Koszty sporządzenia dokumentacji złoża surowca, które ostatecznie nie zostało eksploatowane, powinny być odliczone od przychodu w dacie ich poniesienia – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
W tej sprawie wyrok okazał się niekorzystny dla spółki, bo w świetle sądowego orzeczenia minął już termin przedawnienia zobowiązania podatkowego i spółka definitywnie straciła prawo do zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodu.
Chodziło o spółkę, która zajmowała się dostarczaniem kruszywa na rynek budowlany, drogowy i kolejowy. W 2009 r. poniosła wydatki na sporządzenie dokumentacji geologicznej nowego złoża. Potem jednak, po przeprowadzeniu dalszych poszukiwań geologicznych i oceny biznesowej, spółka doszła do wniosku, że wydobycie surowców z nowego złoża byłoby nieopłacalne. Postanowiła więc wycofać się z tej inwestycji.
Była przekonana, że wydatki, które poniosła na dokumentację geologiczną tego złoża, może jednorazowo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu – w dacie podjęcia decyzji o zaniechaniu wydobycia surowców ze złoża. Argumentowała, że przepisy ustawy o podatku dochodowym nie przewidują dla takiej sytuacji żadnego szczególnego momentu zaliczenia wydatków do podatkowych kosztów.
Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że wydatki poniesione na sporządzenie dokumentacji geologicznej nie mają więc bezpośredniego związku z przychodami. To pośredni koszt uzyskania przychodu, do którego ma zastosowanie art. 15 ust. 4d ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem koszty pośrednio związane z przychodami są potrącalne w dacie ich poniesienia.
Dla spółki nie była to korzystna wykładnia, bo oznaczała, że koszty sporządzenia dokumentacji geologicznej należało odliczyć od przychodu już w 2009 r. Od tamtego czasu upłynął już pięcioletni termin przedawnienia zobowiązania podatkowego, więc spółka straciłaby możliwość odliczenia tych wydatków.
Takie stanowisko potwierdziły jednak również sądy obu instancji. WSA we Wrocławiu (sygn. I SA/Wr 263/19) zgodził się z fiskusem, że wydatki na dokumentację geologiczną są tylko pośrednio związane ze źródłem przychodów spółki. Nie mogą być przyporządkowane do konkretnych lat, w których nastąpiłoby wydobycie kruszywa, więc powinny być odliczane zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, czyli w dacie ich poniesienia – orzekł wrocławski WSA. Tego samego zdania był NSA. Potwierdził, że wydatki na dokumentację geologiczną są tylko pośrednio związane ze źródłem przychodu spółki i powinny być odliczone w dacie ich poniesienia. Skoro zaś minął już okres przedawnienia zobowiązania podatkowego, to wydatki poniesione na dokumentację nie mogą być w ogóle zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.
Uzasadniając wyrok, sędzia Jerzy Płusa dodał, że spółka mogła tego uniknąć, gdyby kilkanaście lat wcześniej wystąpiła o interpretację indywidualną. Nie zrobiła tego i w rezultacie straciła prawo do rozliczenia poniesionych wydatków. ©℗
orzecznictwo
Wyrok NSA z 10 lutego 2022 r., sygn. akt II FSK 2291/19 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
