W ciągu ostatnich kilku lat polska polityka traktatowa w zakresie kształtowania dwustronnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania ulega pewnym modyfikacjom.
Dr Janusz Fiszer radca prawny i doradca podatkowy, partner w Kancelarii GESSEL, docent UW / Dziennik Gazeta Prawna
Polegają one m.in. na wprowadzeniu do umów klauzuli nieruchomościowej pozwalającej na opodatkowanie przez dane państwo dochodu z tytułu zbycia akcji lub innych porównywalnych praw (np. użytkowania wieczystego), których więcej niż 50 proc. wartości pochodzi bezpośrednio lub pośrednio z majątku nieruchomego położonego w tym państwie. Konsekwentnie opodatkowywane są u źródła odsetki wypłacane transgranicznie (w wysokości 5 proc.), z jednoczesnym pełnym zwolnieniem odsetek:
– od kredytów lub pożyczek bankowych,
– wypłacanych państwu, jego jednostkom terytorialnym lub instytucjom finansowym będącym własnością lub kontrolowanym przez państwo, względnie wypłacanych w związku z kredytem lub pożyczką gwarantowaną przez takie podmioty.
Odmiennie niż w Modelowej Konwencji OECD (do której Polska zgłosiła zastrzeżenia) – rozszerzana jest też definicja należności licencyjnych na płatności za korzystanie lub prawo do korzystania z urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego (czyli np. z tytułu transgranicznych umów leasingowych).
Rozszerzany jest też zakres stosowania w umowach metody zaliczenia proporcjonalnego na dochody z tytułu zysków kapitałowych i działalności gospodarczej, a niekiedy i z pracy zarobkowej oraz z tytułu pełnienia funkcji w organach spółek (ang. director’s fees), poza tradycyjnie objętymi tą metodą dochodami z tytułu dywidend, odsetek i należności licencyjnych. Pojawia się przy tym nowa praktyka, polegająca na wpisywaniu klauzuli switch-over, dotychczas niespotykanej w polskich umowach. Pozwala ona na jednostronną zmianę podstawowej metody unikania podwójnego opodatkowania z metody wyłączenia z progresją na metodę zaliczenia proporcjonalnego w sytuacji, gdyby zastosowanie tej pierwszej miało prowadzić ostatecznie do podwójnego nieopodatkowania.
Klauzulę switch-over włączono m.in. w 2012 r. do nowych protokołów do umów z: Luksemburgiem, Norwegią i ze Słowacją.