Chodziło o spółkę akcyjną, która zamierzała przejąć w trybie art. 492 par. 1 pkt 1 kodeksu spółek handlowych spółkę komandytową – wówczas jeszcze traktowaną dla celów podatkowych jako osobowa. W wyniku połączenia spółka przejmowana przestałaby istnieć, a jej majątek zostałby w całości przeniesiony na spółkę przejmującą.
Spółka akcyjna chciała się upewnić, że przejęcie majątku spółki osobowej nie będzie stanowiło dla niej przychodu. Argumentowała, że art. 12 ust. 1 pkt 8c oraz art. 12 ust. 4 pkt 3e i 3f ustawy o CIT regulują powstanie przychodu tylko w przypadku łączenia lub podziału spółek będących podatnikami CIT. Nie odnoszą się one do przejęcia spółki komandytowej, wówczas jeszcze niebędącej podatnikiem CIT.
Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że spółka kapitałowa, przejmując spółkę osobową, uzyska definitywny, mierzalny przyrost majątku, czyli faktyczne przysporzenie majątkowe, które będzie jej przychodem w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o CIT (interpretacja indywidualna o sygn. 0114-KDIP2-3.4010.348.2017.1.PS).
Choć połączenie spółki kapitałowej z osobową nie jest tym samym, co wniesienie aportu, ekonomicznie są to transakcje tożsame
Sądy przyznały rację spółce. Jak stwierdził WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 964/18), gdyby w przedstawionej przez spółkę sytuacji miał powstać przychód, to ustawodawca wprost zapisałby to w ustawie o CIT, tak jak zrobił to w art. 12 ust. 4 pkt 3e i 3f ustawy, które to przepisy dotyczą spółek będących podatnikami CIT. „Milczenie ustawodawcy w przypadku połączenia spółki kapitałowej i osobowej tylko potwierdza, że takie połączenie nie skutkuje przychodem spółki kapitałowej” – orzekł WSA.
Dodał, że choć połączenie spółki kapitałowej z osobową nie jest tym samym, co wniesienie aportu, to jednak z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia są to transakcje tożsame, „ponieważ mają na celu wyposażenie wspólnika w udziały (akcje) w zamian za majątek, jaki wnosi on do spółki kapitałowej”. Trudno więc zrozumieć – dodał WSA – dlaczego podatkowo transakcje te miałyby zostać potraktowane tak diametralnie różnie, że połączenie skutkowałoby powstaniem przychodu u spółki kapitałowej, a wniesienie aportu przy podwyższeniu kapitału nie kreowałoby takiego przychodu.
Na potwierdzenie swojej wykładni WSA przywołał wyrok NSA z 28 lipca 2016 r. (sygn. akt II FSK 1732/14).
W najnowszym wyroku NSA również nie miał wątpliwości, że przejęcie spółki osobowej będzie podatkowo neutralne dla kapitałowej.
– Proces łączenia spółki kapitałowej ze spółką osobową należy rozpatrywać w kontekście objęcia udziałów przez wspólników spółki osobowej w zamian za wkład niepieniężny wniesiony do spółki kapitałowej – wyjaśniła sędzia Małgorzata Bejgerowska.
W rezultacie NSA uznał za prawidłowe powołanie się przez spółkę na art. 12 ust. 4 pkt 4 i pkt 11 ustawy o CIT, których istotą – jak stwierdził sąd – jest brak opodatkowania kapitałów własnych spółki posiadającej osobowość prawną.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 16 marca 2022 r., sygn. akt II FSK 1726/19 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia