W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca jest zobowiązany regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Mogą to być m.in. płatności za należności wynikające z umów zawartych na dłuższych czas, np. umów leasingu operacyjnego.

Pan Łukasz jako przedsiębiorca wpisany do CEIDG i podatnik VAT czynny prowadzi agencję reklamową. Jest on polskim rezydentem podatkowym i osiąga przychody wyłącznie w Polsce. Przedsiębiorca świadczy wyłącznie usługi opodatkowane VAT i nie ma kasy fiskalnej. Podatek dochodowy rozlicza na zasadach podatku liniowego, prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową. Pan Łukasz opłaca VAT i zaliczki na PIT na zasadach ogólnych za okresy miesięczne. W lutym 2022 r. w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zawarł z firmą X (podatnikiem VAT czynnym) umowę leasingu operacyjnego fabrycznie nowego serwera. Pomiędzy przedsiębiorcą a firmą X nie zachodzą powiązania, o których mowa w art. 32 ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie z umową leasingu pan Łukasz jako korzystający jest zobowiązany do zapłaty opłaty wstępnej w kwocie 24 600 zł brutto, w tym: kwota netto 20 000 zł i VAT 4600 (zapłacił ją w lutym 2022 r.) oraz miesięcznych rat leasingowych, które wynoszą 1230 zł (w tym VAT 230 zł). Wartość serwera wynosi 61 500 zł brutto (kwota netto: 50 000 zł, VAT: 11 500 zł). Wartość początkowa serwera odpowiada kwocie netto i wynosi 50 000 zł. Umowa leasingu, która została zawarta na okres 36 miesięcy, przewiduje opcję wykupu. Od września 2022 r. przedsiębiorca nie zatrudnia pracowników. Pan Łukasz nie jest wspólnikiem żadnych spółek niemających osobowości prawnej. Przedsiębiorca zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej na okres od 1 października 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. Pan Łukasz 10 października 2022 r. otrzymał (w drodze elektronicznej) fakturę (wystawioną tego samego dnia) dokumentującą ratę leasingu za październik w wysokości 1230 zł (kwota netto: 1000 zł, VAT: 230 zł). Przedsiębiorca opłacił fakturę 17 października 2022 r. przelewem w mechanizmie podzielonej płatności na rachunek bankowy firmy X figurujący na białej liście podatników VAT. Jak przedsiębiorca może rozliczyć w PIT i VAT ratę leasingową za październik 2022 r., tj. miesiąc objęty zawieszeniem prowadzenia działalności gospodarczej? ©℗

CO WYNIKA Z PRAWA PRZEDSIĘBIORCÓW

Kwestie zawieszenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę regulują art. 22–25 prawa przedsiębiorców. Ograniczymy się jedynie do wskazania przepisów odnoszących się do sytuacji pana Łukasza.
Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na zasadach określonych w prawie przedsiębiorców z uwzględnieniem przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych (art. 22 ust. 1 prawa przedsiębiorców). Przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (dalej: CEIDG) może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni (art. 23 ust. 1 prawa przedsiębiorców).
Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następują na wniosek przedsiębiorcy, chyba że przepis odrębny stanowi inaczej (art. 24 ust. 1 prawa przedsiębiorców). W przypadku przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej i trwa do dnia wskazanego w tym wniosku albo we wniosku o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej albo do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego (art. 24 ust. 2 prawa przedsiębiorców). Wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej oraz o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej w przypadku przedsiębiorców podlegających obowiązkowi wpisu do CEIDG następuje na podstawie przepisów o CEIDG (art. 24 ust. 4 prawa przedsiębiorców). W przypadku zobowiązań o charakterze publicznoprawnym zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej wywiera skutki prawne od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej (art. 24 ust. 7 prawa przedsiębiorców).
W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 25 ust. 1 prawa przedsiębiorców). Przy czym zgodnie z art. 25 ust. 2 prawa przedsiębiorców w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:
1) może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów;
2) może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3) może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4) ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
5) wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
6) może osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
7) może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą;
8) może powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego. ©℗

