Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
rozwiń ›
Uchylone zostaną regulacje o ukrytej dywidendzie, a doprecyzowane przepisy o estońskim CIT, cienkiej kapitalizacji i tzw. transakcjach rajowych.
Wszystko to wynika z wykazu prac legislacyjnych rządu, czyli założeń do projektu nowelizacji ustawy o CIT, która ma być kolejną korektą Polskiego Ładu. Niewykluczone, że gotowy projekt zostanie opublikowany jeszcze w tym tygodniu.
Przypomnijmy, że niedawno zostały opublikowane zmiany w zakresie PIT. Nowelizacja z 9 czerwca 2022 r. (Dz.U. poz. 1265) ma co do zasady wejść w życie 1 lipca br.
Teraz Ministerstwo Finansów przygotowało zmiany w CIT. Niektóre z nich ujawnił już wiceminister finansów Artur Soboń w wywiadzie dla DGP („To nie jest dobry czas na zupełnie nowe rozwiązania podatkowe”, DGP nr 117/2022).
Podatek minimalny
Potwierdza się więc nasza informacja, że do 31 grudnia 2022 r. zostaną zawieszone przepisy o minimalnym podatku dochodowym (art. 24ca). Zaczęłyby więc one obowiązywać dopiero od 2023 r.
Jednocześnie ma być rozszerzony zakres wyłączeń z tego podatku, aby nie dochodziło do sytuacji, o której pisaliśmy m.in. w artykule „Minimalny CIT uderzy rykoszetem w usługi publiczne” (DGP nr 22/2022).
Nie będą mu w ogóle podlegać: spółki komunalne, podmioty medyczne (tj. takie, których większość przychodów została osiągnięta w związku ze świadczeniem usług ochrony zdrowia), a także mali podatnicy. Nowej daniny nie zapłacą także podmioty postawione w stan upadłości lub likwidacji oraz te, których dochodowość w jednym z trzech ostatnich lat podatkowych była powyżej 2 proc.
Ta ostatnia zmiana powiązana jest z inną – zakładającą podwyższenie z 1 proc. do 2 proc. wskaźnika dochodowości.
Przypomnijmy, że zgodnie z obowiązującymi dziś przepisami minimalny podatek dotyczy podatników, którzy mają stratę z działalności operacyjnej bądź u których udział dochodów w przychodach nie przekroczy 1 proc. (chodzi o dochody i przychody z innych źródeł niż zyski kapitałowe).
Wskaźnik dochodowości zostanie więc zmieniony – z 1 proc. na 2 proc., a jednocześnie zmieni się metodologia jego obliczania. Nie będą brane pod uwagę:
- koszty uzyskania przychodów stanowiące opłatę z tytułu umowy leasingu środków trwałych,
- przychody stanowiące wartość należności handlowych zbywanych na rzecz podmiotów z branży faktoringowej oraz
- podatek akcyzowy.
To odpowiedź na liczne niedoskonałości obecnego rozwiązania wprowadzonego z początkiem 2022 r. O negatywnym wpływie należności faktoringowych na obliczanie rentowności pisaliśmy w artykule „Interpretacja ogólna ministra naraża na podatek minimalny” (DGP nr 240/2021). Wskazywaliśmy, że w świetle obecnych przepisów firmy muszą wykazywać przychód dwukrotnie: raz przy sprzedaży towarów i usług, a drugi raz, zbywając swoją wierzytelność z tego tytułu.
Zmienić ma się także sposób wyliczenia minimalnego podatku dochodowego. Obecnie danina ta wynosi 10 proc. kwoty odpowiadającej 4 proc. wartości przychodów (innych niż z zysków kapitałowych) oraz kosztów pasywnych (tj. dotyczących m.in. finansowania dłużnego i usług niematerialnych).
W zamian za to pojawią się dwie alternatywne metody, z których podatnik będzie mógł sobie wybrać bardziej korzystną. Podstawą będzie albo 4 proc. przychodów, albo 2 proc. przychodów oraz koszty pasywne.
Nie zmieni się sama stawka podatku – nadal będzie wynosić 10 proc.
Ukryta dywidenda
Uchylone mają być przepisy o tzw. ukrytej dywidendzie, które miały wejść w życie od 2023 r. (art. 16 ust. 1 pkt 15b oraz ust. 1c ustawy o CIT). Miały one wyłączać z kosztów uzyskania przychodu świadczenia na rzecz podmiotu powiązanego, wspólnika bądź akcjonariusza, jeżeli wysokość lub termin poniesienia tych świadczeń byłyby w jakikolwiek sposób zależne od osiągniętego zysku. Ukrytymi dywidendami miały być przykładowo opłaty licencyjne, uzależnione często od wyników sprzedaży.
