W ostatnich latach w wielu dwustronnych umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania zaczynają pojawiać się tzw. klauzule ograniczenia korzyści. Co one oznaczają?

Klauzule te oznaczają, że pomimo obowiązywania umowy, w pewnych okolicznościach jej postanowienia, dotyczące zwolnienia od opodatkowania lub obniżenia podatku, nie będą stosowane, gdyby de facto oznaczało to wykorzystanie danej umowy do osiągnięcia korzyści podatkowych wynikających ze zmiany jurysdykcji, w której uzyskiwane są dochody z niektórych tytułów - bez innego merytorycznego uzasadnienia dla formalnej rezydencji podatkowej w danym państwie. Genezą tych klauzul są postanowienia umów dwustronnych zawieranych przez Stany Zjednoczone, które w odniesieniu do amerykańskich rezydentów podatkowych ograniczają zakres korzyści podatkowych wynikających z treści tych umów. Warto wspomnieć, że umowa pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi z 1974 roku - jako jedna z nielicznych umów amerykańskich - nie zawiera klauzuli ograniczenia korzyści.
Przykładem takiej regulacji zawartej w obowiązującej polskiej umowie podatkowej może być natomiast treść art. 27 umowy pomiędzy Polską a Szwecją z 2004 roku. Umowa ta stanowi, że - niezależnie od jej innych postanowień - jeżeli (a) spółka, która ma siedzibę w umawiającym się państwie-stronie umowy, uzyskuje dochody głównie z drugich państw z działalności bankowej, armatorskiej, finansowej lub ubezpieczeniowej, albo z tytułu posiadania statusu zarządu, centrum koordynacyjnego albo podobnej jednostki dostarczającej usług administracyjnych albo innego wsparcia grupie spółek, które prowadzą działalność gospodarczą głównie w innych państwach, i jednocześnie - (b) z wyjątkiem stosowania metody unikania podwójnego opodatkowania zwykle stosowanej w tym państwie - taki dochód mógłby podlegać znacząco niższemu podatkowi na podstawie ustawodawstwa wewnętrznego tego państwa niż dochód z podobnej działalności wykonywanej w tym państwie albo z tytułu posiadania statusu zarządu, centrum koordynacyjnego albo podobnej jednostki dostarczającej usług administracyjnych albo innego wsparcia grupie spółek, które prowadzą działalność gospodarczą w tym państwie, w zależności od danego konkretnego przypadku - to jakiekolwiek postanowienia umowy przyznające zwolnienie lub obniżenie podatku nie będą miały zastosowania do dochodu takiej spółki oraz do dywidend płaconych przez taką spółkę.
dr Janusz Fiszer
partner White & Case, docent UW
Not. EM
dr Janusz Fiszer, partner White & Case, docent UW / DGP