Naczelnik urzędu celno-skarbowego zażądał od portalu aukcyjnego udostępnienia w ciągu siedmiu dni informacji o transakcjach z ośmiu miesięcy dokonanych z ponad 21 mln kont użytkowników.
Przegrał w sądach obu instancji. Oba orzekły, że owszem, naczelnicy urzędów skarbowych i urzędów celno-skarbowych mogą żądać od portali aukcyjnych przekazania danych użytkowników sprzedających towary za pośrednictwem internetowego serwisu. Jeżeli jednak wezwanie dotyczy rozliczeń milionów użytkowników dokonywanych w trakcie kilku miesięcy, to termin na przesłanie informacji nie może być zbyt krótki.
W pierwszej naczelnik urzędu celno-skarbowego zażądał, aby portal aukcyjny przekazał w ciągu siedmiu dni informacje o podatnikach, którzy wystawiają na sprzedaż towary z kategorii elektronika z zadeklarowaną wysyłką towarów spoza Polski. Oczekiwał podania: nicków użytkowników, numerów identyfikacji podatkowej, informacji, od kiedy dany użytkownik zarządza danym kontem lub kiedy zostało mu ono udostępnione, wysokości obrotów na aukcjach prowadzonych przez poszczególnych użytkowników przez okres ośmiu miesięcy (w podziale na miesiące), numerów rachunków bankowych przypisanych do kont użytkowników. Zażądał też informacji o kraju wysyłki.
Druga sprawa dotyczyła tego samego portalu, z tym że z żądaniem wystąpił naczelnik urzędu skarbowego. Oczekiwał udostępnienia dokumentów dotyczących sprzedaży dokonywanej przez wspólników spółki cywilnej, wobec których prowadził już postępowanie podatkowe w zakresie PIT. Zażądał od portalu wyszczególnienia liczby towarów sprzedanych przez wspólników spółki, podania ceny towarów (z wyodrębnieniem kosztów przesyłki), a także danych identyfikacyjnych kupujących oraz sposobu, w jaki dokonali oni płatności.
Miliony w siedem dni
Podstawą prawną w obu sprawach był art. 45 ust. 1–3 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 813 ze zm.). Przepisy te pozwalają organom KAS żądać przekazania informacji m.in. mających bezpośredni wpływ na powstanie lub wysokość zobowiązania podatkowego. Za nieudostępnienie w terminie posiadanych informacji grozi podatnikowi lub płatnikowi kara do 10 tys. zł (zgodnie z art. 45 ust. 7 ustawy o KAS).
W obu przypadkach portal aukcyjny złożył zażalenia na postanowienia fiskusa zawierające wspomniane żądania. Dyrektor izby administracji skarbowej podtrzymał jednak stanowiska organu I instancji.
W skardze do sądu portal argumentował, że przekazanie żądanych informacji będzie wymagać nieproporcjonalnego nakładu pracy, a to przełoży się na straty finansowe. Zwrócił uwagę na to, że w jednej ze spraw (w tej, w której wezwanie wystosował naczelnik UCS) żądanie dotyczyło przekazania kompleksowych informacji o transakcjach realizowanych przez 21 mln kont użytkowników w trakcie ośmiu miesięcy. Wykonanie takiego obowiązku w siedem dni jest niemożliwe – twierdził.
Argument ten przekonał WSA w Warszawie, który uchylił postanowienia organów obu instancji (sygn. akt III SA/Wa 123/19).
Portal ma te dane
W drugiej sprawie, dotyczącej wspólników spółki cywilnej, fiskus wygrał (sygn. akt III SA/Wa 117/20). WSA zwrócił uwagę na to, że portal aukcyjny posiada żądane dane, bo każdy kupujący wypełnia przy transakcji formularz, podając swoje dane osobowe, w tym imię i nazwisko (ewentualnie nazwę), adres. Obowiązkowo wybiera też sposób płatności (metoda płatności). Niewątpliwie więc portal dysponuje tymi danymi – stwierdził WSA.
W obu sprawach sędziowie podkreślili, że art. 45 ustawy o KAS uprawnia fiskusa do żądania informacji o przedsiębiorcy, które są w posiadaniu innego przedsiębiorcy, o ile ma to znaczenie dla wysokości zobowiązania podatkowego.
Fiskus musi dać czas
Oba wyroki utrzymał w mocy Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Beata Cieloch wyjaśniła, że dane, których żądał fiskus, mają wpływ na powstanie wysokości zobowiązania podatkowego i dlatego powinny zostać przekazane w trybie art. 45 ustawy o KAS. Niewykonalne może być jednak spełnienie takiego obowiązku w siedem dni, jeśli fiskus żąda nieproporcjonalnie dużej liczby informacji. ©℗
orzecznictwo
Wyroki NSA z 2 grudnia 2022 r., sygn. akt: II FSK 989/2022, II FSK 990/22 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
