Ulgę dla klasy średniej zastąpi obniżka z 17 proc. do 12 proc. dolnej stawki skali podatkowej. Składkę zdrowotną będą mogli odliczać częściowo przedsiębiorcy płacący liniowy PIT, ryczałt ewidencjonowany lub według karty podatkowej
Samotni rodzice odzyskają też prawo do wspólnego rozliczenia z dzieckiem, ale już nie na takich zasadach jak przed 2022 r. - o zmianie w tym zakresie piszemy dziś na B1.
Za to niektórzy przedsiębiorcy będą mogli jeszcze zmienić formę opodatkowania wybraną na 2022 r.
Wszystko to zakłada uchwalona w ubiegłym tygodniu przez Sejm nowelizacja Polskiego Ładu. Teraz zajmie się nią Senat.
Ważne dla podatników…
Utrzymany zostanie próg skali podatkowej 120 tys. zł oraz kwota dochodu wolnego od PIT - 30 tys. zł.
Zmniejszy się kwota pomniejszająca podatek z 425 zł do 300 zł miesięcznie, czyli z 5100 zł do 3600 zł rocznie, z tym że będzie to wyłącznie konsekwencją obniżenia dolnej stawki skali podatkowej z 17 proc. do 12 proc. (30 tys. zł x 12 proc. = 3600 zł).
Nowe przepisy będą miały zastosowanie w odniesieniu do całego 2022 r. Zgodnie z nimi będzie sporządzane rozliczenie roczne PIT za 2022 r.
Wprowadzone zostanie jednorazowe rozwiązanie polegające na obliczeniu hipotetycznego podatku. Gdyby bowiem okazało się, że któryś z podatników stracił na likwidacji ulgi dla klasy średniej, to naczelnik urzędu skarbowego zwróci mu tę różnicę. Podatnicy nie będą musieli sami tego sprawdzać. Zrobi to za nich Krajowa Administracja Skarbowa. O tym, że taki zwrot się należy, podatnik dowie się w ciągu 21 dni od złożenia zeznania rocznego.
…dla płatników…
Od 1 lipca br. płatnicy nie będą już musieli podwójnie obliczać zaliczek, czyli według zasad obowiązujących od 1 stycznia 2022 r. i według zasad z 2021 r. Zlikwidowana zostanie całkowicie ulga dla klasy średniej, a w zamian obniżona zostanie do 12 proc. dolna stawka skali podatkowej. Te nowe zasady płatnicy zastosują od 1 lipca br., niezależnie od tego, za jaki miesiąc będą wypłacać wynagrodzenie.
…i dla przedsiębiorców
Z obniżki stawki PIT z 17 proc. do 12 proc. skorzystają też przedsiębiorcy rozliczający się według skali podatkowej.
Nie obejmie ona natomiast przedsiębiorców rozliczających się według liniowej 19-procentowej stawki PIT, na podstawie ryczałtu ewidencjonowanego lub karty podatkowej. Dlatego dla nich przewidziano inne rozwiązanie - możliwość częściowego odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Przedsiębiorcy płacący liniowy PIT zaliczą do kosztów uzyskania przychodu składkę zdrowotną zapłaconą za siebie i za osoby współpracujące - do łącznej wysokości rocznego limitu. W 2022 r. ma on wynieść 8700 zł, potem będzie co roku waloryzowany.
Ryczałtowcy odliczą od przychodu połowę zapłaconej składki, zarówno za siebie, jak i za osoby współpracujące.
Z kolei rozliczający się według karty podatkowej odliczą od kwoty podatku ustalonego w decyzji naczelnika urzędu skarbowego 19 proc. zapłaconej składki zdrowotnej.
Dzięki tym zmianom niektórzy przedsiębiorcy potrącą swoją składkę zdrowotną za pierwsze półrocze już w lipcu i zredukują w ten sposób swój podatek za czerwiec, niektórzy nawet do zera. Pisaliśmy o tym w artykule „Już w lipcu przedsiębiorcy odliczą skumulowaną składkę zdrowotną” (DGP nr 62/2022).
