Zbliża się koniec roku, a wraz z nim termin na wywiązanie się przez podatników (których rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym) z obowiązków z zakresu cen transferowych. Jednym z nich jest złożenie formularza TPR.

rozwiń ›
Służy on organom podatkowym do typowania podatników do kontroli z zakresu cen transferowych. Zawiera dane o transakcjach z podmiotami powiązanymi, a także z podmiotami powiązanymi i niepowiązanymi z rajów podatkowych. Szczególne zainteresowanie organów podatkowych w kontekście raportowanych danych mogą wzbudzać:
• znaczne zmiany wskaźników finansowych pomiędzy latami,
• realizowanie ujemnych wskaźników finansowych,
• odmienne wskaźniki finansowe i wynik na transakcji wobec porównywalnych spółek z tej samej branży,
• różnice pomiędzy raportowanym przedziałem cen/wskaźników rynkowych a ceną/wskaźnikiem stosowanym w transakcji z podmiotami powiązanymi.
TPR jest formularzem skomplikowanym i wymaga raportowania wielu szczegółowych informacji. Dlatego pomimo stosowania formularza od 2019 r. i publikowania objaśnień Ministerstwa Finansów („Informacja o cenach transferowych. Pytania i odpowiedzi”; dalej: informator TPR) jego wypełnianie nadal wiąże się dla podatników z różnymi wątpliwościami.
O co podatnicy pytają na szkoleniach

Złożenie formularza przez pełnomocnika

PROBLEM Kto powinien złożyć TPR? Czy może on być podpisany przez pełnomocnika?
ODPOWIEDŹ Formularz TPR może zostać podpisany i złożony przez pełnomocnika. Jest to dopuszczalne na zasadach określonych w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1540; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180), tj. przez osobę, której udzielono pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej UPL-1.

Połączenie spółek

PROBLEM Spółka A świadczyła usługi księgowe dla podmiotów powiązanych B, C i D. Wartość świadczenia usług w okresie styczeń–marzec 2021 r. wyniosła 2,5 mln zł. Od 1 kwietnia 2021 r. spółka A została połączona ze spółką B – bez zamykania ksiąg. Czy w takim przypadku spółka B powinna wykazać wskazaną wyżej transakcję w swoim TPR (włączając również wartość usługi świadczonej przez spółkę A na rzecz spółki B)?
ODPOWIEDŹ Zgodnie z informatorem TPR w przypadku połączenia spółek bez zamknięcia ksiąg spółka przejmująca składa jeden TPR po zakończeniu swojego roku podatkowego. Wykazuje w nim zarówno swoje transakcje, jak i te świadczone przed połączeniem przez spółkę przejmowaną. W związku z tym spółka B powinna wykazać łączną wartość transakcji usług świadczonych przez spółkę A (uwzględniając również wartość świadczenia usług na swoją rzecz). W „Sekcji F – Dodatkowe informacje” spółka B powinna zamieścić opis stanu faktycznego, który wyjaśnia taki sposób prezentacji danych.

Błędna kategoria transakcji

PROBLEM Przy okazji wypełniania formularza TPR za 2021 r. okazało się, że w TPR za 2020 r. został popełniony błąd polegający na nieprawidłowym wskazaniu kategorii transakcji. Zamiast kategorii „1503 Odsprzedaż przedmiotu transakcji w cenie nabycia (refakturowanie – sprzedaż)” spółka A wskazała kategorię „2503 Nabycie przedmiotu transakcji w cenie pierwotnego nabycia (refakturowanie)”. Czy spółka A powinna dokonać korekty TPR?
ODPOWIEDŹ Tak, jeżeli spółka A popełniła błąd w zakresie wykazanej kategorii transakcji, to powinna dokonać korekty formularza. W takim przypadku w „Sekcji A formularza TPR – Cel złożenia informacji” należy zaznaczyć pole „Korekta informacji”. Natomiast w „Sekcji F – Dodatkowe informacje” spółka A może wskazać powód złożenia korekty TPR. Zgodnie z informatorem TPR złożenie korekty, np. w celu skorygowania błędu wykazanego w pierwotnie złożonym TPR, spełnia przesłanki skutecznie złożonego czynnego żalu – wniosek z art. 16a ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 859; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1301).

