Wystawienie weksla i wręczenie go wierzycielowi nie oznacza poniesienia kosztu uzyskania przychodu – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Chodziło o spółkę, która zamierzała kupić wierzytelność z tytułu umowy pożyczki. Chciała zapłacić za nią wekslem. Następnie planowała objąć udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, a utworzone w tym celu nowe udziały pokryć w całości wkładem niepieniężnym w postaci nabytej wierzytelności.
Chciała wiedzieć, czy w związku z objęciem udziałów w spółce z o.o. będzie mogła zaliczyć do uzyskania przychodu wystawiony weksel. Powołała się na art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o CIT, zgodnie z którym w przypadku objęcia udziałów w spółce w zamian za wkład niepieniężny, za koszty uznaje się wydatki faktycznie poniesione na ten wkład.
Spółka uważała, że wystawienie weksla będzie równoznaczne z uregulowaniem należności, natomiast na dzień objęcia udziałów w spółce z o.o. poniesie ona faktycznie wydatek na ten cel. Przychód z tego tytułu powinien być więc pomniejszony o koszt.
Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Zwrócił uwagę na to, że w analizowanym przepisie mowa jest o „faktycznym poniesieniu wydatku”.
Dyrektor KIS odniósł się również do pojęcia poniesienia kosztu użytego w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Wyjaśnił, że w świetle tego przepisu koszt musi realnie obciążać majątkowo podatnika i definitywnie zmniejszać jego aktywa. Natomiast wystawiając weksel własny, spółka zobowiązuje się tylko do zapłaty określonej sumy pieniężnej, w związku z czym nie może to być uznane za faktyczne poniesienie wydatku (w tym wypadku – na nabycie wkładu).
Sądy obu instancji przyznały rację organowi. WSA w Warszawie wskazał, że za koszt „faktycznie poniesiony” należy uznać tylko taki, który został zrealizowany do dnia osiągnięcia przychodu i skutkuje rzeczywistym zmniejszeniem zasobów majątkowych podatnika. Wprawdzie weksel jest środkiem zapłaty, ale tylko na gruncie ekonomii, natomiast w znaczeniu prawnym jest nim jedynie pieniądz – stwierdził WSA (sygn. akt III SA/Wa 972/18).
Podkreślił, że termin „koszty uzyskania przychodów” nie jest pojęciem z zakresu prawa cywilnego i nie należy poszukiwać jego znaczenia na gruncie tych regulacji, tylko prawa podatkowego.
Również NSA przypomniał, że weksel jest zobowiązaniem do spełnienia świadczenia pieniężnego pod pewnymi warunkami, a więc także nośnikiem wartości ekonomicznych. Nie można go jednak utożsamiać z środkami pieniężnymi, które mają moc zwalniania z różnego rodzaju zobowiązań.
– Weksel takiej mocy nie ma. Wobec tego wystawienie go i wręczenie go wierzycielowi nie oznacza poniesienia kosztów uzyskania przychodu – podkreślił sędzia Antoni Hanusz. ©℗
orzecznictwo
Wyrok NSA z 5 kwietnia 2022 r., sygn. akt II FSK 1826/19 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