Przepisy o ukrytej dywidendzie, choć jeszcze nie weszły w życie, już budziły wiele wątpliwości interpretacyjnych. Uzasadniając konieczność ich uchylenia, Ministerstwo Finansów samo przyznało, że ukrytą dywidendą byłyby nawet transakcje uzasadnione gospodarczo, których głównym celem wcale nie jest transfer nadwyżek finansowych do podmiotów powiązanych.
Estoński CIT
Zmiany będą także w przepisach o ryczałcie od dochodów spółek, zwanym potocznie estońskim CIT.
Chodzi m.in. o termin jego zapłaty. O absurdzie wynikającym z obecnych przepisów pisaliśmy w artykule „Estońska pułapka na podatników” (DGP nr 93/2022). Zgodnie z obecnym art. 28t ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT spółka musi zapłacić estoński CIT do 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego (czyli do 20 lipca, jeżeli jej rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym).
Problem pojawia się, gdy wspólnicy postanowią o zaliczkowej wypłacie dywidendy w drugiej połowie roku. Przykładowo, jeżeli zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy zostaną wypłacone w sierpniu lub we wrześniu, to i tak estoński CIT należałoby zapłacić z tego tytułu już do 20 lipca. W efekcie zobowiązanie podatkowe powstaje wcześniej niż samo zdarzenie, które je powoduje.
Ma być to zmienione, podobnie jak termin na złożenie zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (ZAW-RD). Będzie można to zrobić do końca pierwszego roku podatkowego, w którym podatnik chce stosować ten sposób opodatkowania.
Dziś zawiadomienie o wyborze ryczałtu od dochodów spółek składa się zasadniczo do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być stosowany ten ryczałt (art. 28j ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT). Nie wyklucza to przejścia na ryczałt w każdym innym momencie. Wtedy jednak trzeba zakończyć rok podatkowy, sporządzić CIT-8 oraz sprawozdanie finansowe i wejść w nowy rok podatkowy – już z ryczałtem od dochodów spółek.
Doprecyzowany ma zostać warunek wygaśnięcia zobowiązania podatkowego z tytułu korekty wstępnej, czyli różnicy przejściowej między wynikiem podatkowym a rachunkowym. Będzie jasne, że zobowiązanie to wygasa w całości po upływie co najmniej jednego pełnego okresu opodatkowania ryczałtem, czyli czterech lat podatkowych.
Koszty finansowania dłużnego
Zmiany mają być też w przepisie o kosztach finansowania dłużnego. Przypomnijmy, że od 2022 r., w skutek Polskiego Ładu, zmieniony został art. 15c ustawy o CIT. Chodziło o doprecyzowanie, że nadwyżkę odsetek od pożyczek i kredytów nad przychodami odsetkowymi można zaliczać do kosztów uzyskania przychodów do kwoty 3 mln zł lub 30 proc. podatkowej EBITDA.
Przed 2022 r. przepis był tak skonstruowany, że pozwalał na przyjęcie, iż limit wynosi 3 mln zł plus 30 proc. EBITDA. Tak uważali podatnicy, a sądy to potwierdzały.
Od 1 stycznia br. przepis został więc zmieniony, ale niezbyt udanie. Dlatego teraz MF chce go doprecyzować – tak aby nie było wątpliwości, że wyłączona z kosztów będzie kwota 3 mln zł lub 30 proc. EBITDA – w zależności od tego, która jest wyższa.
Ponadto przepisy o kosztach finansowania dłużnego nie będą stosowane:
- gdy finansującym transakcje kapitałowe jest bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa mająca siedzibę w państwie UE lub w państwie należącym do EOG;
- w przypadku finansowania dłużnego udzielonego na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w podmiotach niepowiązanych z podatnikiem.
Podatek od budynków
Zmieniona będzie też procedura zwrotu podatku od przychodów z budynków (art. 24b ust. 15 i 16 ustawy o CIT i art. 30g w ust. 15 i 16 ustawy o PIT). Podatek będzie zwracany bez konieczności wydawania decyzji, gdy kwota zwrotu nie będzie budzić wątpliwości.
Przypomnijmy, że od czerwca br. właściciele nieruchomości komercyjnych z powrotem płacą podatek od przychodów z budynków. To skutek zniesienia od 16 maja stanu epidemii. Pisaliśmy o tym w artykule „Koniec epidemii to koniec części ulg” (DGP nr 89/2022).
Transakcje rajowe
Kolejne zmiany mają dotyczyć przepisów o bezpośrednich i pośrednich transakcjach rajowych.