Zakup od firmy z Hongkongu

PROBLEM Podmiot X w 2021 r. nabył od podmiotu niepowiązanego z Hongkongu surowce do produkcji farb o łącznej wartości 1 mln zł. Czy podmiot X powinien zaraportować w formularzu TPR taką transakcję?
ODPOWIEDŹ Zgodnie z art. 11o ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180; dalej: ustawa o CIT) obowiązki dokumentacyjne z zakresu cen transferowych dotyczą również transakcji realizowanych z podmiotami niepowiązanymi z rajów podatkowych. Progi dokumentacyjne dla tych transakcji wynoszą:
  • 2,5 mln zł – w przypadku transakcji finansowych,
  • 500 tys. zł – w przypadku transakcji niefinansowych.
W związku z tym transakcja przedstawiona w przykładzie wymaga zaraportowania w formularzu TPR. Jednak w niepełnym zakresie. Od 1 stycznia 2021 r., zgodnie ze zmianami przewidzianymi w Polskim Ładzie, dokumentacja cen transferowych dla transakcji innej niż kontrolowana zawieranej z podmiotami z rajów podatkowych może nie zawierać analizy porównawczej lub zgodności. Oznacza to, że w przypadku transakcji rajowych z podmiotami niepowiązanymi można pominąć pola formularza TPR dotyczące analizy cen transferowych. W TPR za 2021 r. należy to zrobić poprzez wybór w polu „Metoda weryfikacji ceny” opcji „nie dotyczy”.

Korekta cen transferowych

PROBLEM Podmiot A działa na rynku polskim jako dystrybutor o ograniczonych funkcjach, aktywach, ryzykach. Podmiot B jest podmiotem centralnym, który zarządza łańcuchem dostaw, ustala strategię sprzedaży i strategię marketingową. Podmiot A nabywa towary po cenach wyszczególnionych w cennikach projektowanych przez podmiot B. Ceny określane są w sposób, który ma zapewnić podmiotowi A stabilny, niski poziom marży operacyjnej. Podmiot B w relacji z podmiotem A nie nabywa bezpośrednio towarów (brak bezpośredniego przepływu towarowego). Towary nabywane są z centrum logistycznego (podmiotu C). Podmiot A jako podmiot o prostym profilu funkcjonalnym ma zapewnioną przez podmiot centralny stałą zyskowność na poziomie marży operacyjnej, reszta zysku (straty) z dystrybucji towarów trafia do podmiotu centralnego. W przypadku braku realizacji określonego poziomu rentowności z uwagi na istotne okoliczności dokonywana jest korekta cen transferowych. W 2021 r. podmiot A zrealizował marżę operacyjną poniżej zakładanego poziomu i w związku z tym została dokonana korekta cen transferowych. W jaki sposób należy wykazać tę korektę w formularzu TPR, mając na uwadze, że nie ma możliwości przypisania wartości korekty do przepływów z podmiotem centralnym (z uwagi na ich brak)?
ODPOWIEDŹ W przypadku, w którym:
  • podmiot A (dystrybutor) realizuje transakcję z podmiotem C (centrum logistycznym) i od tego podmiotu nabywane są towary, a
  • korekta cen transferowych jest dokonywana przez podmiot B (podmiot centralny), z którym nie są realizowane przepływy
‒ w formularzu TPR raportujemy transakcję z podmiotem C, od którego nabywane są towary (przy założeniu, że wartość transakcji przekracza 10 mln zł).
W takiej sytuacji korektę należy wykazać w dwóch polach:
  • „Wartość transakcji” ‒ uwzględniając w wartości transakcji również dokonaną korektę,
  • „Korekta cen transferowych” – zaznaczając „TAK”, a następnie wykazując wartość korekty cen transferowych, z uwzględnieniem znaku „+” lub „–” w zależności od tego, czy korekta zwiększa przychody/zmniejsza koszty, czy zmniejsza przychody/zwiększa koszty.
W „Sekcji F – Dodatkowe informacje” spółka A może wskazać, że korekty dokonał podmiot centralny, z którym nie jest realizowana raportowana transakcja.
Ceny transferowe także w przetargach
Ceny transferowe także w przetargach

