Dobrowolne umorzenie udziałów przez wspólnika spółki jest transakcją kontrolowaną, która wymaga sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych – stwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Nie zgodził się on tym samym z odmiennym stanowiskiem wyrażonym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w nieprawomocnych wyrokach z 17 października 2020 r. (sygn. akt I SA/Po 453/20) i z 28 października 2020 r. (sygn. akt I SA/Po 461/20).
Chodziło o spółkę kapitałową, której wspólnikami były dwie osoby fizyczne. Jeden z nich postanowił zakończyć prowadzoną działalność i wystąpić ze spółki. Wiązałoby się to z dobrowolnym umorzeniem posiadanych przez niego udziałów bez wynagrodzenia.
We wniosku o interpretację wspólnik twierdził, że takiej czynności nie można uznać za transakcję kontrolowaną, która wymagałaby sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych. Przypomniał, że zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT za transakcję kontrolowaną należy uznać działania o charakterze gospodarczym, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań i które zostały zidentyfikowane na podstawie rzeczywistych działań stron. W tym przypadku wspomniana definicja nie zostanie spełniona – podkreślał wspólnik.
Zdaniem dyrektora KIS transakcją są wszelkie czynności powodujące przeniesienie własności dóbr, mające wpływ na dochód lub stratę podatnika
Potwierdził wprawdzie, że umorzenie udziałów jest czynnością o charakterze gospodarczym, ale – jak zauważył – nie dojdzie do niego na skutek jakichkolwiek działań, które zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań. Rzeczywisty przebieg transakcji będzie bowiem oparty nie na faktycznych zachowaniach stron, ale na podstawie postanowień umowy spółki i przepisów kodeksu spółek handlowych. Definicja transakcji kontrolowanej nie zostanie więc spełniona, co potwierdzają wspomniane już wyroki poznańskiego WSA – podsumował.
Z takim stanowiskiem nie zgodził się dyrektor KIS. Przywołał orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, z którego wynika, że termin „transakcja” jest synonimem pojęcia „umowa” (wyroki z 15 stycz nia 2013 r., sygn. akt II FSK 1052/11, z 30 września 2015 r., sygn. akt II FSK 3137/14, z 8 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 4000/13).
Zdaniem dyrektora KIS oznacza to, że transakcją są wszelkie czynności powodujące przeniesienie własności dóbr, mające wpływ na dochód lub stratę podatnika. Transakcją będzie również umorzenie udziałów (zarówno dobrowolne, jak i przymusowe), bo warunki jego przeprowadzenia mogą wynikać z istniejących powiązań między spółką a wspólnikiem – stwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Skoro więc – jak dodał – umorzenie udziałów ma charakter gospodarczy, to jeśli przy jego realizacji przekroczone zostaną progi wartości transakcji, o których mowa w art. 11k ust. 2 ustawy o CIT (od 2 do 10 mln zł), należy sporządzić z tego tytułu lokalną dokumentację cen transferowych. Zrealizowana zostanie bowiem transakcja kontrolowana – uznał dyrektor KIS. ©℗
Likwidacja spółki i dywidenda
Za transakcję kontrolowaną nie można uznać wypłaty zysku po rozwiązaniu spółki. Nie ma bowiem ona charakteru gospodarczego, skoro jest czynnością wynikającą wprost z kodeksu spółek handlowych. Takie stanowisko wynika z interpretacji indywidualnej dyrektora KIS z 16 listopada 2020 r. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.358.2020.3.SG).
Podobnie stwierdził wiceminister finansów Jan Sarnowski w odpowiedzi z 22 sierpnia 2020 r. na interpelację poselską nr 9368. Wyjaśnił, że choć dywidenda stanowi wynagrodzenie za powierzony kapitał, to jednak wypracowany zysk, jego podział i wypłata są wyłącznie konsekwencją działalności gospodarczej i nie oznaczają bezpośrednio jej prowadzenia. Wypłata zysku nie ma więc charakteru gospodarczego, więc nie jest spełniona definicja transakcji kontrolowanej.
Pisaliśmy o tym w artykule „Dywidenda bez dokumentacji cen transferowych” (DGP nr 166/2021).
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 16 listopada 2021 r., sygn. 0111-KDWB.4010.60.2021.1.ES