PIT

Kosztami uzyskania przychodów (dalej: KUP) są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT).
Gdy korzystającym w ramach umowy leasingu jest przedsiębiorca (jak to ma miejsce w omawianej sytuacji), to zgodnie art. 23b ust. 1 ustawy o PIT opłaty ustalone w tej umowie, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, stanowią przychód finansującego i KUP korzystającego, jeżeli:
  • umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej pięciu lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości;
  • suma ustalonych opłat w umowie leasingu, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu.
W analizowanej sprawie są spełnione – wskazane w art. 23b ust. 1 ustawy o PIT – warunki do uznania umowy leasingu za leasing operacyjny, gdyż:
  • umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony (36 miesięcy), który przekracza 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji (ustawowa roczna stawka amortyzacyjna wynosi 30 proc., a więc normatywny okres wynosi 40 miesięcy);
  • suma opłat ustalonych w umowie leasingu, pomniejszona o należny VAT (tj. kwota 56 000 zł, czyli suma opłaty wstępnej netto [20 000 zł] i wszystkich rat leasingowych netto [36 000 zł]) przewyższa wartość początkową środka trwałego – serwera (jego wartość początkowa to 50 000 zł).
Należy zaznaczyć, że art. 23b ust. 1 ustawy o PIT reguluje leasing operacyjny, ale jeżeli finansujący w dniu zawarcia umowy leasingu korzysta ze zwolnień w podatku dochodowym, o których mowa w art. 23b ust. 2 ustawy o PIT, to do umowy tej stosuje się zasady opodatkowania dotyczące leasingu finansowego. Rozumiem jednak, że w analizowanej sprawie okoliczności te nie zachodzą i zawarta umowa stanowi leasing operacyjny.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że przedsiębiorca uregulował ratę leasingu operacyjnego za październik 2022 r. przelewem w mechanizmie podzielonej płatności na rachunek bankowy firmy X (finansującego), który znajdował się na białej liście podatników VAT. W związku z tym zaliczeniu tej raty leasingu w ciężar KUP nie sprzeciwia się art. 22p ustawy o PIT, który uzależnia możliwość zaliczenie niektórych wydatków do KUP od formy zapłaty.
Tak więc co do zasady raty leasingowe z tytułu leasingu operacyjnego serwera mogą być dla przedsiębiorcy KUP w kwocie netto, tj. 1000 zł miesięcznie, natomiast VAT od tych rat – jako podlegający odliczeniu – nie może stanowić KUP zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT.
Przedsiębiorca prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową. Oznacza to, że raty leasingu operacyjnego powinny być rozliczane zgodnie z regułą ogólną zawartą w art. 22 ust. 4 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem KUP są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Należy dodać, że w przypadku podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów stosownie art. 22 ust. 6b ustawy o PIT, za dzień poniesienia KUP (co do zasady) uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.
Istota problemu w analizowanym przypadku sprowadza się jednak do ustalania, czy przedsiębiorca może zaliczyć w ciężar KUP raty leasingu (w kwocie netto) ponoszone za okres zawieszenia działalności gospodarczej – w tym konkretnym przypadku za październik 2022 r.
W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca jest zobowiązany regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Mogą to być m.in. płatności za należności wynikające z umów zawartych na dłuższych czas, np. umów leasingu operacyjnego (jak w analizowanym przypadku).
Należy przypomnieć, że KUP są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT. Wyrażenie „w celu osiągnięcia przychodu” oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez przedsiębiorcę podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Aby określony wydatek można było uznać za KUP, między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Przez sformułowanie „w celu” należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot „celowości”. Możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako KUP jest więc uzależniona od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie ponoszenia wydatku mógł i powinien przewidzieć, że wydatek ten przyczyni się do powstania, zachowania lub zabezpieczenia przychodu. Przy kwalifikowaniu poniesionych wydatków trzeba brać pod uwagę ich celowość oraz potencjalną możliwość przyczynienia się ich do osiągnięcia przychodu, a także racjonalność, to znaczy ich dostosowanie do rzeczywistych potrzeb i zakresu prowadzonej działalności, oraz konieczność ich poniesienia dla osiągnięcia przychodu. Zatem możliwe jest zaliczenie do KUP wydatku, który – racjonalnie oceniając – mógłby przyczynić się do powstania przychodu czy jego zwiększenia, nawet jeżeli przychód faktycznie nie wystąpi.