Zobacz również

Usługi marketingowe

PROBLEM Spółka A (polska firma) świadczy usługi marketingowe na rzecz:
■ podmiotów zagranicznych – wartość transakcji wynikająca z faktur dotyczących 2021 r. wynosi 3 mln zł,
■ podmiotów polskich – wartość transakcji wynikająca z faktur dotyczących 2021 r. wynosi 4 mln zł.
Spółka oraz pozostałe podmioty polskie spełniają warunki umożliwiające skorzystanie ze zwolnienia dla transakcji krajowych (tj. nie korzystają ze zwolnienia strefowego oraz odnotowały zysk podatkowy za 2021 r.). Czy spółka powinna zaraportować łącznie ww. usługi?
ODPOWIEDŹ Jeśli transakcja jednorodna (w tym przypadku świadczenie usług marketingowych) jest zawierana równocześnie z podmiotami powiązanymi spełniającymi warunki do skorzystania ze zwolnienia dla transakcji krajowych oraz innymi podmiotami, to część transakcji, która korzysta ze zwolnienia, należy zaraportować odrębnie.
Z uwagi na to, że zarówno transakcja z podmiotami zagranicznymi, jak i transakcja korzystająca ze zwolnienia dla transakcji krajowych przekraczają próg 2 mln zł, spółka A powinna zaraportować odrębnie obydwa przepływy:
  • świadczenie usług marketingowych na rzecz podmiotów zagranicznych – pełne raportowanie w formularzu TPR, w polu „Wartość transakcji” wykazując 3 mln zł;
  • świadczenie usług marketingowych na rzecz podmiotów polskich, korzystających ze zwolnienia dla transakcji krajowych – zaznaczając przy pytaniu „Transakcja zwolniona na podstawie art. 11n pkt 1 ustawy” – „TAK”; wówczas w TPR należy uzupełnić wyłącznie pola transakcji dotyczące: kategorii transakcji, wartości transakcji i korekty cen transferowych.

Refaktury

PROBLEM Spółka A w ciągu 2021 r. otrzymała kilkadziesiąt refaktur – w sumie na kwotę 5 mln zł. Refaktury pochodzą od kilku podmiotów powiązanych (polskich i zagranicznych) i były wystawiane z tytułu bardzo różnych świadczeń (usługi prawne, rozliczenie ubezpieczenia grupowego, transport, media itp.) oraz jako refaktury towarów. Czy spółka powinna uznać wszystkie refaktury za transakcję jednorodną i wypełnić TPR dla tej transakcji?
ODPOWIEDŹ Zgodnie z informatorem TPR refaktury należy wykazać w formularzu jako transakcje kontrolowane w kategoriach „1503 Odprzedaż przedmiotu transakcji w cenie nabycia (refakturowanie – sprzedaż)” lub „2503 Nabycie przedmiotu transakcji w cenie pierwotnego nabycia (refakturowanie)”. Kategorie 1503 i 2503 nie służą do połączenia wszystkich transakcji kontrolowanych stanowiących refaktury. Jeśli np. podmiot otrzymał refaktury dotyczące zakupu urządzeń, usług prawnych, kosztów ubezpieczeń i usług transportu od różnych podmiotów lub od tego samego podmiotu powiązanego, to nie powinien agregować tych refaktur i wykazywać ich łącznie w pozycji 2503, o ile refakturowane pozycje nie stanowią transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym.
W przypadku refaktur, które stanowią element transakcji złożonej, należy określić główny przedmiot transakcji. W przypadku usługi najmu, w ramach której refakturowane są koszty mediów, transakcją zasadniczą jest np. usługa najmu i w tej kategorii podmiot powinien zaraportować również wartość dotyczącą refaktury mediów.