Przede wszystkim podwyższone mają być progi dokumentacyjne. W przypadku bezpośrednich transakcji rajowych lokalną dokumentację cen transferowych trzeba będzie sporządzać po przekroczeniu rocznego progu wartości transakcji 200 tys. zł (obecnie 100 tys. zł). W przypadku pośrednich transakcji rajowych wysokość progów będzie się różnić w zależności od rodzaju transakcji.
Progi, od przekroczenia których ma zależeć obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, będą dotyczyć rzeczywistego właściciela należności wynikającej z transakcji. Jednocześnie zlikwidowane ma być domniemanie, że rzeczywisty właściciel ma rezydencję w raju podatkowym.
W niektórych przypadkach obowiązek dokumentacyjny ma całkowicie zniknąć, ale szczegóły poznamy dopiero w projekcie.
Podmioty sporządzające informację o cenach transferowych na podstawie art. 23zf ust. 1 ustawy o PIT oraz art. 11t ust. 1 ustawy o CIT nie będą musiały składać fiskusowi informacji o transakcjach z nierezydentami (druk ORD-U). Druk ten będą składać wyłącznie podmioty, które w informacji o cenach transferowych wykażą bezpośrednie lub pośrednie transakcje rajowe.
Spółki holdingowe
Zmiany mają dotyczyć również spółek holdingowych – nowej instytucji, obowiązującej od 2022 r.
Po nowelizacji spółki holdingowe będą miały prawo do zwolnienia 100 proc., a nie jak obecnie 95 proc. przychodów z dywidend otrzymanych od spółek zależnych. Równolegle spółka holdingowa będzie mogła skorzystać ze zwolnienia dywidendowego wynikającego z unijnej dyrektywy 2011/96/UE (dyrektywa Parent Subsidiary). Obecnie jest to wykluczone.
Skorzystanie z obu rodzajów preferencji będzie możliwe, nawet jeśli krajowe spółki zależne będą korzystać ze zwolnienia od dochodów z działalności prowadzonej w specjalnej strefie ekonomicznej lub na podstawie decyzji o wsparciu. Obecnie takiego prawa nie mają ani one, ani spółka holdingowa.
Wprowadzone zostaną także nowe definicje krajowej spółki zależnej i zagranicznej spółki zależnej. Celem wszystkich tych zmian ma być umożliwienie korzystania ze zwolnień holdingowych większej niż dotychczas liczbie podmiotów.
Podatek u źródła
Odsetki i dyskonto od obligacji skarbowych oferowanych na rynku krajowym oraz od bonów skarbowych mają być wolne od podatku u źródła.
Ponadto przedłużona ma być ważność oświadczenia zarządu, że przy zachowaniu należytej staranności płatnik nie wiedział o okolicznościach uniemożliwiających stosowanie niższej stawki podatku u źródła lub zwolnienia z podatku (przewidzianych w międzynarodowej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania). Takie oświadczenie ma być ważne siedem miesięcy, a nie – jak obecnie – trzy miesiące.
CFC i przerzucone dochody
Zmodyfikowane mają być również przepisy o zagranicznych spółkach kontrolowanych (ang. controlled foreign company – CFC). Chodzi m.in. o wyeliminowanie podwójnego lub wielokrotnego opodatkowania CFC przy kaskadowej wypłacie dywidendy w strukturach holdingowych (art. 24a ust. 2 pkt 4, 12a i 12b ustawy CIT). Doprecyzowana ma być definicja jednostki zależnej.
Poprawione zostaną także obowiązujące od 2022 r. przepisy o podatku od przerzuconych dochodów (art. 24aa ustawy o CIT). Przypomnijmy, że wynosi on 19 proc., a opodatkowane są koszty usług niematerialnych poniesione choćby pośrednio na rzecz podmiotu powiązanego, o ile spełnione są warunki określone w art. 24aa ust. 2 ustawy o CIT.
Po zmianach podatek od przerzuconych dochodów miałby dotyczyć wyłącznie wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodu i wyłącznie ponoszonych na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych (niekrajowych).
Inne zmiany
Obecne zasady rozliczania strat w spółkach tworzących podatkowe grupy kapitałowe będą dotyczyć wyłącznie spółek powstałych, „począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2021 r.”. Temu służyć ma dodanie nowego przepisu przejściowego (art. 69b) do nowelizacji z 29 października 2021 r. wprowadzającej Polski Ład (Dz.U. poz. 2105 ze zm.).
Ministerstwo Finansów nie będzie już aktualizowało co kwartał danych największych podatników, u których przychody przekroczyły równowartość 50 mln euro i grup kapitałowych. Będzie to robić raz w roku.
Etap legislacyjny
Założenia do projektu nowelizacji ustawy o CIT i niektórych innych ustaw – wpisane do rządowego wykazu prac legislacyjnych
