Subskrybuj nas na Youtube
Udział w akcjach związanych z sadzeniem drzew i krzewów, a także zakładanie łąk czy pasiek w miastach to popularne ostatnio działania proekologiczne. Z punktu widzenia rozliczeń z fiskusem istotne jest, czy firmy podejmują takie działania samodzielnie, czy współpracując z innymi podmiotami
Magdalena Zamoyska, doradca podatkowy i partner w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
Zielone inicjatywy są podejmowane zarówno przez przedstawicieli organów publicznych, jak i przedsiębiorców. Niejednokrotnie w ten sposób firmy chcą chociaż w niewielkim stopniu zrekompensować ślad węglowy, który pozostawiają w związku z latami swojej działalności.
Często spotykaną praktyką jest sadzenie drzewka w zamian za zakupiony przez klienta towar czy wykonaną usługę. Nabywca otrzymuje certyfikat potwierdzający posadzenie drzewka, a przedsiębiorca może się pochwalić podejmowaną inicjatywą. Atrakcyjne jest również sadzenie drzew z okazji ważnych wydarzeń w firmie czy mobilizowanie internautów lub lokalnej społeczności do udziału w akcji. Coraz więcej przedstawicieli biznesu angażuje się też w zakładanie łąk kwiatowych w miastach. W ślad za drzewami i miejskim łąkami powstają ule, które znajdziemy na dachach nie tylko budynków biurowych, lecz także centrów handlowych czy logistycznych. Dodatkowym atutem jest produkcja własnego miodu, który można podarować pracownikom lub klientom.
Przedsiębiorcy mogą podejmować takie działania samodzielnie, co jednak jest związane z koniecznością załatwiania formalności związanych z akcją, lub mogą wejść we współpracę z wyspecjalizowanym podmiotem. Oprócz organizacji pozarządowych na rynku można znaleźć firmy, które przeprowadzają tego typu działania w imieniu przedsiębiorców w sposób komercyjny.
Koszty uzyskania przychodów
Przedsiębiorca, który kupi nasiona roślin łąkowych lub sadzonki i następnie zorganizuje ich posadzenie w ramach np. festynu firmowego lub szerszej akcji skierowanej do swoich klientów, powinien mieć prawo do zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków związanych z takim działaniem. Powyższe potwierdza np. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 sierpnia 2016 r., nr IBPB-1-3/4510-690/16-2/JKT.
Analogiczna kwalifikacja będzie mieć zastosowanie również wtedy, kiedy inicjatywy sadzenia drzew czy założenia łąki w mieście są organizowane przez wyspecjalizowany podmiot komercyjny, a przedsiębiorca otrzyma fakturę za usługę. W świetle przepisów o podatkach dochodowych fiskus raczej nie ma wątpliwości, że powyższe wydatki mogą być kosztem podatkowym, nawet jeżeli krąg odbiorców jest szerszy niż tylko pracownicy, współpracownicy czy klienci.
Zaliczenie do kosztów podatkowych zbudowania i prowadzenia pasieki również nie powinno wzbudzać wątpliwości, co potwierdza np. interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 kwietnia 2019 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.74.2019.3.JC.
Współpraca z NGO
Przy podejmowaniu współpracy z organizacją pozarządową konsekwencje w CIT i PIT mogą być jednak odmienne. Podmioty NGO (z ang. non-governmental organization) często nie prowadzą działalności gospodarczej (lub stanowi ona działalność poboczną), a otrzymywane przez nie wpłaty są kwalifikowane jako darowizny zwolnione z CIT, o ile zostaną przeznaczone na cele statutowe wymienione w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego. Przedsiębiorca, dokonując wpłaty darowizny na rzecz organizacji pozarządowej, będzie mógł ją odliczyć od dochodu, odpowiednio do wysokości 10 proc. dochodu w przypadku podatnika CIT i 6 proc. dochodu w przypadku podatników PIT. Darowizna nie będzie stanowić kosztów podatkowych. Podobna kwalifikacja ma miejsce w przypadku darowizny rzeczowej, np. kiedy przedsiębiorca przekaże nieodpłatnie na rzecz podmiotu NGO sadzonki drzewek. Wydatki na ich nabycie nie będą mogły stanowić kosztów podatkowych, natomiast będą mogły być odliczone od dochodu według powyższych zasad.
