Czy leasing instalacji fotowoltaicznej o mocy 39,6 kWp powinien zostać wprowadzony do ewidencji środków trwałych podmiotu, który jest tzw. korzystającym?
Jadwiga Szabat, ECOVIS POLAND Audit Tax & Accounting Sp. z o.o.
Z punktu widzenia rachunkowości istnieją dwa rodzaje leasingu: leasing operacyjny i leasing finansowy. Różnią się one między sobą przede wszystkim tym, u kogo ujmowany jest przedmiot leasingu w księgach i kto dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Wskazania dotyczące sposobu zakwalifikowania umowy są zawarte w art. 3 ust 4 ustawy o rachunkowości (dalej: u.r.). Przy czym przepis ten objaśnia KSR 5 „Leasing, najem i dzierżawa”. I tak w przypadku wypełnienia choćby jednego z warunków wymienionych w art. 3 ust. 4 u.r., korzystający powinien wprowadzić środek trwały – tu instalację fotowoltaiczną – do ksiąg, ustalić stawkę amortyzacji i ujmować tę amortyzację jako koszt działalności operacyjnej. Płatności rat należy podzielić na spłatę kapitału i spłatę odsetek, przy czym do tego podziału należy wykorzystywać efektywną stopę procentową.
Większość umów leasingu operacyjnego z punktu widzenia księgowości jest leasingiem finansowym. Umowy te bowiem przewidują, że następuje spłata wartości przedmiotu leasingu, co jest jednym z warunków potwierdzających przejęcie ryzyka przez korzystającego. Ponadto tego typu umowy są zwykle zawierane na okres odpowiadający przeważającej większości ekonomicznego okresu użytkowania leasingowanego składnika majątkowego. Należy jednak podkreślić, że wprowadzenie przedmiotu umowy leasingu do ksiąg jako środka trwałego zależy też od tego, czy jednostka może i czy chce stosować uproszczenia wynikające z art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości. Przepis ten wskazuje, że jednostki poza tzw. jednostkami zainteresowania publicznego, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
1) 25 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
2) 51 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
– mogą dokonywać kwalifikacji takich umów według zasad określonych w przepisach podatkowych.
Decyzję o wyborze uproszczeń lub zrezygnowaniu z nich podejmuje kierownik jednostki; musi być ona zapisana w polityce rachunkowości. Jeśli wcześniej nie było takiego zapisu, biuro rachunkowe powinno zwrócić na to uwagę i ewentualnie podpowiedzieć kierownikowi jednostki aktualizację stosownej dokumentacji w tym zakresie. Należy też zauważyć, że tylko jednostki małe, które nie przekraczają kryteriów wskazanych w art. 3 ust. 6 u.r., mogą korzystać dobrowolnie z ww. uproszczeń i kwalifikować leasing zgodnie z przepisami podatkowymi. Niestosowanie uproszczeń pozwala jednak na rzetelniejsze pokazanie wartości majątku i zobowiązań wobec kapitałodawców (tu firmy leasingowej).
Z pytania wynika, że jednostka nie korzysta z uproszczeń. Ma zatem instalację fotowoltaiczną ujętą jako środek trwały. Podlega ona amortyzacji, która jest wyłącznie kosztem bilansowym (jest NKUP). Natomiast faktury leasingowe są księgowane jako spłata zobowiązania i tylko w części przypadającej na odsetki (zgodnie z harmonogramem) są kosztem w rachunkowości. Odsetki są liczone według efektywnej stopy procentowej i są kosztem finansowym. Natomiast na podstawie faktur opłaty za leasing zalicza się do kosztów podatkowych.
Podstawa prawna
art. 3 ust. 4 i 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U z 2021 r. poz. 217; ost.zm. Dz.U. z 2021 r., poz. 2106)
