. Jednostka skorzystała z prawa do jednorazowej amortyzacji środka trwałego i w lutym 2015 r. zarachowała w koszty amortyzacji kwotę 200 000 zł. Jednostka prowadzi ewidencję kosztów tylko na kontach zespołu 4, a z ostrożności wyłączyła z kosztów podatkowych 50 proc. wartości początkowej, tj. w wysokości otrzymanych dotacji.
Objaśnienie do schematu:
1. FV – wartość netto kosztów zakupu maszyny produkcyjnej (pomijamy kwestię VAT), kwota 200 000 zł:
a) strona Wn konta „Środki trwałe w budowie” oraz strona Ma konta „Rozliczenie zakupu”,
b) strona Wn konta „Rozliczenie zakupu” oraz strona Ma konta „Rozrachunki z dostawcami”;
2. OT – przyjęcie środka trwałego do użytkowania: strona Wn konta „Środki trwałe” oraz strona Ma konta „Środki trwałe w budowie”.
3. PK – odpis jednorazowej amortyzacji w koszty:
a) kwota 100 000 zł: strona Wn konta „Amortyzacja” (w analityce – KUP),
b) kwota 100 000 zł: strona Wn konta „Amortyzacja” (w analityce – KNKUP),
c) kwota 200 000 zł: strona Ma konta „Umorzenie środków trwałych”.
4. WB – wpływ refundacji na rachunek bankowy, kwota 100 000 zł: strona Wn konta „Rachunek bankowy” oraz strona Ma konta „Pozostałe przychody operacyjne”.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.). Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.).