Pytanie na uchwałę zadał WSA we Wrocławiu (postanowienie z 23 czerwca 2020 r., sygn. akt I SA/Wr 748/19). Nie zgodził się on z uchwałą NSA z 9 grudnia 2019 r. (sygn. akt II FPS 3/19) dotyczącą tego, kto jest podatnikiem podatku od nieruchomości w sytuacji, gdy grunty znajdują się pod liniami energetycznymi.
sygn. akt II FPS 1/20 UCHWAŁA NSA z 21 września 2020 r.
O CO TOCZYŁ SIĘ SPÓR
W praktyce chodziło o spór o to, kto ma zapłacić podatek od gruntu – jego właściciel (Lasy Państwowe) czy przedsiębiorca przesyłowy. NSA w uchwale z 9 grudnia 2019 r. uznał, że podatek powinien zapłacić właściciel gruntu.
WSA we Wrocławiu nie zgodził się z tą tezą. Uważał, że daninę powinien zapłacić przedsiębiorca przesyłowy. WSA był jednak związany uchwałą NSA. Aby ją podważyć, musiał zadać kolejne pytanie na uchwałę poszerzonego składu NSA.
ROZSTRZYGNIĘCIE
NSA podjął uchwałę o pozostawieniu postawionego pytania bez rozpoznania. Innymi słowy, nie zajął się ponownie merytorycznie problemem, kto ma zapłacić podatek od nieruchomości od gruntów pod liniami przesyłowymi.
NSA przyznał, że WSA może nie zgodzić się z wcześniejszą uchwałą NSA. Z pytaniem w trybie art. 269 par. 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2070; dalej: p.p.s.a.) może wystąpić zarówno NSA, jak i wojewódzki sąd administracyjny. Musi wtedy skierować kolejne pytanie na uchwałę poszerzonego składu, ale to nie wszystko. Musi też spełnić określone wymogi. Postanowienie WSA we Wrocławiu ich częściowo nie spełniało.
NSA wskazał, że ogólna moc wiążąca uchwał abstrakcyjnych i konkretnych obejmuje wykładnię zawartą w sentencji uchwały, tylko w granicach wyznaczonych wnioskiem uprawnionego podmiotu lub postanowienia składu orzekającego NSA. Wykładnia podana w sentencji uchwały wykraczająca poza te granice, jak również te poglądy prawne wyrażane w uzasadnieniu uchwały, które nie mają bezpośredniego związku z wykładnią sformułowaną w jej sentencji, są pozbawione ogólnej mocy wiążącej. NSA wyjaśnił też, że skład orzekający sądu administracyjnego, który chce skorzystać z procedury przewidzianej w art. 269 par. 1 p.p.s.a. i przełamać wiążące w tej uchwale stanowisko, jest związany treścią pytania, które tę uchwałę wywołało. Innymi słowy, skład orzekający, który nie zgadza się z uchwałą, powinien zadać dokładnie takie samo pytanie na kolejną uchwałę. Nie musi jednak wykazywać, że powstałe zagadnienie prawne budzi poważne wątpliwości. Wystarczy, że skład pytający wykaże, że nie podziela i dlaczego nie podziela stanowiska zajętego w uchwale składu siedmiu sędziów, całej izby albo w uchwale pełnego składu NSA. Ponieważ WSA we Wrocławiu skierował na uchwałę pytanie o innej treści niż uchwała z 9 grudnia 2019 r., dlatego NSA nie wypowiedział się merytorycznie.
PODSUMOWANIE
To ważne rozstrzygnięcie nie tylko dla sądów, lecz także dla podatników i ich pełnomocników. NSA wyjaśnił bowiem, na jakich zasadach WSA może zakwestionować wcześniejszą uchwałę. Brak rozstrzygnięcia merytorycznego oznacza, że nadal wiążąca dla sądów jest wykładnia z uchwały NSA z 9 grudnia 2019 r.
Kolorem czerwonym oznaczyliśmy niekorzystną dla podatników linię orzeczniczą.