W związku z tym, jeżeli poniesienie wydatków (dokonywanych np. na podstawie umów leasingu operacyjnego zawartych przed dniem zawieszenia działalności gospodarczej) jest niezbędne do utrzymania firmy w gotowości do ponownego wznowienia działalności (co jak rozumiem ma miejsce w analizowanym przypadku), to można przyjąć, że mogą one zostać zaliczone do KUP. Na podatniku spoczywa ciężar wykazania, że poniesione w okresie zawieszenia działalności gospodarczej wydatki mają wpływ na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Wykazanie takiego związku jest warunkiem koniecznym dla uznania danego wydatku za koszt podatkowy.
Podatnik (osiągający przychody z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14 ustawy o PIT), który na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej zawiesił jej wykonywanie, jest zwolniony – w zakresie tej działalności – z obowiązków zapłaty zaliczek na PIT za okres objęty zawieszeniem (art. 44 ust. 10 ustawy o PIT). Podatnicy informują o okresie zawieszenia w roku podatkowym wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej w zeznaniu rocznym (tj. m.in. w PIT-36L) składanym za rok podatkowy, w którym działalność była zawieszona (art. 44 ust. 12 ustawy o PIT). Po okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej podatnicy wpłacają zaliczki według ustawowych zasad (art. 44 ust. 13 ustawy o PIT), tj. w przypadku pana Łukasza zaliczek miesięcznych.
Zawieszenie działalności i brak obowiązku opłacania zaliczek na PIT nie zwalnia podatnika z obowiązku złożenia zeznania rocznego (tj. PIT-36L w analizowanej sprawie). Dotyczy to także sytuacji, w której okres zawieszenia trwał przez cały rok podatkowy i w tym czasie nie były dokonywane żadne operacje gospodarcze. Innymi słowy, taki przedsiębiorca, który ani nie uzyskiwał przychodów, ani nie ponosił kosztów uzyskania przychodów, powinien złożyć zerowe zeznanie roczne. Tym bardziej zeznanie roczne trzeba złożyć, jeżeli okres zawieszenia nie trwał pełnego roku lub podatnik w okresie zawieszenia uzyskiwał dopuszczalne przychody (np. ze sprzedaży własnych środków trwałych) lub ponosił niezbędne KUP służące zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów, np. opłacał czynsz najmu lokalu, spłacał raty leasingowe etc. Podatnik ma więc obowiązek złożenia zeznania rocznego i ewentualnej zapłaty kwoty podatku, która z niego wynika, niezależnie od tego, czy w międzyczasie wznowił zawieszoną działalność, czy też nie.
Należy podkreślić, że zaliczeniu w KUP podlegają jedynie wydatki wynikające z umów zawartych przed dniem zawieszenia działalności gospodarczej. W związku ze zwolnieniem z obowiązku uiszczania zaliczek w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (wynikającym z art. 44 ust. 10 ustawy o PIT) rozliczenie powyższych kosztów nastąpi w zeznaniu rocznym (por. interpretację dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 grudnia 2018 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.473.2018.2.IF).
Ustawa o PIT nie zwalnia podatnika w okresie zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej z obowiązku prowadzenia w sposób prawidłowy stosownej ewidencji księgowej i ujmowania w niej tych zdarzeń gospodarczych, które podatnik ma prawo dokonywać w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (por. interpretacja indywidualna dyrektor KIS z 11 stycznia 2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.377.2018.3.AA). Oznacza to, że w okresie zawieszenia działalności gospodarczej podatnik jest zobowiązany prowadzić stosowną ewidencję księgową – w przypadku pana Łukasza będzie to podatkowa księga przychodów i rozchodów. Zatem przedsiębiorca w kolumnie 13 podatkowej księgi przychodów i rozchodów powinien ująć wydatek z tytułu raty leasingu za październik 2022 r. w kwocie netto (tj. 1000 zł), na podstawie otrzymanej faktury.
Podsumowując, w zeznaniu rocznym PIT-36L za 2022 r. przedsiębiorca może wykazać po stronie kosztów uzyskania przychodów ratę leasingu za październik 2022 r. w kwocie netto (1000 zł). ©℗

