O zawieszeniu mówi art. 14a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Działalność można zawiesić na okres od 30 dni (albo za pełny luty) do 24 miesięcy. Z rozwiązania tego może skorzystać przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników.
Wniosek w tej sprawie osoby fizyczne kierują do organu ewidencyjnego (gminy), używając w tym celu formularza CEIDG-1, natomiast osoby prawne przesyłają go do sądu rejestrowego, na druku KRS-Z62. Informacja o wpisie przekazywana jest m.in. do urzędu skarbowego.

Bez deklaracji VAT

Zasadą jest, że podatnik, który formalnie zawiesił działalność, nie ma obowiązku składania deklaracji za okres, którego zawieszenie dotyczy. Chodzi zarówno o deklaracje miesięczne (VAT-7), jak i kwartalne (VAT-7K).

W okresie zawieszenia nie traci się statusu przedsiębiorcy. Oznacza to m.in., że identyfikatorem podatkowym, którym powinna się posługiwać osoba fizyczna, jest nadal NIP, a nie PESEL

Aby jednak można było skorzystać z tego uprawnienia, zawieszenie musi dotyczyć pełnego okresu rozliczeniowego. Jeżeli nastąpi ono np. od 2 kwietnia, to za kwiecień deklaracja będzie wymagalna, nawet jeśli byłaby „pusta”.
Regułę tę należy zastosować odpowiednio w sytuacji wznowienia zawieszonej uprzednio działalności. Tak więc podjęcie aktywności np. 30 lipca będzie skutkowało obowiązkiem złożenia deklaracji za lipiec.
Zasada jest bowiem taka, że czynni podatnicy VAT mają obowiązek składać deklaracje za każdy okres rozliczeniowy, niezależnie od tego, czy wykonywali czynności podlegające opodatkowaniu albo nabyli towary bądź usługi.

Z wyjątkami

Mimo zawieszenia podatnik musi złożyć deklarację, jeżeli ma obowiązek:
● rozliczenia podatku z tytułu wykonania czynności opodatkowanej, lub
● dokonania korekty podatku naliczonego.
Przykład 1. Podatnik może w okresie zawieszenia działalności gospodarczej sprzedać środek trwały albo składnik wyposażenia swojej firmy. Oznacza to jednak, że mimo zawieszenia musi złożyć deklarację VAT.
Przykład 2. W trakcie zawieszenia działalności gospodarczej podatnik otrzymał należność, z tytułu której uprzednio skorzystał z ulgi na złe długi (art. 89a ust. 4 ustawy o VAT). Powoduje to obowiązek złożenia deklaracji za okres, w którym dostał zapłatę, i wykazania w niej obrotu i podatku należnego.
To samo dotyczy korekty rocznej, o której mowa w art. 91 ustawy o VAT. Chodzi o korektę dokonywaną w deklaracji za styczeń albo za I kwartał u podatników wykonujących sprzedaż mieszaną (opodatkowaną i zwolnioną). W deklaracji za pierwszy okres rozliczeniowy po roku kalendarzowym mają obowiązek skorygować podatek odliczony według rzeczywistej relacji wolumenów obu rodzajów obrotu. W trakcie roku mieli bowiem prawo stosować proporcję nierzeczywistą, opartą na danych z roku wcześniejszego.
Deklarację trzeba też złożyć za okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy, mimo że działalność w tym okresie nie była wykonywana. Przykładem może być otrzymanie przedpłaty, zaliczki lub zadatku na poczet mającej w przyszłości wystąpić dostawy towarów lub wykonania usługi. Obowiązek podatkowy w takim wypadku powstaje w sposób szczególny, tzn. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.
Mimo zawieszenia działalności nie uwolnią się od składania deklaracji również podatnicy:
● dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
● dokonujący importu usług lub nabywający towary – jeżeli występują w tych czynnościach w charakterze podatników.

Bez spisu i podatku

Zasadniczo osoby fizyczne i spółki osobowe, które nie wykonywały czynności opodatkowanych przez co najmniej 10 miesięcy, muszą sporządzić spis towarów i opodatkować je. Wyjątkiem jest sytuacja oficjalnego zawieszenia działalności. Zwolnienie w tym zakresie wynika z art. 14 ust. 3 ustawy o VAT.

Co z kasą

Podatnik, który zawiesi działalność gospodarczą, nie musi zwracać ulgi na zakup kasy rejestrującej. Zawieszenie nie jest tożsame z zaprzestaniem użytkowania kasy. To drugie pojęcie ma charakter definitywny, a pierwsze – czasowy. Gdyby jednak po okresie zawieszenia podatnik nie wznowił działalności i faktyczne używanie kasy nie przekroczyło trzech lat, wówczas ulgę trzeba będzie zwrócić.

Zawieszanie działalności oraz jej wznawianie nie wymaga składania w organie podatkowym formularzy VAT-R i VAT-Z

Bez podatku dochodowego

Udogodnienia w PIT i w CIT są niemal identyczne jak w VAT. Zarówno osoba fizyczna, jak i prawna, która zawiesiła działalność, jest zwolniona - w zakresie tej działalności - z obowiązku obliczania i wpłacania (miesięcznych lub kwartalnych) zaliczek na poczet podatku dochodowego za okres objęty zawieszeniem.
Inaczej natomiast niż w VAT nie ma warunku, aby zwolnienie z tych obowiązków dotyczyło tylko pełnych okresów rozliczeniowych (miesięcy lub kwartałów).

Po zakończeniu roku

Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji nie zwalnia oczywiście ze złożenia zeznania rocznego o uzyskanym dochodzie i wpłacenia wynikającego z niego podatku.
To oznacza, że inaczej niż w VAT rozliczenie dochodu (straty) przesunie się w czasie na okres przewidziany dla złożenia rozliczenia rocznego albo uiszczenia zaliczki za okres rozliczeniowy przypadający wcześniej, jeżeli wznowienie aktywności gospodarczej nastąpi przed terminem przewidzianym na rozliczenie roczne.

