Chodziło o wspólnika spółki (wówczas jeszcze osobowej) zajmującej się wynajmem i zarządzaniem nieruchomościami. W ramach tej działalności spółka wzięła w najem kilkanaście budynków, a następnie oddawała ich powierzchnię w podnajem innym podmiotom (np. szkołom niepublicznym). Często w tym celu musiała ponieść wydatki na adaptację pomieszczeń w tych budynkach pod potrzeby konkretnych podnajemców. Były to więc inwestycje w obcym środku trwałym.
Niezależnie od tego spółka ponosiła wydatki na nabycie własnych środków trwałych, które były montowane w cudzych budynkach (np. na zakup klimatyzatorów, okablowania, zestawów mebli biurowych).
Spółka amortyzowała zarówno inwestycje w obcym środku trwałym, jak i własne środki trwałe. Jedne i drugie odpisy zaliczała do kosztów uzyskania przychodu.
Jeżeli środki trwałe są przekazane nieodpłatnie, to nie można zaliczyć do kosztów nieumorzonej wartości początkowej
Problem pojawił się w momencie, gdy właściciel budynków wypowiedział spółce umowę najmu, lecz nie zwrócił jej nakładów związanych z adaptacją pomieszczeń i z wydatkami na jej własne środki trwałe (umowa nie nakładała na właściciela budynków takiego obowiązku).
Spółka podjęła wówczas decyzję o likwidacji inwestycji zarówno w obce środki trwałe (nakładów na adaptacje), jak i we własne (określiła to jako zaniechanie inwestycji w toku).
Do daty rozwiązania umowy nie zdołała jednak w całości zamortyzować ani kosztów adaptacji oraz wydatków na własne środki trwałe. Jej wspólnik chciał więc odliczyć od swojego przychodu z działalności gospodarczej (z uwzględnieniem proporcji wynikającej z udziału w zyskach):
  • stratę z tytułu niezamortyzowanej wartości inwestycji w obcym środku trwałym (kosztów adaptacji) oraz z tytułu wydatków na własne środki trwałe spółki, oraz
  • wydatki związane z zaniechanymi inwestycjami w toku.
Wystarczy wykreślić z ewidencji
Co do tych drugich, to wspólnik uważał, że nie potrzeba fizycznej likwidacji inwestycji w toku, by móc zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodu. Wystarczy podjąć decyzję o zaprzestaniu kontynuowania tych inwestycji, wykreślić je z ksiąg i ewidencji i nie wykorzystywać później w jakimikolwiek zakresie w działalności gospodarczej – twierdził.
Powołał się tu na interpretację dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 grudnia 2020 r. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.363.2020.4.MF), w której organ zgodził się z podatnikiem, że wykreślenie inwestycji z ewidencji księgowej jest równoznaczne ze spełnieniem warunku likwidacji zaniechanej inwestycji w rozumieniu art. 15 ust. 4f ustawy o CIT. Tym samym wydatki z nią związane można zaliczyć do podatkowych kosztów bez potrzeby fizycznej likwidacji aktywów składających na środki trwałe w budowie. Ważne, żeby efekt nakładów poniesionych na zaniechana inwestycję nie był wykorzystywany w przyszłości – przyznał wtedy organ i odstąpił od uzasadnienia swojego stanowiska.
Trzeba sprzedać
Tym razem jednak dyrektor KIS był innego zdania. Zgodził się tylko co do możliwości zaliczenia do podatkowych kosztów (jednorazowo) straty z tytułu niezamortyzowanej wartości inwestycji w obcym środku trwałym (czyli kosztów adaptacji pomieszczeń).
Nie przystał natomiast na odliczenie od przychodu wydatków poniesionych na własne środki trwałe spółki, a ściślej, na ich nieumorzoną wartość początkową. Nawiązał do art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT (wspólnik był osobą prawną), który pozwala zaliczyć do kosztów wydatki poniesione na nabycie lub wytworzenie środków trwałych pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, ale tylko „w przypadku odpłatnego zbycia tych środków trwałych”.
Stwierdził, że w tej sprawie tak nie będzie, bo spółka pozostawi własne środki trwałe zamontowane w budynkach należących do wynajmującego. Będzie to więc nieodpłatne przekazanie ich na rzecz właściciela budynków.
Skoro więc przekazanie własnych środków trwałych jest nieodpłatne, to nie można zaliczyć do podatkowych kosztów nieumorzonej (niezamortyzowanej) wartości początkowej tych składników majątku, zamontowanych w obcym środku trwałym – podsumował organ.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 18 czerwca 2021 r., 0111-KDIB1-1.4010.117.2021.2.EJ