VAT

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego istotny jest jego związek z czynnościami opodatkowanymi, gdyż to do realizacji czynności opodatkowanych mają być wykorzystywane towary i usługi, od których podatek naliczony może zostać odliczony od podatku należnego. Przedsiębiorca zajmuje się wyłącznie działalnością opodatkowaną VAT i serwer został wzięty w leasing na potrzeby tej działalności. Zatem, o ile nie wystąpią przesłanki wskazane w art. 88 ustawy o VAT, przedsiębiorcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od opłaty z tytułu umowy leasingu operacyjnego, w tym rat leasingu.
Zakładam, że w analizowanym przypadku nie zachodzą przesłanki określone w art. 88 ust. 1, 1a i 3a ustawy o VAT. Odliczeniu podatku naliczonego nie sprzeciwia się art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, gdyż przedsiębiorca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Należy tutaj wskazać, że zgodnie z art. 96 ust. 9a pkt 1 ustawy o VAT wykreśleniu z urzędu z rejestru jako podatnik VAT podlega także podatnik, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na okres co najmniej sześciu kolejnych miesięcy. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika jednak, że przedsiębiorca zawiesił działalność gospodarczą na okres trzech miesięcy (na potrzeby schematu rozliczenia zakładam, że nie dojdzie do przedłużenia okresu zawieszenia działalności gospodarczej), czyli art. 96 ust. 9a pkt 1 ustawy o VAT nie znajdzie tutaj zastosowania. Zatem w przypadku pana Łukasza zawieszenie działalności gospodarczej nie ma wpływu na jego status jako podatnika VAT czynnego. Istota problemu w analizowanym przypadku sprowadza się jednak do ustalania, czy przedsiębiorca może odliczyć VAT od raty leasingu za okres zawieszenia działalności gospodarczej – w tym konkretnym przypadku za październik 2022 r.
W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów oraz ma obowiązek regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Zatem w czasie zawieszenia przedsiębiorca może wykonywać czynności, które pozwolą mu zachować płynność finansową i gotowość do wznowienia działalności (co, jak zakładam, ma miejsce w przypadku pana Łukasza). W związku z tym może ponosić m.in. koszty leasingu operacyjnego.
Organy podatkowe akceptują, że w okresie zawieszenia działalności podatnik ma prawo do odliczania VAT wszystkich dokonanych zakupów i usług, które zabezpieczają źródło przychodów podatnika i mają one związek z działalnością, która w przyszłości zostanie odwieszona (zob. interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 października 2018 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.513.2018.1.KP, oraz z 12 grudnia 2018 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.795.2018.1.ICZ). Dotyczy to w szczególności umów zawartych przed zawieszeniem działalności – jak jest w przypadku analizowanej umowy leasingu zawartej przez pana Łukasza. Na marginesie można wskazać, że niekiedy organy podatkowe akceptują, że prawo to przysługuje także w przypadku umów zawartych po zawieszeniu działalności (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 3 marca 2016 r., nr IBPP1/4512-34/16/MG), ale wówczas warto zachować ostrożność.
Należy zwrócić uwagę, że Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 3 marca 2005 r. w sprawie C 32/03 (I/S Fini H przeciwko Skatteministeriet) wyraził pogląd, że „(…) podmiot, który zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, lecz nadal płaci czynsz oraz opłaty związane z pomieszczeniem służącym uprzednio wykonywaniu tej działalności, ponieważ umowa najmu zawiera klauzulę uniemożliwiającą jej wypowiedzenie, jest uważany za podatnika w rozumieniu tego artykułu i może odliczyć podatek VAT naliczony od poniesionych w ten sposób wydatków, o ile istnieje bezpośredni i ścisły związek między dokonanymi płatnościami a działalnością gospodarczą oraz zostanie stwierdzony brak nieuczciwego zamiaru bądź nadużycia”.
W okresie zawieszenia podatnik, co do zasady, nie jest zobowiązany do składania deklaracji podatkowych (m.in. JPK_V7M, które składa pan Łukasz) – zob. art. 99 ust. 7a i 7b ustawy o VAT.
Organy podatkowe przyjmują, że prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego może zostać zrealizowane:
  • na bieżąco – tj. w okresie, którego zakup dotyczy – pod warunkiem że u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy z tytułu dostawy tych towarów i usług, a podatnik ma fakturę; ewentualnie w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 10, ust. 10b pkt 1 i ust. 11 ustawy o VAT), a także w drodze korekt tych okresów dokonanych nie później niż w ciągu pięciu lat (art. 86 ust. 13 i ust. 15 ustawy o VAT);
  • w pierwszej deklaracji składanej po odwieszeniu działalności gospodarczej (zob. interpretacje indywidualne dyrektora KIS z 29 października 2018 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.513.2018.1.KP, oraz z 23 sierpnia 2019 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.392.2018.2.WN).
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT). W omawianym przypadku podatek naliczony od miesięcznej raty leasingu wynosi 230 zł.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT). W przypadku usług leasingu operacyjnego obowiązek podatkowy powstaje – ujmując rzecz ogólnie – z chwilą wystawienia faktury, nie później niż z upływem terminu płatności (art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b tiret trzecie, art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT). W analizowanym przypadku obowiązek podatkowy powstał z chwilą wystawienia faktury, tj. 10 października 2022 r. Zatem zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej ratę leasingu za październik 2022 r. powstało w październiku 2022 r. Przedsiębiorca otrzymał tę fakturę 10 października 2022 r., dlatego ewentualnemu odliczenia podatku naliczonego wynikającego z tej faktury za październik 2022 r. nie sprzeciwia się art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Co ważne, stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w art. 86 ust. 10, 10d i 10e ustawy o VAT, może tego dokonać w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych (jeżeli rozlicza się za okresy miesięczne jak pan Łukasz).
Z powyższego wynika, że w przypadku tej faktury przedsiębiorca może dokonać – wedle swego wyboru – odliczenia za jeden z następujących czterech miesięcy: październik, listopad lub grudzień 2022 r. albo styczeń 2022 r.
Na potrzeby schematu rozliczenia uwzględniam zawieszenie przez pana Łukasza działalności do 31 grudnia 2022 r. i zakładam, że z odliczenia podatku naliczonego z tej faktury skorzysta on w rozliczeniu za styczeń 2022 r.
Podsumowując, w JPK_V7M za styczeń 2023 r. należy wykazać na podstawie otrzymanej faktury wartość netto wynikającą z nabycia pozostałych towarów i usług w kwocie 1000 zł w polach K_42 (Ewidencja) i P_42 (Deklaracja), wysokość podatku naliczonego przysługującego do odliczenia wynikającą z nabycia pozostałych towarów i usług w kwocie 230 zł w polach K_43 (Ewidencja) i P_43 (Deklaracja). Fakturę tę należy ująć w JPK_V7M bez żadnych dodatkowych oznaczeń. Za październik 2022 r. przedsiębiorca nie musi składać JPK_V7M. ©℗

