Dobra informacja dla podatników jest również ta, że sądy administracyjne odwieszają już postępowania i wydają pierwsze korzystne wyroki po orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości UE z 18 marca br. w sprawie C-895/19.
To właśnie ono jest podstawą do ubiegania się o zwrot nadpłaty i oprocentowania od niej oraz o wznowienie zakończonych już ostatecznie postępowań: administracyjnych i sądowoadministracyjnych.
Przypomnijmy, chodzi o podatników, którzy dokonali wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT), ale wykazali je – najczęściej nie ze swojej winy – dopiero po trzech miesiącach. W takiej sytuacji muszą oni rozliczyć podatek należny w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, a daninę naliczoną ‒ w deklaracji bieżącej. Wskutek tej rozbieżności powstaje zaległość podatkowa, od której fiskus żąda odsetek za zwłokę. To konsekwencja obowiązujących przepisów ‒ art. 86 ust. 10b pkt 2–3 i ust. 10i ustawy o VAT.
Zakwestionował je unijny trybunał we wspomnianym wyroku z 18 marca 2021 r. Orzekł, że organy podatkowe nie mogą żądać odsetek, gdy przedsiębiorca z winy dostawcy wykazał VAT od WNT dopiero po trzech miesiącach.
Dzięki wyrokowi TSUE podatnicy, którzy po trzech miesiącach wykazali WNT i zapłacili w efekcie odsetki za zwłokę, mogą je teraz odzyskać. Warto się pospieszyć.
Jak to zrobić?
Przede wszystkim trzeba złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty. Jeśli podatnik złoży go do 9 czerwca br., to powinien dostać nie tylko nadpłatę (niesłusznie uiszczone odsetki za zwłokę), lecz także oprocentowanie od niej, liczone od dnia powstania nadpłaty, a więc od dnia, w którym podatnik zapłacił odsetki, do dnia faktycznego ich zwrotu.
Co, jeśli podatnik złoży wniosek o stwierdzenie nadpłaty po 9 czerwca? Również dostanie zwrot nadpłaty, ale oprocentowanie będzie mu przysługiwać tylko za okres od dnia powstania nadpłaty (niesłusznie uiszczonych odsetek za zwłokę) do 30 dnia od publikacji wyroku unijnego trybunału w Dz.Urz.UE (a tym samym i wejścia w życie tego orzeczenia).
Wznowienie postępowań
Podatnicy, którzy nie zgadzali się z decyzją w sprawie odsetek za zwłokę i odwoływali się ‒ czy to jedynie do organu drugiej instancji, czy także do sądu – a ich postępowania się zakończyły, mogą teraz złożyć wnioski o wznowienie zakończonych już postępowań w ich sprawie. Słowem, mogą ponownie domagać się uchylenia decyzji organów podatkowych. Czas na wznowienie postępowania administracyjnego jest do 10 czerwca br., a jeśli sprawa zakończyła się w sądzie, wniosek o wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego można złożyć do 10 sierpnia br.
Sądy już orzekają
Po tym, jak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach skierował 18 grudnia 2019 r. pytanie prejudycjalne do TSUE, sprawy toczące się w sądach były zawieszane do czasu rozstrzygnięcia przez unijny trybunał. Teraz, gdy wyrok TSUE jest już znany, sądy odwieszają toczące się przed nimi postępowania i wydają wyroki. Przykładem jest orzeczenie WSA w Opolu z 20 maja br. (sygn. akt I SA/Op 463/19, nieprawomocny).
Chodziło o spółkę, która na potrzeby swojej działalności kupuje z UE różnego rodzaju usługi i towary, w związku z czym rozlicza wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów oraz import usług. W związku z tym wykazuje zarówno podatek należny, jak i naliczony.
Problem pojawił się, gdy jeden z jej kontrahentów błędnie wystawił fakturę. Konieczna była korekta, a kontrahent dostarczył ją dopiero po trzech miesiącach. Wskutek tego spółka rozliczyła WNT również po trzech miesiącach. Uważała, że mimo zaistniałej sytuacji powinna móc wykazać podatek naliczony w tym samym miesiącu, w którym wykazała podatek należny, czyli w deklaracji bieżącej. Dzięki temu nie powstałaby u niej żadna zaległość podatkowa, a tym samym nie musiałaby płacić odsetek za zwłokę.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał inaczej. Stwierdził, że jeśli podatek należny z tytułu WNT lub importu usług nie został wykazany przez spółkę w okresie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, to spółka nie może odliczyć podatku naliczonego w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym wykazała podatek należny. Musi więc zapłacić odsetki za zwłokę, bo podatek należny wykazuje wcześniej niż naliczony.
Interpretację tę uchylił WSA w Opolu. Orzekł, że spółka może odliczyć podatek naliczony w tym samym okresie, w którym wykazała należny.
Kluczowy był tu wyrok TSUE z 18 marca br. Opolski sąd wskazał, że zgodnie z wyrokiem unijnego trybunału polski przepis, który nakazuje inne rozliczenie, jest niezgodny z dyrektywą VAT. Zwrócił uwagę, że we wniosku o interpretację spółka zaznaczyła, iż nie ma wpływu na wykazanie WNT po trzech miesiącach. Winni są jej zagraniczni kontrahenci, którzy zbyt późno dostarczają faktury lub wystawiają je z błędem. Spółka zapewniła przy tym, że brak rozliczenia transakcji w ciągu trzech miesięcy nigdy nie ma na celu oszustwa podatkowego, naruszenia prawa czy zamierzonego i świadomego zaniżenia zobowiązania podatkowego.
W takiej sytuacji – uznał WSA – organy nie mogły zastosować art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b i ust. 10i ustawy o VAT.
Będzie zmiana
Zakwestionowany przez TSUE art. 86 ust. 10b pkt 2 ma zostać usunięty. W minionym tygodniu Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o VAT (tzw. pakiet SLIM VAT 2), który zakłada dostosowanie ustawy do wyroku TSUE z 18 marca 2021 r. (sygn. C-895/19).
Wskutek tej zmiany przekroczenie terminu trzech miesięcy na wykazanie WNT nie będzie powodowało obowiązku zapłaty odsetek za zwłokę.
Projekt nowelizacji trafił teraz do Sejmu.
Ważne terminy