Twardy orzech do zgryzienia będą mieli zarówno płatnicy, jak i dostawcy oprogramowania. Jedni będą musieli zaproponować, a drudzy stosować takie rozwiązania, które zapewnią naliczanie ulgi dla klasy średniej zgodne z przepisami Polskiego Ładu. Autorem artykułu jest Bożena Nowicka, doradca podatkowy w DORADCA Zespół Doradców Finansowo-Księgowych.

Problem pojawi się w tych zakładach pracy, w których wynagrodzenia są wypłacane w dwóch lub trzech terminach w ramach tego samego miesiąca. Wprowadzone przez ustawodawcę przepisy o uldze dla klasy średniej są bowiem nieprecyzyjne i od 1 stycznia 2022 r. wielu pracodawców będzie miało kłopot z ich stosowaniem.
Już dzisiaj rodzi się pytanie, czy aby zakłady pracy nie będą ponosić negatywnych konsekwencji i odpowiedzialności za niedookreślone przez ustawodawcę rozwiązania w zakresie obowiązku naliczania ulgi pomniejszającej podstawę opodatkowania u pracownika.

Jak to zadziała

Ulga dla klasy średniej będzie polegać na pomniejszeniu podstawy opodatkowania o określoną kwotę, wyliczoną z zastosowaniem ustawowych wzorów, na skutek czego pracodawca ma obowiązek pobrać od pracownika mniejszą zaliczkę na podatek. Obowiązek naliczania ulgi ciąży na pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika, którego przychody ze stosunku pracy zmieszczą się w określonym przedziale dochodowym w danym miesiącu.
Zgodnie z art. 32 ust. 2a ustawy o PIT za miesiące, w których podatnik uzyskał w tym zakładzie pracy przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy w wysokości wynoszącej od 5701 zł do 11 141 zł, które podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, płatnik pomniejsza dochód o kwotę ulgi dla pracowników, w wysokości obliczonej według wzoru:
(A x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 5701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8549 zł,
(A x (–7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 8549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11 141 zł
– w którym A oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 27.
Wysokość miesięcznego przychodu pracownika będzie zatem decydowała o tym, czy w danym miesiącu pracodawca naliczy ulgę.

Przy kilku wypłatach

Naliczanie ulgi dla klasy średniej być może nie będzie uciążliwe w tych zakładach pracy, w których sporządza się w danym miesiącu tylko jedną listę płac. Wystarczy odpowiednia aktualizacja oprogramowania.
Niestety, w wielu zakładach pracy jest zupełnie inaczej. Pracownicy niejednokrotnie otrzymują wynagrodzenie w dwóch lub trzech terminach w ramach tego samego miesiąca.

Przykład 1

10 stycznia pracownik otrzymuje pobory zasadnicze w wysokości 5000 zł. Natomiast 15 stycznia pracodawca wypłaca temu samemu pracownikowi premię w wysokości 2000 zł.
Przy wypłacie pensji zasadniczej pracodawca nie naliczy ulgi dla klasy średniej z uwagi na fakt, że dotychczasowe miesięczne przychody pracownika będą niższe niż 5701 zł, czyli limit zobowiązujący pracodawcę do zastosowania ulgi. Natomiast przy wypłacie premii spełnią się warunki naliczenia ulgi. Powstaje tylko pytanie, od jakiej kwoty ulgę tę naliczyć – od 2000 zł czy od 7000 zł?
Wydaje się, że ulga powinna być obliczona z uwzględnieniem łącznych przychodów uzyskanych przez pracownika w styczniu, czyli od 7000 zł. Kwota ulgi obliczona od 7000 zł powinna pomniejszać podstawę opodatkowania ustalaną przy wypłacie premii w wysokości 2000 zł.

Przykład 2

Pracownik uzyskał wynagrodzenie zasadnicze w danym miesiącu w kwocie 10 000 zł. Pracodawca zastosował przy tej wypłacie ulgę dla klasy średniej. Następnie w tym samym miesiącu ten sam pracownik uzyskał jeszcze premię w wysokości 3000 zł.
Suma łącznych przychodów pracownika wyniesie 13 000 zł, co oznacza, że przekroczony zostanie limit 11 141 zł i w związku z tym za ten miesiąc pracownikowi nie przysługuje jednak ulga dla klasy średniej.
Rodzi się pytanie, a zarazem wątpliwość, jak w tej sytuacji ma się zachować pracodawca. Czy naliczona przez niego przy pierwszej wypłacie ulga dla klasy średniej zostaje, czy może płatnik powinien ją skorygować?
A może płatnik będzie miał obowiązek „odwrócić” naliczoną wcześniej ulgę w taki sposób, żeby zwiększyć pracownikowi podstawę opodatkowania przy wypłacie premii – tak aby zaliczka na PIT była pobrana w danym miesiącu w prawidłowej wysokości?
Rodzi się też pytanie, czy pracodawcy grożą jakieś sankcje, jeżeli przy wypłacie premii nie naliczy ulgi, ale jednocześnie nie skoryguje ulgi naliczonej przy wypłacie wynagrodzenia zasadniczego?
Próżno szukać w Polskim Ładzie odpowiedzi na pytania i wątpliwości wskazane w obu przykładach. A przecież takich sytuacji będzie w praktyce bardzo wiele. ©℗