Oświadczenie WH-OSC składa się obecnie do naczelnika Lubelskiego Urzędu Skarbowego w Lublinie, a formularz WH-OSP do naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika – wyjaśnił resort finansów w odpowiedzi na pytania DGP

Dodał, że w przypadku nierezydentów (podatników PIT) właściwy jest naczelnik urzędu skarbowego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.
Spytaliśmy o to w związku z wątpliwościami czytelników, którzy chcieliby złożyć takie oświadczenie, ale nie wiedzą, do którego urzędu powinni je wysłać. W internecie można znaleźć informacje, że należy kierować się tu miejscem siedziby lub zamieszkania podatnika, ale nie jest to pełna i poprawna odpowiedź.
Problem jest tym bardziej istotny, że składanie tego rodzaju oświadczeń stało się ostatnio popularne, bo to jeden z dwóch sposobów na uniknięcie mechanizmu „pay and refund” przy poborze podatku u źródła.

Pay and refund

Przypomnijmy, że mechanizm ten nakazuje – przy większych wypłatach dywidend, odsetek, należności licencyjnych – ignorować preferencje wynikające z międzynarodowych dwustronnych umów o unikaniu opodatkowania, czyli niższą stawkę podatkową lub wręcz zwolnienie z podatku.
Zakłada, że gdy łączna kwota takich wypłat na rzecz podmiotu powiązanego przekroczy 2 mln zł, to polski płatnik potrąca od nich PIT lub CIT (w zależności od tego, do kogo należności trafiają) według stawki obowiązującej w polskich ustawach (20 proc. lub 19 proc.). Dopiero później można starać się o zwrot podatku.
Mechanizm ten ma zastosowanie, nawet gdy nie ma żadnych wątpliwości, że właściwe jest zwolnienie albo niższa stawka podatku.

Jak tego uniknąć

Sposoby na ominięcie tego mechanizmu są dwa. Pierwszy to uzyskanie opinii potwierdzającej preferencję w poborze WHT. Po jej otrzymaniu płatnik może na nią się powołać przez 36 miesięcy.
Niestety – jak pisali na łamach DGP Maciej Wiśniewski i Łukasz Piwowarczyk, doradcy podatkowi z KPMG w Polsce – obecnie czas oczekiwania na taką opinię, z uwagi na duże zainteresowanie, znacznie przekracza sześć miesięcy. Do przyjmowania większości wniosków w tym zakresie wyznaczono bowiem tylko jeden organ podatkowy – naczelnika Lubelskiego Urzędu Skarbowego w Lublinie.
– Mamy sygnały o kolejnych, wielomiesięcznych przedłużaniach postępowań, które w założeniu miały trwać jedynie sześć miesięcy. To powoduje, że otrzymanie takiej opinii staje się iluzoryczne – skomentowali obaj eksperci KPMG w artykule „Pilna potrzeba zmian w zakresie poboru podatku u źródła” (DGP nr 123/2022).
Druga możliwość to złożenie oświadczenia przez jednego z członków zarządu, w którym płatnik deklaruje, że przy zachowaniu należytej staranności sprowadzającej się do zgromadzenia i weryfikacji informacji o podatniku nie widzi żadnych przeszkód do wstrzymania się z poborem WHT. W przypadku podatników CIT jest to oświadczenie WH-OSC, a w przypadku podatników PIT – oświadczenie WH-OSP.
Oba – mimo licznych mankamentów w przepisach dotyczących składania i ważności tych dokumentów – cieszą się obecnie sporą popularnością. Powstają jednak wątpliwości natury technicznej – w jakiej formie i do którego urzędu złożyć takie oświadczenie.

WH-OSC

W przypadku WH-OSC problem wynika z tego, że informacja zamieszczona na tym formularzu odsyła do art. 28b ust. 15 o CIT, a trudno uznać ten przepis za jasną wskazówkę. Brzmi on: „Organem podatkowym właściwym w sprawach zwrotu podatku jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika, a w przypadku podatników wymienionych w art. 3 ust. 2 oraz podatników będących osobami uprawnionymi z papierów wartościowych zapisanych na rachunkach zbiorczych, których tożsamość nie została płatnikowi ujawniona w trybie przewidzianym w ustawie, o której mowa w art. 4a pkt 15, naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych”.
Ze względu na brak czytelnej informacji, gdzie w takim razie złożyć oświadczenie WH-OSC, spytaliśmy o to resort finansów. Z odpowiedzi MF wynika, że od 1 stycznia 2021 r. właściwy jest tu naczelnik Lubelskiego Urzędu Skarbowego w Lublinie. Odpowiada on za obsługę wszystkich podatników i płatników z obszaru całego kraju w sprawach podatku u źródła – przypomina resort.
Oświadczenie WH-OSC składa się wyłącznie elektronicznie przez bramkę e-Deklaracje.

WH-OSP

Gdzie indziej natomiast należy złożyć WH-OSP, czyli oświadczenie płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych. Tu – jak informuje MF – właściwość organów podatkowych nie zmieniła się i oświadczenie WH-OSP należy składać do naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a ustawy o PIT (czyli nierezydentów), naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.
Ministerstwo dodało, że WH-OSP składa się w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej dostępnej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Ministerstwa Finansów (art. 41 ust. 27 ustawy o PIT).
Oba oświadczenia należy złożyć nie później niż do dnia wpłaty podatku za miesiąc, w którym przekroczony został limit 2 mln zł (art. 26 ust. 7c ustawy o CIT oraz art. 41 ust. 17 ustawy o PIT). W obu przypadkach jednak wykonanie tego obowiązku po dokonaniu wypłaty nie zwalnia płatnika z obowiązku dochowania należytej staranności przed jej dokonaniem.©℗