W spółkach osobowych

Odrębnej regulacji doczekali się podatnicy podatku dochodowego będący wspólnikami spółek: jawnej, partnerskiej (forma zastrzeżona wyłącznie dla osób fizycznych) i komandytowej. Muszą oni spełnić dodatkowy warunek – zawiadomić na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o okresie zawieszenia działalności. Trzeba to zrobić w terminie siedmiu dni od złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu (art. 25 ust. 5c ustawy o CIT, art. 44 ust. 12 ustawy o PIT, art. 21 ust. 1f ustawy o ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych).
W spółce cywilnej zawieszenie działalności jest skuteczne pod warunkiem, że uczynią to wszyscy wspólnicy. Obowiązek ten wynika z art. 14a ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wstrzymana amortyzacja

W okresie zawieszenia nie amortyzuje się środków trwałych albo wartości niematerialnych lub prawnych, które nie są w tym czasie używane. Przerwa w dokonywaniu odpisów następuje od miesiąca następującego po tym, w którym nastąpiło zawieszenie. Biorąc pod uwagę, że odpisy mogą być roczne lub kwartalne, podatnicy, którzy odpisu takiego już dokonali, a następnie zawiesili działalność, powinni je skorygować, tj. wyłączyć z kosztów tę część odpisu, która przypada na okres zawieszenia.
Jak rozliczają się ryczałtowcy
Udogodnienia przewidziane dla osób fizycznych, których przychody opodatkowane są ryczałtem ewidencjonowanym, są nieco bardziej skomplikowane, choć idea zwolnienia jest analogiczna. Specyfika tej grupy podatników polega na tym, że nie rozpoznają oni kosztów, a w trakcie roku co miesiąc lub kwartał wpłacają podatki (a nie zaliczki). Mają też obowiązek składania zeznań rocznych o przychodzie.
Zawieszenie działalności tego obowiązku nie znosi. Następują natomiast przesunięcia terminów płatności podatków za poszczególne okresy rozliczeniowe. Za okres zawieszenia działalności w obrębie danego roku podatek trzeba zapłacić do 20. dnia miesiąca/kwartału następującego po miesiącu/kwartale, w którym działalność wznowiono. Jeżeli jednak wznowienie to nastąpi w grudniu, podatek będzie płatny do 31 stycznia roku następnego.
Tak samo należy postępować, gdy zawieszenie rozkłada się na dwa albo trzy lata podatkowe. Oczywiście, maksymalny okres zawieszenia nie może przekraczać 24 miesięcy. Jednak miesiące te mogą się lokować w trzech latach podatkowych: w pierwszym i w trzecim, obejmując część roku, a w drugim jego całość. Zasada jest zawsze taka sama: zeznania roczne składa się w każdym przypadku (i płaci ewentualny podatek), natomiast w przypadku wznowienia działalności przed grudniem uiszcza się ryczałt w terminie do 20. dnia miesiąca/kwartału następującego bezpośrednio po miesiącu/kwartale, w którym to wznowienie miało miejsce.


Podstawa prawna
Art. 21 ust. 1d–1j ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998 r. nr 144, poz. 930 z późn. zm.).
Prawa i obowiązki
W okresie zawieszenia przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej oraz osiągać z niej bieżących przychodów. Jednakże w tym czasie:
● ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów;
● ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia;
● ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
● ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością sprzed daty zawieszenia;
● wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
● ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem;
● może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.







Można kupować, lecz z zastrzeżeniem
Podatnicy często pytają, czy w okresie zawieszenia można kupować niezbędne towary i usługi, składać deklaracje i wykazywać w nich VAT naliczony wynikający z dowodów zakupu. Odpowiedź jest twierdząca. Warunek podstawowy jest taki, by zakupy służyły zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. Po drugie, działalność po zawieszeniu musi być wznowiona, a dokonane już zakupy muszą być związane z opodatkowanymi czynnościami, które zaczną być wykonywane.
Przykładem dopuszczalnych nabyć może być także abonament telefoniczny lub internetowy, czynsz, serwis urządzeń. Potwierdzenie takiego stanowiska można znaleźć w interpretacjach dyrektorów izb skarbowych: w Bydgoszczy z 17 marca 2009 r. (nr ITPP1/443-1114/08/KM) i w Warszawie z 27 września 2010 r. (nr IPPP2-443-426/10-5/IŻ).
Ponoszone w okresie zawieszenia koszty należy ewidencjonować w obowiązujących urządzeniach księgowych (w szczególności związane z zachowaniem i zabezpieczeniem źródła przychodów).


Na karcie podatkowej
Podatnicy rozliczający się na podstawie karty podatkowej zachowali prawo do niepłacenia podatku za okres zawieszenia działalności na zasadach obowiązujących przed 2008 r. Jest to jedyna grupa podatników, której już wcześniej dotyczyła instytucja zbliżona do zawieszenia działalności, nazwana w ustawie o ryczałcie ewidencjonowanym przerwą w jej wykonywaniu. Różnica polega na tym, że zawieszenie na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (a więc m.in. na okres nie krótszy niż 30 dni) daje uprawnienie do niepłacenia podatku bez względu na warunki zapisane w art. 34 ust. 1 i 2 ustawy o ryczałcie.
Podstawa prawna
Art. 14a ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.).
Art. 14 ust. 3, art. 99 ust. 7a i 7b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).
Art. 44 ust. 10–13 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 261 z późn. zm.).
Art. 25 ust. 5a–5d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).