Wypłacając co miesiąc w gotówce prowizję innemu przedsiębiorcy, spółka musi pilnować, czy suma płatności od początku trwania umowy nie przekroczy 15 tys. zł. Od tego momentu wypłaty muszą być już na rachunek – stwierdził szef Krajowej Administracji Skarbowej.

Nie zgodził się z wcześniejszą interpretacją indywidualną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej i dlatego ją zmienił.
Chodziło o spółkę, która umówiła się z przedstawicielami handlowymi (prowadzącymi odrębnie działalność gospodarczą), że będzie im płacić prowizję w zależności od efektów ich pracy, m.in. od liczby umów zawartych w miesiącu z klientami na dostawę sprzętu farmaceutycznego lub medycznego. W jednym miesiącu jest to przykładowo 5 tys. zł brutto, w innym 7 tys. zł brutto, w jeszcze innym 5,5 tys. zł brutto.
Powstał problem, co rozumieć przez pojęcie „jednorazowej wartości transakcji”, które obecnie jest użyte w art. 19 pkt 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 162 ze zm.), a w czasie, kiedy spółka wystąpiła o interpretacje, znajdowało się w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej (obecnie już nieobowiązującej).
Do tego pojęcia nawiązują przepisy ustaw o podatku dochodowym – art. 22p ust. 1 ustawy o PIT i analogicznie w art. 15d ustawy o CIT. Nie pozwalają one zaliczać do kosztów uzyskania przychodu wydatku w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 prawa przedsiębiorców została dokonana gotówką, czyli bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
W interpretacji indywidualnej z 25 kwietnia 2017 r. (sygn. 0112-KDIL3-3.4011.24.2017.1.TW) dyrektor KIS zgodził się ze spółką, że przez jednorazową wartość transakcji należy rozumieć wartość miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego przedstawicielowi handlowemu. Jeżeli więc miesięczne wynagrodzenie handlowca nie przekracza 15 tys. zł, to może być one wypłacone w gotówce.
Nie zgodził się z tym szef KAS. Wyjaśnił, że transakcją jest umowa będąca źródłem stosunku zobowiązaniowego. Dlatego pojęcie „jednorazowa wartość transakcji” należy rozumieć jako ogólną wartość należności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami, nawet jeżeli płatności są częściowe.
Szef KAS dodał, że takie rozumienie pojęcia „transakcja” miało swój odpowiednik w art. 4 pkt 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Ustawa ta już nie obowiązuje, została zastąpiona ustawą o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 893). W obu zamieszczona została definicja transakcji handlowej, zgodnie z którą chodzi o umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.
Jeżeli więc umowa została zawarta na czas nieokreślony (niezależnie od przyjętego okresu wypowiedzenia), a jej strony nie mogą określić wartości transakcji, to z chwilą, gdy suma płatności (od początku obowiązywania umowy) przekroczy limit 15 tys. zł , należy dokonywać tych płatności bezgotówkowo – stwierdził szef KAS. Dodał, że jeżeli nadal będą one realizowane w gotówce, to nie będzie można zaliczyć ich do kosztów uzyskania przychodów.
Przypomnijmy, że od 1 stycznia 2023 r. gotówkowy limit 15 tys. zł zostanie obniżony do 8 tys. zł. Zmiana w art. 19 pkt 2 prawa przedsiębiorców wynika z Polskiego Ładu, czyli nowelizacji z 29 października (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.). ©℗
Interpretacja zmieniająca wydana przez szefa KAS 24 czerwca 2022 r., sygn. DOP3.8222.302.2020.EILK