Nie odniósł się do wyroku z 2 maja 2019 r. (sygn. C-224/18), w którym Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że usługa budowlana (tzw. kontrakt FIDIC) może zostać uznana za wykonaną dopiero z chwilą podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego, a nie ‒ jak twierdził fiskus ‒ z chwilą przedstawienia przez wykonawcę inwestycji do odbioru.
TSUE obwarował przesunięcie obowiązku rozliczenia VAT na moment podpisania protokołu trzema warunkami. Dodał, że każdorazowo powinny je badać fiskus i sądy administracyjne. Istotne mają być więc:
  • praktyka handlowa panująca w branży,
  • odpowiednie zapisy umowne, oraz
  • możliwość oszacowania wynagrodzenia przed odbiorem prac.
W wyroku z 18 lipca 2019 r. (sygn. akt I FSK 65/16) NSA potwierdził, że tezy wyroku TSUE należy stosować w branży budowlanej.
Trwa jednak spór o to, czy wykładnia unijnego trybunału ma znaczenie również w innych branżach. O problemie tym pisaliśmy szerzej w artykule „Protokół medyczny jak przy odbiorze robót budowlanych” (DGP nr 240/2020). Wskazaliśmy wtedy na korzystne dla podatników wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 17 listopada 2020 r. (sygn. akt I SA/Gd 700/20) i WSA w Lublinie z 29 lipca 2020 r. (sygn. akt I SA/Lu 47/20). Oba są nadal nieprawomocne. W pierwszym chodziło o moment rozliczenia usług badania klinicznego nowych leków prowadzonych przez placówkę medyczną, w drugim – o rozliczenie usług informatycznych wykonywanych etapami.
Fiskus nadal jednak uważa, że jeżeli usługi są inne niż budowlane bądź budowlano-montażowe, to należy uznać je za wykonane już z chwilą przekazania zleceniodawcy efektu prac. Natomiast podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego, które zgodnie z umową pomiędzy stronami decyduje o wykonaniu zlecenia i wypłacie należnego wynagrodzenia, może jedynie dodatkowo potwierdzać wykonanie usługi – twierdzi fiskus.
Taka wykładnia jest niekorzystna dla przedsiębiorców, bo w praktyce oznacza, że muszą oni szacować zarówno swoje wynagrodzenie, jak i wysokość zobowiązania podatkowego jeszcze przed akceptacją wyników ich pracy przez kontrahenta.
Najnowsza interpretacja dotyczyła spółki zajmującej się budową i rozbudową stacji bazowych telefonii bezprzewodowej oraz rozbudową istniejących już obiektów. W ramach swojej działalności firma świadczyła m.in. usługi projektowe. Z umów ze zleceniodawcami wynikało, że każda z nich zostanie oficjalnie wykonana z chwilą, gdy przedstawiciel zleceniodawcy podpisze protokół odbioru prac. Dopiero wtedy też zostanie wypłacone wynagrodzenie.
Spółka uważała, że skoro zgodnie z umową usługi projektowe zostaną wykonane z chwilą podpisania protokołu przez kontrahenta, to wtedy też powstanie obowiązek podatkowy, o którym mowa w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT. Na potwierdzenie przywołała wyrok TSUE z 2 maja 2019 r. (sygn. C-224/18).
Ministerstwo Finansów chce uprościć JPK_V7
Ministerstwo Finansów chce uprościć JPK_V7

Zobacz również
Dyrektor KIS nie odniósł się do tego orzeczenia. Stwierdził natomiast, że usługa projektowa zostanie wykonana już z chwilą, gdy spółka przekaże dokumentację projektową kontrahentowi.
– Postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu usługi za wykonaną (np. przyjęcie jej wykonania dopiero z chwilą podpisania protokołów odbiorczych) mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości i stanowią jedynie potwierdzenie wykonania usługi – uznał organ.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 12 marca 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.24.2021.1.IK