Nabycie przed 2016 r. nieruchomości przez zasiedzenie, potwierdzone zapadłym dopiero niedawno postanowieniem sądu, nie jest objęte zwolnieniem z podatku od spadków i darowizn – stwierdził dyrektor KIS.

Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że w tej sprawie problemu być nie powinno, bo z uwagi na datę nabycia nieruchomości (przed 2016 r.) zobowiązanie podatkowe już się przedawniło. Nic bardziej mylnego, ponieważ przy nabyciu w drodze zasiedzenia obowiązek podatkowy dopiero powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego to zasiedzenie (art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Na takie postanowienie podatnicy czekają często latami.
Od 1 stycznia 2016 r. z ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika wprost, że nabycie w drodze zasiedzenia nie jest objęte zwolnieniem przewidzianym w art. 4a ust. 1 tej ustawy. Chodzi o zwolnienie przewidziane dla członków najbliższej rodziny, którzy w ciągu sześciu miesięcy zgłoszą spadek lub darowiznę urzędowi skarbowemu. Od 2016 r. przepis mówi wprost, że chodzi jedynie o wymienione w nim przypadki nabycia. Nie wymieniono wśród nich zasiedzenia. Wcześniej tego zastrzeżenia nie było.
I o to spytała podatniczka, która nabyła nieruchomość po swoich dziadkach przez zasiedzenie. Miało to miejsce w 2013 r., ale postanowienie sądu stwierdzające zasiedzenie w tej dacie zapadło dopiero pod koniec 2020 r.
Wnuczka chciała się więc dowiedzieć, czy uniknie zapłaty podatku z uwagi na obowiązujące w dacie nabycia nieruchomości (w 2013 r.) brzmienie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Uważała, że ma prawo do zwolnienia, jeśli tylko zgłosi nabycie do urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie.
Dyrektor KIS uznał jednak, że zwolnienie od samego początku jego obowiązywania (od 2007 r.) nie dotyczyło nabycia przez zasiedzenie. Wyjaśnił, że nabycie w drodze zasiedzenia ma charakter pierwotny i nie jest nabyciem „po” lub „od” określonej osoby. Co innego zwolnienie, na które powołuje się podatniczka – z założenia miało ono dotyczyć wyłącznie nabycia od członków najbliższej rodziny – stwierdził organ. Uznał więc, że zmiana przepisu, która nastąpiła od 2016 r., miała jedynie charakter doprecyzowujący.
Inne zdanie w tej sprawie ma natomiast Naczelny Sąd Administracyjny. Potwierdzają to m.in. jego wyroki z 6 lipca 2017 r. (sygn. akt II FSK 1609/15) i z 19 marca 2014 r. (sygn. akt II FSK 883/12).
Wynika z nich, że przed 2016 r. nabycie własności w drodze zasiedzenia było również objęte zwolnieniem z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 18 marca 2021 r., sygn. 0111-KDIB2-3.4015.14.2021.1.JS