Świadczenia wypłacane w związku z zawartym przez strony porozumieniem rozwiązującym umowę o pracę nie podlegają zwolnieniu z PIT – twierdzi dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Z pytaniem wystąpiła kobieta, która była zatrudniona w spółce Y. Otrzymała zawiadomienie o przejęciu części zakładu pracy i związanym z tym przejściu stosunku pracy ze spółki Y do spółki X. Warunki pracy miały być nie mniej korzystne niż wcześniej. W porozumieniu zapisano, że jeżeli w okresie 12 miesięcy warunki te się pogorszą i będzie to jedyny powód wypowiedzenia umowy o pracę, wina będzie leżała po stronie pracodawcy. Przenoszony pracownik będzie miał w związku z tym prawo do ustawowych należności i ponadustawowej odprawy na zasadach obowiązujących w spółce Y.
Tak właśnie stało się w przypadku kobiety. Dostała więc ona odprawę odpowiadającą okresowi wypowiedzenia, a także dodatkową wypłaconą decyzją pracodawcy.
Uważała, że podlegają one zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Dotyczy ono m.in. otrzymanych odszkodowań lub zadośćuczynień, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 par. 1 kodeksu pracy.
Jej zdaniem odprawa stanowi zadośćuczynienie, które zostało wypłacone na podstawie zawartego z pracodawcą porozumienia, a prawa i obowiązki z niego wynikające oparto na art. 9 par. 1 kodeks pracy.
Z tym jednak nie zgodził się dyrektor KIS. Wyjaśnił, że funkcję odszkodowawczą w kodeksie pracy oraz kodeksie cywilnym pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę. Potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 27 listopada 2007 r. (sygn. akt SK 18/05). TK uznał w nim, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę nie jest odszkodowaniem sensu stricto, lecz sui generis świadczeniem majątkowym pełniącym funkcję sankcji (ustawowej kary pieniężnej) wobec pracodawcy za bezprawne działanie. Organ wskazał też, że w zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego odszkodowanie należne pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy lub bezprawnego wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy nie pozostaje w żadnej relacji do ewentualnej szkody, co oznacza, że przysługuje za samo bezprawne działanie pracodawcy, niezależnie od tego, czy jakakolwiek szkoda po stronie pracownika powstała.
– Gdy wypłata określonego świadczenia następuje w związku z zawartym przez strony porozumieniem rozwiązującym umowę o pracę, nie można mówić o bezprawności działania pracodawcy – wyjaśnił dyrektor KIS. Dlatego takie odprawy nie podlegają zwolnieniu z PIT. ©℗
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 3 października 2022 r., (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.611.2022.1.NM)