Osoba, która dostała od najbliższej rodziny gotówkę i wpłaciła ją na swój rachunek bankowy, nie ma prawa do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn – ponownie stwierdził dyrektor KIS. Sądy administracyjne od dawna twierdzą, że jest inaczej

Korzystnych dla podatników orzeczeń jest wiele. O tym, że podatnikowi nie można odmówić prawa do zwolnienia tylko dlatego, że pieniądze nie zostały przekazane przelewem z konta darczyńcy, orzekły już sądy wojewódzkie m.in.: w Łodzi w wyroku z 25 sierpnia 2020 r. (sygn. akt I SA/Łd 861/19) i w Lublinie w wyroku z 13 marca 2020 r. (sygn. akt I SA/Lu 742/19).
Wyroki sądów I instancji są na razie nieprawomocne. W tym samym duchu orzeka jednak także Naczelny Sąd Administracyjny, czego przykładem orzeczenia z: 11 grudnia 2019 r. (sygn. akt II FSK 3954/17), 11 lipca 2019 r. (sygn. akt II FSK 2620/17), 18 czerwca 2019 r. (sygn. akt II FSK 2377/17), 11 kwietnia 2019 r. (sygn. akt II FSK 1470/17), 12 kwietnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 1628/11).
We wszystkich tych wyrokach sądy wprost stwierdziły, że podatnik, który otrzymał darowiznę w formie gotówki, a potem wpłacił ją na swoje konto, może skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1813), jeśli otrzymanie darowizny nie budzi wątpliwości. Odmienna wykładnia tego przepisu jest zdaniem sądów sprzeczna z celem zwolnienia i stanowi przejaw nierównego traktowania podatników.
O korzystnych dla podatników rozstrzygnięciach sądów pisaliśmy m.in. w artykułach „Fiskus: nie ma zwolnienia bez przelewu. Sądy: to nadgorliwość” (DGP nr 154/2020) oraz „Otrzymaną darowiznę można samemu wpłacić na swoje konto” (DGP nr 194/2020).
Mimo to organy podatkowe nadal twierdzą, że w razie braku przelewu z konta darczyńcy na konto obdarowanego zwolnienie się nie należy.
Racje podatników
Darowizna pieniężna przekazywana w ramach najbliższej rodziny jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem że obdarowany zgłosi ją do urzędu skarbowego. Ma na to pół roku od powstania obowiązku podatkowego, czyli otrzymania pieniędzy lub zawarcia umowy darowizny (gdy ta poprzedza przekazanie pieniędzy).
Oprócz zgłoszenia (na formularzu SD-Z2) obdarowany musi udokumentować otrzymanie darowizny dowodem przekazania jej na rachunek płatniczy (lub inny niż płatniczy) w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo przekazem pocztowym.
Wymogi te wynikają z art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy.
Podatnicy od dawna przekonują, że regulacje te nie wymagają wcale, aby darowizna była przekazywana bezpośrednio z konta darczyńcy na konto obdarowanego.
20 tys. zł od babci…
Najnowsza interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dotyczy wnuczka, który dostał w gotówce od babci 20 tys. zł. W umowie darowizny zaznaczono, że pieniądze zostały przekazane z ręki do ręki. Przekazanie ich z rachunku na rachunek nie było możliwe, ponieważ 94-letnia babcia nie posiadała konta bankowego. Wysłanie ich przelewem pocztowym również nie wchodziło w grę, bo z uwagi na stan zdrowia kobieta nie była w stanie udać się do urzędu pocztowego, który znajduje się kilka kilometrów od miejsca zamieszkania. Wnuczek tłumaczył, że nawet gdyby ją tam zawiózł, i tak nie byłaby w stanie samodzielnie wypełnić przekazu pocztowego.
Następnego dnia po otrzymaniu pieniędzy udał się więc do banku i wpłacił je na swój rachunek. Pokwitowanie wpłaty załączył do deklaracji SD-Z2.
…bez zwolnienia
Naczelnik urzędu skarbowego odmówił prawa do zwolnienia całej tej darowizny z uwagi na formę jej przekazania. Stwierdził, że podlega ona opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej, czyli jest zwolniona do kwoty 9637 zł. Od reszty kazał zapłacić podatek.
Podatnik zwrócił się w tej sprawie do dyrektora KIS, który potwierdził stanowisko naczelnika. Dodał, że nie podziela poglądów prezentowanych przez sądy administracyjne w korzystnych dla podatników wyrokach. Wyjaśnił, że zapadły one w sprawach konkretnych podatników. ©℗
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 29 stycznia 2021 r., sygn. 0111-KDIB2-2.4015.79.2020.3.MZ