Na co należy zwrócić uwagę w VAT
Co do zasady przedsiębiorca będzie mógł odliczyć VAT od nabycia towarów (np. sadzonek, nasion) czy usługi organizacji akcji, jeżeli udowodni, że jest ona związana z jego sprzedażą opodatkowaną VAT – czyli musi wykazać bezpośredni lub chociaż pośredni związek z czynnościami opodatkowanymi VAT i niezwolnionymi z tego podatku. Problemu nie powinno być, jeżeli do przeprowadzenia inicjatywy firma włączy pracowników czy swoich klientów. Oprócz motywów ekologicznych i budowania zielonego wizerunku dochodzą tutaj argumenty związane np. z integracją i motywacją pracowników, zwiększeniem sprzedaży poprzez zielone nagrody dla klientów, np. wydawane im certyfikaty. Pewne wątpliwości może jednak budzić przeprowadzenie akcji z udziałem szerszego kręgu odbiorców, np. lokalnej społeczności.
Zdarza się, że fiskus przyjmuje stanowisko, które nie jest korzystne dla podatnika, co miało miejsce np. w interpretacji indywidualnej z 20 maja 2019 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.81.2019.3.AZ. Dyrektor KIS stwierdził w niej, że nie ma możliwości odliczenia VAT od zakupu rodzin pszczelich oraz kosztów opieki i nadzoru nad pszczołami. Organ argumentował swoją decyzję brakiem możliwości bezpośredniego oraz pośredniego powiązania wydatku z działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa. Interpretacja została uchylona nieprawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 18 czerwca 2020 r., sygn. akt I SA/GL 1021/19.
Samo przeprowadzenie akcji przez przedsiębiorcę, przy kwalifikacji, że jest to usługa związana z działalnością gospodarczą, nie będzie podlegać VAT. Natomiast przy przekazaniu towarów, np. drzewek organizacji NGO, będziemy mieć do czynienia z wydaniem towarów podlegającym opodatkowaniu VAT. Wprawdzie przepisy nie przewidują w tym zakresie zwolnień przedmiotowych, jednakże można posiłkować się art. 7 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1301; dalej: ustawa o VAT), zgodnie z którym przekazywanie prezentów o jednostkowym koszcie nabycia nieprzekraczającym 20 zł, o ile przekazanie następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podmiotu, nie jest opodatkowane VAT.
Potrzebna dokumentacja
Z praktycznego punktu widzenia warto pamiętać, aby spełnić warunki z ustaw o podatkach dochodowych oraz o VAT, które umożliwiają zaliczenie do kosztów podatkowych wydatku, odliczenie darowizny od dochodu i odliczenie VAT. Oprócz dokumentacji finansowej i umowy (jeżeli akcję przeprowadza podmiot zewnętrzny) należy zgromadzić dokumentację wskazującą cel akcji, w tym jej regulamin czy materiały marketingowe, oraz dowody przeprowadzenia, np. relację fotograficzną czy filmową, komentarz na stronie internetowej przedsiębiorcy, wzmianki w mediach. Przy współpracy z organizacją pozarządową należy posiadać ponadto dowód wpłaty darowizny na rachunek bankowy lub protokół przekazania zawierający potwierdzenie otrzymania darowizny przez organizację i określenie wartości darowizny rzeczowej.©℗
Kontynuujemy cykl, w którym przedstawiamy różne przykłady działań podejmowanych przez firmy w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR). Szczegółowo analizujemy w nim podatkowe konsekwencje różnych działań, wskazując przy tym, w jakich sytuacjach występuje ryzyko przyjęcia przez fiskusa niekorzystnej dla podatników wykładni. Kolejne części publikujemy co dwa tygodnie. Dotychczas ukazały się artykuły:
• „Promujesz rowery wśród swoich pracowników lub klientów? Sprawdź skutki fiskalne” – dodatek Podatki i Księgowość z 13 czerwca 2022 r. (DGP nr 113);
• „Czy opłaca się inwestować w «zielone» auta” – dodatek Podatki i Księgowość z 27 czerwca 2022 r. (DGP nr 122).