Już dziś otrzymanie pomocy humanitarnej i niektórych darowizn nie rodzi obowiązku zapłaty podatku. Z myślą o uchodźcach z Ukrainy, korzystne przepisy mają być rozszerzone.

Pomoc uchodźcom oferuje wiele osób prywatnych, firm i instytucji. Darczyńcy w określonych sytuacjach będą mogli odliczyć przekazaną pomoc od dochodu w ramach już istniejącej ulgi na darowiznę – piszemy o tym w artykule „Pomoc dla Ukrainy. Możesz zapłacić niższy podatek PIT lub CIT”. Rodzi się jednak pytanie, czy obywatel Ukrainy, który otrzyma pomoc, nie będzie musiał zapłacić w Polsce podatku z tego tytułu?

Ministerstwo Finansów przypomina, że już obecne przepisy zwalniają z tego obowiązku w określonych przypadkach. Zapowiada ponadto rozszerzenie przepisów korzystnych dla osób poszukujących w Polsce schronienia przed wojną.

Podatek dochodowy (PIT)

Korzystanie z pomocy humanitarnej od organizacji pozarządowych nie generuje obowiązku zapłacenia PIT. Obywatele Ukrainy, którzy otrzymają wsparcie od fundacji i stowarzyszeń, nie muszą więc rozliczać podatku dochodowego z tego tytułu.

Podobne przepisy nie obowiązują natomiast w przypadku pomocy od osób prywatnych i firm. Tu jednak Ministerstwo Finansów zapowiada korzystne zmiany w prawie.

Nowe przepisy zwolnią z PIT wszelkie świadczenia, niezależnie od ich rodzaju (pieniężne, rzeczowe oraz nieodpłatne)” – mówi cytowany w komunikacie wiceminister finansów Artur Soboń. „Ustawa nie będzie tych świadczeń szczegółowo wymieniać ze względu na ich dużą różnorodność, uzależnioną od sytuacji w jakiej znalazł się uchodźca. Taką nieopodatkowaną pomocą może być np. udostępnienie lokalu mieszkalnego, zapewnienie żywności, sfinansowanie leczenia, czy też opłacenie nauki i kursów pozwalających na zmianę kwalifikacji zawodowych”.

Podatek od darowizn

Osobnym zagadnieniem jest kwestia podatku od darowizny, regulowanego przez ustawę o podatku od spadków i darowizn.

Jeśli otrzymało się darowiznę od osoby obcej (niebędącej członkiem rodziny), nie trzeba płacić podatku ani zgłaszać niczego do urzędu skarbowego, o ile wartość świadczeń (pieniężnych lub rzeczowych) nie przekracza 4 902 zł. Przy czym należy wziąć pod uwagę nie tylko jednorazową wpłatę, a wszystkie świadczenia otrzymane od danej osoby w ciągu ostatnich pięciu lat.

Gdy darczyńcą jest członek rodziny, limity są wyższe – wynoszą, w zależności od stopnia koligacji rodzinnej, 7276 zł lub 9637 zł. Jednakże darowizny w najbliższej rodzinie mogą być zwolnione z podatku nawet gdy przekroczą limit, o ile obdarowany złoży stosowny druk w urzędzie skarbowym.

Tak jest dziś, ale wkrótce przepisy mogą być jeszcze bardziej korzystne.

W Ministerstwie Finansów trwają również prace, które pozwolą obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium RP z Ukrainy nie płacić podatku od spadków i darowizn od darowizn” – zapowiada wiceminister Soboń. „Zostanie wprowadzone zwolnienie z tego podatku dla nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy własności rzeczy lub praw majątkowych. Zwolnienie będzie obowiązywało od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r..

Co z darowizną przywiezioną z Ukrainy?

Może się zdarzyć, że przed opuszczeniem Ukrainy uchodźca otrzymał darowiznę w swoim kraju. W takim przypadku nie będzie musiał rozliczać się z niej w Polsce.

Nabycie przez osobę fizyczną rzeczy i praw majątkowych tytułem darowizny podlega bowiem podatkowi od spadków i darowizn, jeżeli:

- nabywane rzeczy znajdują się w Polsce lub nabywane prawa majątkowe wykonywane są na terytorium Polski lub

- nabywane rzeczy znajdują się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane są za granicą; jednakże w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Polski.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jeszcze przed rosyjską inwazją w interpretacji indywidualnej (0111-KDIB2-3.4015.100.2021.2.BB) odniósł się do przypadku obywatela Ukrainy, który przebywa w Polsce, ale nie posiada tutaj miejsca stałego pobytu, a w swoim kraju otrzyma darowiznę pieniężną. Dyrektor KIS potwierdził, że niezależnie od tego czy będą to środki w gotówce, czy też przesłane przekazem, nie wystąpi obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

„Tym samym, bez względu na okoliczności wskazane we wniosku, nie jest również konieczne zgłoszenie do urzędu skarbowego nabycia omawianych środków pieniężnych” – stwierdził dyrektor KIS.

Zwrócił jednak uwagę, że interpretacja „dotyczy wyłącznie kwestii opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn planowanej darowizny. Nie rozstrzyga natomiast kwestii konieczności zgłoszenia odpowiednim służbom wwiezienia do Polski środków pieniężnych”. Obowiązek takiego zgłoszenia powstaje, jeśli wartość wwiezionych środków przekracza 10 tys. euro.