Zmiana formy opodatkowania
Część przedsiębiorców będzie też mogła zmienić wybraną już na 2022 r. formę opodatkowania. Chodzi o tych, którzy wybrali na ten rok ryczałt ewidencjonowany lub liniowy PIT - będą oni mogli zmienić swoją decyzję i rozliczyć się według skali podatkowej. Nie będzie można natomiast przejść z liniowego PIT na ryczałt ewidencjonowany ani odwrotnie. Nie będzie też można odejść od zasad ogólnych (czyli według skali podatkowej) i wybrać ryczałt lub liniowy PIT.
Ryczałtowcy będą mogli przejść na skalę podatkową (12 proc. i 32 proc. PIT):
- po zakończeniu roku i to nawet do 30 kwietnia 2023 r., bo taki będzie nowy termin ich rocznego rozliczenia (złożenia PIT-28), lub
- już od 1 lipca br. (o czym będą musieli poinformować do 22 sierpnia br.).
Jeżeli zmiana formy opodatkowania nastąpi po zakończeniu roku, będzie dotyczyła dochodów uzyskanych od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r. Warunkiem będzie więc prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, i to już za cały 2022 r.
Nie będą musieli tego robić ryczałtowcy, którzy przejdą na zasady ogólne od 1 lipca br.
W takiej sytuacji za pół roku rozliczą się z ryczałtu ewidencjonowanego, a za drugie pół według zasad ogólnych, czyli skali podatkowej.
Ci, którzy zdecydują się na takie rozwiązanie, nie będą mogli rozliczyć się wspólnie z małżonkiem ani z samotnie wychowywanym dzieckiem - w przeciwieństwie do podatników, którzy wybiorą skalę podatkową za cały 2022 r.
Natomiast podatnicy, którzy wybrali na ten rok 19-procentowy PIT, będą mogli zmienić swoją decyzję i wybrać skalę podatkową po zakończeniu roku. Zmianę tę zgłoszą w rocznym zeznaniu składanym do 30 kwietnia 2023 r.
Zmiana sposobu opodatkowania mimo zakończonego roku podatkowego będzie możliwa tylko w odniesieniu do 2022 r. W kolejnych latach podatnicy będą wybierać formę opodatkowania tak jak dotychczas, czyli zasadniczo do 20 lutego danego roku.
Oświadczenia i wnioski
Od 1 stycznia 2023 r. wejdą w życie zmiany związane z oświadczeniem PIT-2. Podatnik będzie mógł złożyć ten formularz maksymalnie trzem płatnikom. Wskaże im, o jaką część kwoty zmniejszającej podatek mają pomniejszać zaliczkę. Dziś PIT-2 podatnik można złożyć wyłącznie jednemu pracodawcy.
Również z początkiem przyszłego roku pojawi się możliwość składania PIT-2 przez podatników uzyskujących przychody z umów cywilnoprawnych.
Zmieni się też sam formularz PIT-2. Podatnicy będą mogli w nim wskazać różne dodatkowe elementy wpływające na wysokość zaliczki na PIT. Podatnik będzie wskazywał nie tylko, czy pracodawca ma uwzględnić kwotę zmniejszającą podatek, ale również np., jakie ma stosować koszty uzyskania przychodów, a także czy podatnik zamierza rozliczyć się wspólnie z małżonkiem.
Pracownik mieszkający poza miejscem pracy będzie też mógł złożyć pracodawcy wniosek o obliczanie zaliczek bez stosowania kosztów uzyskania przychodu w wysokości 300 zł miesięcznie. Dziś taki wniosek może złożyć tylko zatrudniony, któremu przysługują podstawowe miesięczne koszty wynoszące 250 zł.
Brak odpowiedzialności
Nowelizacja spowoduje, że pracodawca nie będzie ponosił odpowiedzialności za nieprawidłowe pobranie zaliczek na PIT, jeżeli pracownik przekaże mu błędną informację. Zgodnie z nowym art. 31a ust. 10 ustawy o PIT, jeżeli zaniżenie lub nieujawnienie przez płatnika podstawy opodatkowania będzie wynikać z zastosowania przez płatnika złożonych przez podatnika wniosków lub oświadczeń mających wpływ na obliczenie zaliczki, to nie będzie miał zastosowanie art. 26a par. 2 ordynacji podatkowej, mówiący o odpowiedzialności płatnika.
Wątpliwości sejmowego Biura Legislacyjnego wzbudziła konstrukcja tego przepisu, tj. kaskadowe odwołanie do innych przepisów. Przedstawiciele Ministerstwa Finansów zapewniali jednak, że jest to przepis korzystny dla płatników.
Nowi ubezpieczeni
Zmiany będą też w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.).
Od 2023 r. obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym zostaną objęci:
- komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej,
- akcjonariusze prostej spółki akcyjnej wnoszący do niej wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług.
Oprócz tego komplementariusze w SKA będą musieli zacząć płacić składki na ZUS.
Nie będzie już wątpliwości, że składkę zdrowotną muszą obowiązkowo płacić prokurenci. Będą oni wprost wymienieni w art. 66 ust. 1 pkt 35a ustawy zdrowotnej.
Nie będzie natomiast składki zdrowotnej od renty małoletnich dzieci oraz od wynagrodzenia osób powołanych do realizacji obowiązków społecznych lub obywatelskich - do 6 tys. zł wynagrodzenia rocznie.
O tych zmianach pisaliśmy w artykule „Absurdy usunięte, więcej osób zapłaci składki” (DGP nr 60/2022).
Automatyczny zwrot
ZUS będzie automatycznie zwracać przedsiębiorcom nadpłacone składki ZUS. Zwrot nadpłaty będzie dokonywany na podstawie rozliczenia rocznego, po poprawnej jego weryfikacji przez KAS. Jeśli przedsiębiorca nie złoży rocznego rozliczenia, to nadpłata (zweryfikowana na podstawie danych z KAS) ma być przeksięgowana na konto ubezpieczonego i będzie potrącana z bieżących płatności składek.
Terminy złożenia zeznań
Ujednolicone zostaną terminy rocznego rozliczenia PIT (formularze: PIT-37, PIT-36, PIT-36S, PIT-28, PIT-28S, PIT-36L, PIT-36LS, PIT-39, PIT-38). Wszystkie te zeznania będą składane od 15 lutego do 30 kwietnia.
Małe zlecenia
Z 17 proc. do 12 proc. zostanie obniżona stawka zryczałtowanego podatku dochodowego od tzw. małych umów zlecenia (art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o PIT). Chodzi o przychody nieprzekraczające 200 zł z tytułów działalności wykonywanej osobiście.
Zero PIT
Rozszerzony zostanie - o zasiłki macierzyńskie - katalog przychodów objętych ulgą zero PIT. Zmiana ta ma wejść w życie od 1 lipca br., ale będzie miała zastosowanie również do zasiłków macierzyńskich za cały 2022 r.
Bez zmian pozostanie limit przychodów zwolnionych z PIT - do 85 528 zł rocznie (u podatników rozliczających się według skali podatkowej dochodzi jeszcze 30 tys. kwoty wolnej od podatku).
Przypomnijmy, że ze zwolnienia tego korzystają:
- osoby do 26. roku życia (art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT),
- osoby wracające z zagranicy (art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT),
- rodzice co najmniej czwórki dzieci (art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o PIT),
- pracujący seniorzy (art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT).
Zwolnienie dla emerytów
Zmiany zostaną też wprowadzone do zwolnienia dla emerytów i rencistów określonego w art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy PIT. Dziś na tej podstawie wolne od podatku (do 3 tys. rocznie) są świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy. Teraz limit zostanie podwyższony do 4,5 tys. zł.
Zwolnienie będzie też obowiązywało nauczycieli. Nie zapłacą oni podatku od świadczenia kompensacyjnego, przy czym obowiązuje tu łączny limit 4,5 tys. zł rocznie dla wszystkich świadczeń wymienionych w tym przepisie.
