Sprawa dotyczyła stanu prawnego obowiązującego do końca 2021 r. Spór sprowadzał się do tego, czy przedsiębiorca, który w ramach Polskiej Strefy Inwestycji (PSI) uzyskał decyzję o wsparciu i rozbudował istniejący zakład, może skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od całego dochodu czy tylko w zakresie nowej inwestycji. Problem ten wielokrotnie opisywaliśmy w DGP.
W czwartek zapadł precedensowy wyrok NSA, w którym sąd kasacyjny zajął stanowisko korzystne dla podatników.
Od 1 stycznia 2022 r. zmieniły się jednak przepisy. Polski Ład doprecyzował, że zwolnienie z CIT może dotyczyć wyłącznie dochodu uzyskanego z nowej inwestycji w PSI.

Spory o rozbudowę

Przypomnijmy, że w stanie prawnym obowiązującym do końca 2021 r. zwolnienie w ramach PSI mogło dotyczyć zarówno budowy od zera (inwestycje typu greenfield), jak i reinwestycji, czyli rozbudowy istniejących już zakładów (brownfield). Pisaliśmy o tym już w czerwcu 2019 r. m.in. w artykule „Fiskus zmienił zdanie w sprawie inwestycji strefowych” – DGP nr 118/2019.
Problemu nie było, jeśli chodzi o greenfield. Powstał on jednak przy rozbudowie lub modernizacji istniejącego zakładu. Nie dotyczy on jednak przedsiębiorców działających na podstawie zezwoleń strefowych, które wygasną do końca 2026 r. Mogą oni bowiem korzystać ze zwolnienia w odniesieniu do całego dochodu. Fiskus wielokrotnie potwierdzał to w interpretacjach indywidualnych. Spory dotyczą tych, którzy wystąpili z wnioskami o wydanie decyzji o wsparciu, o której mowa w ustawie z 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji (Dz.U. z 2018 r. poz. 1162).
Na początku fiskus sam stwierdzał w interpretacjach indywidulanych, że w takim przypadku zwolniony jest cały dochód. Po kilku miesiącach (od maja 2019 r.) zmienił jednak stanowisko. Stwierdził, że wolny od podatku jest tylko dochód z nowej inwestycji, będącej podstawą do wydania decyzji o wsparciu. Potwierdził to minister finansów w interpretacji ogólnej z 25 października 2019 r. (sygn. DD5.8201.10.2019). Stwierdził w niej, że zasadniczo zwolnieniu podlega dochód z nowych inwestycji. Dochód z rozbudowy istniejących już zakładów może podlegać zwolnieniu tylko w specyficznych przypadkach – gdy istnieją „ścisłe ekonomiczne i funkcjonalne powiązania między inwestycją istniejącą i nową”. Pojęcie to doprecyzował w późniejszych objaśnieniach podatkowych – z 6 marca 2020 r.
Organy nadal twierdziły więc, że zasadniczo zwolniony z CIT może być jedynie dochód z nowej inwestycji.
Innego zdania były wojewódzkie sądy administracyjne. W ostatni czwartek zapadł również precedensowy wyrok NSA.

Zmiana stanowiska

Sprawa dotyczyła spółki produkującej bioetanol ze zbóż. Dostała ona decyzję o wsparciu pod koniec 2018 r. Chodziło o rozbudowę mocy produkcyjnych istniejącego zakładu. Decyzja określa m.in. objęty nią zakres działalności gospodarczej sklasyfikowany według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, a także działki (z numerami ewidencyjnymi), na których ma zostać zrealizowana nowa inwestycja i na których może być generowany dochód podlegający zwolnieniu z CIT. Spółka prowadziła już wcześniej działalność w istniejącym zakładzie w tym samym zakresie, którego dotyczy decyzja o wsparciu.
Spór dotyczył tego, czy zwolnieniem z CIT, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT, był objęty całkowity dochód uzyskany z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu.
Spółka uważała, że tak. Wskazywała, że wynika to wprost z przepisu. Zwolniony jest cały dochód z działalności wskazanej w decyzji o wsparciu, do wysokości limitu przyznanej pomocy publicznej. Wielkość pomocy publicznej udzielanej w formie tego zwolnienia nie może przekroczyć wielkości pomocy określonej w innych przepisach. Jednocześnie, zgodnie z art. 17 ust. 4 ustawy o CIT, zwolnienie przewidziane w art. 17 ust. 1 pkt 34a dotyczy wyłącznie dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie określonym w decyzji o wsparciu.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z lutego 2019 r. zgodził się ze stanowiskiem spółki. Kilka miesięcy później, w lipcu 2019 r. szef KAS zmienił jednak interpretację. Uznał, że zwolniony będzie tylko dochód z nowej inwestycji. Organ argumentował, że taki był bowiem cel zwolnienia.

NSA: przepisy są jednoznaczne

WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 2131/19) nie zgodził się z organem. Wyjaśnił, że istota zwolnienia przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT sprowadza się do tego, aby działalność gospodarcza była prowadzona w określonym miejscu i w zakresie wynikającym z decyzji o wsparciu. Z przepisu tego nie wynika, aby warunkiem zwolnienia było osiągnięcie dochodu z konkretnej, nowej inwestycji wymienionej w decyzji.
W przypadku rozbudowy istniejącego zakładu zwolniony będzie więc dochód z tej samej działalności jak dotychczasowa. – W takim przypadku utrudnione lub nawet niemożliwe jest wyodrębnienie produkcji odbywającej się przy wykorzystaniu tej części przedsiębiorstwa, która powstała w wyniku rozwoju przeprowadzonego po uzyskaniu decyzji o wsparciu, od tej funkcjonującej wcześniej – stwierdził WSA. Podobnie uznawały inne WSA w dziesiątkach wyroków.
Zgodził się z tym również Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Renata Kantecka uzasadniła, że wykładnia językowa art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT prowadzi do jednoznacznych rezultatów. Zwolnieniem jest objęty dochód określony w decyzji o wsparciu. Zgodnie z art. 17 ust. 4 musi on zostać osiągnięty z działalności na określonym terenie. Decyzja o wsparciu wskazuje działki, na których ma być prowadzona działalność objęta zwolnieniem. Sędzia Renata Kantecka dodała, że gdyby ustawodawca chciał ograniczyć zwolnienie do dochodu z nowej inwestycji, musiałby to określić w przepisach. – Żaden przepis nie ograniczał zwolnienia do dochodu z nowej inwestycji – stwierdziła sędzia Kantecka.
Dodajmy, że warunek dotyczący nowej inwestycji pojawił się w art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT dopiero od 1 stycznia 2022 r. Polski Ład doprecyzował, że zwolnione z CIT są dochody podatników z działalności gospodarczej osiągnięte z realizacji nowej inwestycji określonej w decyzji o wsparciu. Przed dokonaniem tej zmiany eksperci zwracali uwagę, że wydzielenie dochodu z nowej inwestycji może być trudne, jeśli nie niemożliwe.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 9 czerwca 2022 r., sygn. akt II FSK 357/21 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia