Przepadają tylko niektóre uprawnienia zmarłego. Przykładowo spadkobierca nie może odziedziczyć prawa do ulgi mieszkaniowej.

Stwierdzenie nadpłaty

Prawo spadkobiercy do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty powstałej jeszcze za życia spadkodawcy potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 27 listopada 2014 r. (sygn. akt I SA/Po 633/14).
Sprawa dotyczyła spadkobierców podatnika, który w 2008 r. w zeznaniu rocznym PIT-36 wykazał kwotę podatku do zapłaty. W następnym roku zmarł. Po kilku latach jego córka złożyła korektę zeznania ojca i wystąpiła o zwrot nadpłaty wraz z odsetkami. Wyjaśniła, że błędnie wykazał on w zeznaniu przychód z innych źródeł (odsetki). Z tego powodu powstała nadpłata, której zwrotu domagała się jako spadkobierczyni.
Naczelnik urzędu odmówił jednak jej zwrotu. Uznał, że zgodnie z art. 75 par. 1 ordynacji podatkowej wniosek o stwierdzenie i zwrot nadpłaty może złożyć tylko podatnik, a nie jego spadkobierca, bo nie jest on stroną. Podobnego zdania był dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu.
Rozstrzygnięcia organów uchylił WSA w Poznaniu. Stwierdził, że art. 75 ordynacji należy interpretować łącznie z art. 97 ust. 1. W świetle tego przepisu na spadkobierców przechodzą wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy, w tym również prawo do stwierdzenia i zwrotu nadpłaty. Skoro organy podatkowe mogą orzekać o odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawców, to muszą również określić wysokość nadpłaty i zwrot podatku – stwierdził sąd. Musi bowiem – zdaniem WSA – istnieć procesowa droga do stwierdzenia i zwrotu nadpłaty w sytuacji, gdy fiskus uzyskał świadczenie nienależne. – Przeszkodą w realizacji tego prawa nie może być nieistnienie podmiotu uprawnionego do złożenia korekty deklaracji z uwagi na śmierć podatnika – uznał sąd.
Powołał się przy tym na podobny wyrok NSA z 27 lutego 2013 r. (sygn. akt I FSK 475/12).

Ulga bez dziedziczenia

Na spadkobierców nie przechodzi natomiast prawo do ulgi mieszkaniowej w PIT przysługującej zasadniczo w sytuacji, gdy podatnik sprzedaje przed upływem pięciu lat mieszkanie i zobowiązuje się do wydania przychodu ze sprzedaży w ciągu dwóch lat na własne cele mieszkaniowe (np. zakup kolejnego lokalu). Jeśli podatnik umrze, zanim wyda pieniądze ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe, to jego spadkobiercy muszą zapłacić podatek od zbycia nieruchomości.
Takie niekorzystne dla spadkobierców stanowisko zajął np. WSA w Gdańsku (wyrok z 26 czerwca 2013 r., sygn. akt I SA/Gd 546/13). Stwierdził, że ulga mieszkaniowa to uprawnienie osobiste, które nie może przejść na inną osobę. Ponadto nie ma obowiązku korzystania z ulgi mieszkaniowej, więc po śmierci podatnika nie ma pewności, czy jego wolą było skorzystanie z ulgi. Wyrok gdańskiego WSA nie jest odosobniony. Podobnie orzekł np. WSA w Gorzowie Wielkopolskim 28 listopada 2012 r. (sygn. akt I SA/Go 898/11).

Musi istnieć droga do zwrotu nadpłaty, gdy fiskus uzyskał świadczenie nienależne