Schemat rozliczenia raty leasingu w okresie zawieszenia działalności

1. JAKI PODATEK:
PIT:
Przychody: nie wystąpią (brak informacji w stanie faktycznym)
KUP: 1000 zł
Zaliczka na PIT: nie wystąpi (brak informacji w stanie faktycznym)
VAT:
Podatek należny: nie wystąpi (brak informacji w przedstawionym stanie faktycznym)
Wartość nabycia netto od pozostałych nabyć: 1000 zł
Podatek naliczony od pozostałych nabyć: 230 zł
2. W JAKIEJ DEKLARACJI WYKAZAĆ PODATEK:
PIT: Koszty uzyskania przychodów w kwocie 1000 zł przedsiębiorca powinien uwzględnić dopiero z zeznaniu PIT-36L za 2022 r. z uwagi na to, że październik 2022 r. objęty jest zawieszeniem działalności gospodarczej.
VAT: W JPK_V7M w polach K_42 i P_42 należy wykazać kwotę 1000 zł (wartość netto z tytułu pozostałych nabyć, a w polach K_43 i P_43 kwotę 230 zł (podatek naliczony z tytułu pozostałych nabyć).
3. TERMIN ZŁOŻENIA DEKLARACJI:
PIT-36L: 2 maja 2023 r. (30 kwietnia 2023 r. to niedziela, a 1 maja 2023 r. to święto)
JPK_V7M: 27 lutego 2023 r. (25 lutego 2023 r. to sobota)
* W schemacie rozliczenia zostały pominięte inne zdarzenia/czynności
Podstawa prawna
art. 14, art. 22 ust. 1, 4, 6b, art. 22p, art. 23 ust. 1, art. 23b, art. 44 ust. 10, 12 i 13 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1846)
rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. z 2019 r. poz. 2544; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2105)
art. 15, art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b tiret trzecie, art. 19a ust. 7, art. 32 ust. 2, art. 86, art. 88, art. 96 ust. 9a pkt 1, art. 99 ust. 7a i 7b, art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1561)
rozporządzenie ministra finansów, inwestycji i rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2382)
art. 22–25 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 162; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1570)