Preferencja dla związkowców
Z 300 zł do 500 zł wzrośnie limit odliczenia od dochodu zapłaconych składek członkowskich na rzecz związku zawodowego. Przypomnijmy, że preferencję tę wprowadził Polski Ład od 1 stycznia 2022 r. Teraz limit zostanie podwyższony wstecz. Przepis nowelizacji w tym zakresie wejdzie w życie od 1 lipca 2022 r., ale będzie miał zastosowanie do dochodów uzyskanych od początku roku.
Pałacyk plus
Od 2023 r. zmieni się ulga na zabytki zwana potocznie „pałacyk plus”. Przede wszystkim przestanie już przysługiwać przy zakupie zabytku. Natomiast przy wydatkach na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane pojawią się dodatkowe warunki. Chcąc skorzystać z ulgi, trzeba będzie uzyskać pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie takich prac. Po poniesieniu tego wydatków trzeba będzie natomiast uzyskać od niego zaświadczenie potwierdzające ich wykonanie. Połowę poniesionych wydatków będzie można odliczyć w zeznaniu składanym po otrzymaniu tego zaświadczenia
Nadal, tak jak obecnie, z ulgi będą korzystać osoby wpłacające na utworzony dla zabytku fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej. Wciąż będą one odliczać od dochodu połowę wpłat. W tym wypadku ulgę będzie można rozliczyć w zeznaniu składanym za rok, w którym poniesiono wydatki.
Abolicja podatkowa
Nowelizacja oznacza całkowite wycofanie się i to jeszcze w 2022 r. z tzw. abolicji podatkowej, czyli przejściowego 8-procentoweg ryczałtu. Żaden podatnik z niej nie skorzysta, bo - wedle obecnie obowiązujących przepisów - wnioski o abolicję i tak można byłoby składać dopiero od 1 października 2022 r.
Tym samym uchylone zostaną art. 27-49 Polskiego Ładu, czyli nowelizacji z 29 października 2021 r. (Dz.U. poz. 2105 ze zm.).
Rekompensata 1 proc.
Nowelizacja zakłada mechanizm rekompensowania organizacjom pożytku publicznego ubytku wpływów z 1 proc. PIT w związku z obniżką z 17 proc. do 12 proc. dolnej stawki PIT, a także innymi zmianami obowiązującym już od początku tego roku, takimi jak podniesienie do 30 tys. zł kwoty dochodu wolnego od podatku oraz wprowadzenie nowych ulg zero PIT (np. dla rodziców z co najmniej czwórką dzieci).
Mechanizm osłonowy zakłada, że jeżeli łączna kwota otrzymanych przez OPP środków z 1 proc. PIT będzie niższa niż w 2022 r., to organizacjom będzie przysługiwało wyrównanie. Co roku, począwszy od 2024 r., kwota bazowa z 2022 r. będzie waloryzowana.
Minister będzie mógł przekazać to wyrównanie na dwa sposoby:
- według proporcji, w jakiej wpływy z 1 proc. PIT dla danej OPP będą pozostawać do wszystkich środków otrzymanych w danym roku przez wszystkie OPP, lub
- w trybie otwartego konkursu ofert.
Posłowie opozycji nie byli zadowoleni z takich zasad, dlatego proponowali inne rozwiązania, np. podwyższenie 1 proc. do 1,5 proc. Poprawka w tym zakresie została jednak odrzucona.
JPK PIT i CIT
Nowelizacja odroczy też obowiązek przekazywania fiskusowi plików JPK_CIT i JPK_PIT (czyli ustrukturyzowanych ksiąg i ewidencji). Nie wejdzie on w życie od 2023 r.
Podatnicy, którzy przesyłają JPK _VAT, przekażą po raz pierwszy JPK_CIT lub JPK_PIT dopiero za 2025 r., a pozostali podatnicy - za 2026 r.
Natomiast podatkowe grupy kapitałowe i podatnicy CIT, u których wartość przychodu uzyskana w poprzednim roku przekroczy równowartość 50 mln euro, prześlą JPK_CIT już za 2024 r.
Pracodawca nie będzie ponosił odpowiedzialności za nieprawidłowe pobranie zaliczek na PIT, jeżeli pracownik przekaże mu błędną informację
Etap legislacyjny
Nowelizacja ustawy o PIT oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2186) - skierowana do Senatu