Pożyczka

PROBLEM Podmiot X w 2020 r. podpisał umowę pożyczki, na podstawie której zostało mu udzielone finansowanie w wysokości 18 mln zł. W 2021 r. umowa nie uległa zmianie, nie zostały również dokonane spłaty pożyczki ani odsetek. Czy podmiot X powinien udokumentować pożyczkę w 2021 r. mimo braku zmiany umowy i ruchów na kapitale?
ODPOWIEDŹ W przypadku transakcji pożyczki – zgodnie z art. 11l ustawy o CIT – w celu ustalenia, czy wartość transakcji przekracza próg dokumentacyjny, należy zweryfikować wartość kapitału pożyczki za dany rok podatkowy. Wartość powinna być zweryfikowana na podstawie umowy lub innych dokumentów, a gdy nie jest to możliwe – na podstawie otrzymanych lub przekazanych płatności. Zgodnie z art. 11k ustawy o CIT obowiązek cen transferowych dla transakcji pożyczki powstaje wtedy, gdy kapitał pożyczki przekracza próg dokumentacyjny 10 mln zł. Zgodnie z informatorem TPR wartość kapitału za dany rok podatkowy jest ustalana na podstawie najwyższej wartości udostępnionego kapitału, pozostającego do spłaty w roku podatkowym, za który sporządzana jest dokumentacja.
Kapitał pożyczki udzielonej spółce X przekracza w 2021 r. próg transakcyjny w wysokości 10 mln zł. W związku z tym pożyczka powinna zostać udokumentowana i zaraportowana w formularzu TPR za 2021 r. Takie stanowisko zostało również potwierdzone w odpowiedzi na interpelację poselską nr 29105.
Gdyby podmiot X w 2020 r. dokonał spłaty pożyczki w wysokości powyżej 8 mln zł, kapitał udostępniony w 2021 r. nie przekroczyłby 10 mln zł i dokumentacja dla pożyczki, jak również jej zaraportowanie w TPR, nie byłyby wymagane.

Gwarancja

PROBLEM Podmiot X w związku z uzyskaniem finansowania od banku zewnętrznego otrzymał gwarancję od podmiotu centralnego Y. Suma gwarancyjna obejmuje całkowitą wartość finansowania w wysokości 50 mln zł. Podmiot Y nie pobiera od podmiotu X opłaty gwarancyjnej w związku z udzieleniem gwarancji. Czy podmiot X jest zobowiązany do zaraportowania w formularzu TPR tej transakcji?
ODPOWIEDŹ W przypadku transakcji gwarancji – zgodnie z art. 11l ustawy o CIT – w celu ustalenia, czy wartość transakcji przekracza próg dokumentacyjny, należy do niego odnieść wysokość sumy gwarancyjnej. Zgodnie z art. 11k ustawy o CIT obowiązek raportowania cen transferowych dla tej transakcji powstaje, gdy suma gwarancyjna przekracza próg dokumentacyjny 10 mln zł. Obowiązek dokumentacyjny powstaje bez względu na to, czy w transakcji zostało ustalone wynagrodzenie w postaci opłaty gwarancyjnej. Mając na uwadze powyższe, w zaprezentowanym przypadku powstaje obowiązek dokumentacyjny i tym samym transakcja wymaga zarówno udokumentowania, jak i zaraportowania w formularzu TPR.©℗
O czym warto pamiętać
!W przypadku podatników, których rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym, termin na złożenie TPR za 2021 r. do szefa Krajowej Administra cji Skarbowej mija wkrótce – 31 grudnia 2022 r.
!Organy podatkowe przy typowaniu spółek do kontroli wykorzystują dane z TPR, dlatego wypełnienie formularza w pośpiechu może być ryzykowne.
!Za niezłożenie TPR, złożenie go po terminie lub wskazanie w nim informacji niezgodnych z dokumentacją lub sta nem rzeczywistym grozi kara grzywny.