Jeżeli konkurs wygrywa osoba nieprowadząca działalności gospodarczej, to płatnikiem podatku od wygranej jest podmiot bezpośrednio organizujący konkurs. Z kolei dla przedsiębiorcy nagroda stanowi przychód z działalności gospodarczej.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w tej sprawie dotyczył producenta słodyczy, który w ramach promocji swoich produktów podejmuje trzy rodzaje działań marketingowych skierowanych do różnych grup firm i osób (m.in. do kontrahentów i konsumentów). Jedne to konkursy organizowane na zlecenie przez zewnętrzne agencje, drugie to loterie przeprowadzane na zlecenie przez wyspecjalizowane w tym zakresie podmioty, trzecie to konkursy organizowane przez inne podmioty, w których spółka bierze udział jedynie jako sponsor nagród.
Spółka uważała, że we wszystkich trzech przypadkach płatnikiem, który musi obliczyć, pobrać i wpłacić zryczałtowany 10-proc. podatek od nagród (o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT), jest podmiot bezpośrednio organizujący i przeprowadzający konkurs lub loterię. Twierdziła, że obowiązek ten, wynikający z art. 41 ust. 4 w związku z ust. 1 ustawy o PIT, dotyczy zarówno sytuacji, gdy nagrody otrzymują osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, jak i gdy nagradzani są przedsiębiorcy. I nie ma znaczenia, czy konkurs jest organizowany na jej zlecenie, czy nie jest – argumentowała.
Organizator konkursu lub loterii
Nie było sporu co do podatkowych konsekwencji:
  • loterii w rozumieniu ustawy o grach hazardowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2094 ze zm.) organizowanych na zlecenie spółki przez zewnętrzne agencje, oraz
  • konkursów przeprowadzanych przez odrębne podmioty, w których spółka brała udział jedynie jako sponsor nagród.
W obu przypadkach zarówno dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, jak i spółka byli zdania, że nie spoczywają na niej obowiązki płatnika.
Obowiązek agencji
Spór dotyczył konkursów organizowanych na zlecenie spółki przez zewnętrzne agencje. Dyrektor KIS uważał, że jeżeli nagrody są przyznawane osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej, to obowiązki płatnika PIT ciążą na spółce jako podmiocie zlecającym zorganizowanie konkursu. Agencje zajmują się bowiem jedynie organizacją konkursów w imieniu i na rzecz spółki – wyjaśnił dyrektor KIS.
Zastrzegł, że inaczej jest, gdy udział w konkursie biorą przedsiębiorcy. Dla nich nagrody stanowią przychód z działalności gospodarczej w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT – stwierdził dyrektor KIS. Wyjaśnił, że w takiej sytuacji spółka nie występuje w roli płatnika, a nagrody są opodatkowane tak, jak dochód podatnika z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
WSA w Warszawie przyznał rację spółce (sygn. akt III SA/Wa 25/18). Orzekł, że skoro nagrody wypłacają agencje organizujące i przeprowadzające konkursy na zlecenie spółki, to na nich ciążą obowiązki płatnika w rozumieniu art. 41 ust. 1 ustawy o PIT.
Sąd nie zgodził się również z wykładnią dyrektora KIS w zakresie opodatkowania nagród uzyskiwanych przez osoby prowadzące działalność gospodarczą. Stwierdził, że skoro art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT nie zawiera jakichkolwiek wyłączeń, to nie sposób eliminować spod jego działania przedsiębiorców. W związku z tym nagrody dla nich są również opodatkowane stawką 10 proc., a w roli płatnika występuje agencja bezpośrednio organizująca konkurs – orzekł WSA.
Powołał się przy tym na orzecznictwo NSA, m.in. na wyroki z 20 stycznia 2015 r. (sygn. akt II FSK 202/13 i II FSK 232/13). Sąd kasacyjny stwierdził w nich, że jeżeli „spółka organizuje przedsięwzięcie spełniające wymogi przypisane właśnie konkursowi, to otrzymane przez uczestników wygrane stanowią przychód z konkursu. Tego zaś rodzaju przychód podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym bez względu na fakt, czy uzyskał go przedsiębiorca, czy też osoba nieprowadząca działalności gospodarczej”. O tych orzeczeniach pisaliśmy w artykule „Nagroda z potrąceniem” (DGP nr 13/2015).
Dla przedsiębiorcy to firmowy przychód
NSA podzielił pogląd spółki oraz sądu I instancji, ale tylko w zakresie, w jakim dotyczył on nagród wręczanych osobom fizycznym. Nie miał wątpliwości, że w takiej sytuacji płatnikiem PIT jest agencja organizująca konkurs.
– Jeżeli jednak przedsiębiorca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej doznaje przysporzenia z tytułu różnych zdarzeń, w tym przypadku – jeżeli uczestniczy w konkursie jako przedsiębiorca – to jest to przychód z działalności gospodarczej – podkreślił sędzia Jerzy Płusa.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 21 grudnia 2021 r., sygn. akt II FSK 930/19 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia