Poinformowanie przedstawicieli fiskusa o planach i decyzjach wynika nie tylko z obowiązków podatnika, ale też leży w jego interesie. Ma to szczególne znaczenie np. przy wyjeździe za granicę na dłuższy pobyt

Czy należy zgłosić formę wyboru opodatkowania

W 2013 r. straciłam pracę i nie mogę znaleźć nowej. Zamierzam więc założyć działalność gospodarczą. Czy od razu muszę wybierać formę opodatkowania i sposób wpłacania zaliczek na podatek dochodowy i czy obowiązkowo muszę o tym zawiadomić urząd skarbowy?
Osoba fizyczna, która decyduje się na prowadzenie działalności gospodarczej, ma do wyboru różne formy opodatkowania. Może albo rozliczać się na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej (18 proc. i 32 proc.), albo wybrać opodatkowanie podatkiem liniowym (19 proc.). Może również zdecydować się na uproszczony sposób rozliczenia: ryczałt od przychodów ewidencjonowanych albo kartę podatkową. Dwie ostatnie możliwości są jednak zastrzeżone tylko do niektórych rodzajów działalności.
Wyboru jednej z form opodatkowania można dokonać przy zakładaniu firmy, zgłaszając ją do ewidencji działalności gospodarczej w gminie (a ta poinformuje o tym urząd skarbowy). Od tego, na co się zdecyduje osoba rozpoczynająca prowadzenie własnego biznesu, będą zależały jej dalsze obowiązki. Przy wyborze np. rozliczenia według skali podatkowej istotne będzie zdecydowanie o sposobie wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, np. co kwartał. Poinformować o tym należy naczelnika US w terminie do dnia poprzedzającego rozpoczęcie działalności gospodarczej, nie może to być jednak później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Co ważne, zawiadomienie to będzie dotyczyło także lat następnych. Jeśli jednak przedsiębiorca w przyszłości zdecyduje się przejść na zaliczki wpłacane co miesiąc, musi o tym ponownie zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego do 20 lutego danego roku podatkowego. Pamiętać przy tym należy, że owo zawiadomienie zarówno o wyborze formy wpłacania zaliczek, jak i jej zmianie, trzeba złożyć w formie pisemnej.
Obowiązkowe jest również zawiadomienie (także na piśmie) naczelnika US o prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów w terminie 20 dni od jej założenia. W przypadku osób rozpoczynających działalność gospodarczą (nie dotyczy to ryczałtowców) księgę tę należy założyć na dzień jej rozpoczęcia.
Wybraną formę opodatkowania w kolejnym roku można zmienić. Trzeba o tym jednak zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego do 20 stycznia. I podobnie jak w przypadku wyboru formy wpłacania zaliczek, także przy wyborze metody rozliczenia (np. przejściu z zasad ogólnych na podatek liniowy), dana forma obowiązuje także w następnych latach, aż do czasu gdy podatnik poinformuje o rezygnacji z niej. Podobnie jest przy ryczałcie, z tą tylko różnicą, że takie rozliczenie w następnym roku podatkowym można wybrać, o ile przychody z tej działalności za poprzedni rok nie przekroczą 150 000 euro.
Nieco inaczej obowiązki podatnika wyglądają w przypadku wyboru karty podatkowej. Osoby startujące z biznesem wniosek o jej zastosowanie powinny złożyć na formularzu PIT-16 do właściwego naczelnika urzędu skarbowego jeszcze przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. Mogą go też dołączyć do wniosku składanego przy rejestracji firmy w gminie. O zmianie formy opodatkowania na kartę trzeba natomiast powiadomić urząd skarbowy do 20 stycznia roku podatkowego, w którym ma być stosowana. Co ważne, podatnicy pozostający na karcie podatkowej nie muszą składać wniosku o jej kontynuację w kolejnym roku. Zgodę na opodatkowanie w tej formie razem z wysokością miesięcznej stawki podatku wydaje naczelnik US w decyzji. Po jej doręczeniu podatnicy mają 14 dni na ewentualne zrzeczenie się karty. Od następnego miesiąca po rezygnacji mogą wtedy wybrać inną formę rozliczenia dochodów. Jednak do końca miesiąca, w którym zrzekli się karty, muszą opłacać PIT na zasadach ogólnych, czyli według skali.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 4, art. 9a ust. 2, art. 24a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).
Art. 6 ust. 4, art. 23, art. 25, art. 29, art. 30, art. 32 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998 r. nr 144, poz. 930 z późn. zm.).
Art. 18 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 672 z późn. zm.).

Czy fiskus musi wiedzieć o wyprowadzce

W kwietniu wyjeżdżam na trzy lata na kontrakt do Kanady. Czy muszę o tym zawiadomić urząd skarbowy?
Z ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników wynika, że osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej lub niebędące zarejestrowanymi podatnikami VAT, które w relacjach z urzędem skarbowym posługują się identyfikatorem w postaci numeru PESEL, mają obowiązek zgłosić zmianę adresu zamieszkania w deklaracji podatkowej lub na formularzu ZAP-3. Teoretycznie więc czytelnik mógłby zgłosić zmianę adresu zamieszkania z powodu wyjazdu za granicę dopiero przy okazji składania zeznania podatkowego za rok 2014, gdy będzie się rozliczał z przychodów uzyskanych w kraju w okresie od stycznia do kwietnia tego roku. Warto jednak wcześniej złożyć w urzędzie druk ZAP-3.
Tym bardziej że podatnik powinien na czas wyjazdu ustanowić pełnomocnika do doręczeń. Taka osoba będzie mogła odbierać ewentualną korespondencję przychodzącą do podatnika z urzędu skarbowego pod jego nieobecność w kraju. Taki obowiązek wynika z przepisów ordynacji podatkowej. Ustawa ta nakazuje powołać pełnomocnika do doręczeń, gdy wyjeżdża się z kraju na okres co najmniej dwóch miesięcy. Niedopełnienie tego obowiązku może mieć wymierne skutki dla podatnika zwłaszcza wtedy, gdy organ prowadzi czynności sprawdzające lub kontrolę czy postępowanie podatkowe. Będzie bowiem oznaczać uznanie za doręczone pism wysyłanych przez urząd, np. listu z decyzją podatkową, od której – bez pełnomocnika – nie będziemy w stanie się odwołać.
Zgłoszenie zmiany miejsca zamieszkania w przypadku osoby wyprowadzającej się na dłużej za granicę jest o tyle ważne, że przy okazji przyszłych rozliczeń podatkowych urząd skarbowy nie będzie jej ścigał za niezłożenie deklaracji podatkowej. Będzie bowiem mógł przypuszczać, że nie uzyskała w kraju żadnych dochodów.
W myśl ustawy o PIT nieograniczony obowiązek podatkowy (czyli konieczność rozliczenia w Polsce wszystkich uzyskiwanych dochodów, także tych zagranicznych) spoczywa na osobach mających tu miejsce zamieszkania. Za takie uważa się podatników mających w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywających w naszym kraju dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Czytelnik, decydując się na wyjazd na kilka lat za granicę, powinien rozważyć uzyskanie certyfikatu rezydencji podatkowej w państwie, w którym będzie pracował i żył. Chodzi o zaświadczenie o miejscu zamieszkania dla celów podatkowych. Taki certyfikat może okazać się bardzo przydatny przy rozstrzyganiu miejsca opodatkowania uzyskiwanych dochodów, w myśl postanowień właściwych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których Polska jest stroną. Posiadany certyfikat można też w każdej chwili przedstawić urzędowi skarbowemu w Polsce, gdyby pojawiły się jakiekolwiek wątpliwości związane z rozliczeniem podatnika w okresie, w którym przebywa poza Polską.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 1d ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).
Art. 3 ust. 1, art. 4a, art. 5a pkt 21 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).
Art. 147 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.).

Czy przy karcie trzeba zawiadamiać o rozwoju biznesu

Jestem fryzjerem i parę lat temu wybrałem kartę podatkową jako sposób rozliczania uzyskiwanych przeze mnie dochodów. Teraz zamierzam rozwinąć działalność gospodarczą, otwierając nowy salon fryzjerski. Czy powinienem o tym zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego?
Przepisy podatkowe, w tym przypadku – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – wymagają od podatnika rozliczającego się w formie karty podatkowej zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o zmianach, jakie zaszły w stosunku do stanu faktycznego opisanego we wniosku o zastosowanie opodatkowania w tej formie (na formularzu PIT-16). Dotyczy to zarówno zmian, które powodują utratę warunków do opodatkowania w formie karty podatkowej, jak i takich, które mają wpływ na wysokość płaconego w tej formie podatku. Przykładowo chodzi o stan zatrudnienia, miejsce prowadzenia firmy oraz rodzaj i zakres prowadzonej działalności. O tych zmianach podatnik ma obowiązek zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego na piśmie najpóźniej w terminie siedmiu dni od ich powstania. Wtedy podwyższenie lub obniżenie podatku następuje, poczynając od miesiąca, w którym zaszły okoliczności powodujące zmianę.
Podstawa prawna
Art. 25 ust. 1, art. 36 ust. 1 pkt 1 lit. a) i b), art. 36 ust. 7, art. 37 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998 r. nr 144, poz. 930 z późn. zm.).

Czy trzeba informować o pełnomocniku

Otrzymałem zawiadomienie o wszczęciu postępowania podatkowego w związku z ulgą budowlaną, z jakiej korzystałem. I choć nie mam nic do ukrycia, to jednak bardzo się denerwuję, bo będzie to pierwsze postępowanie w moim życiu. Czy na wszelki wypadek mogę powołać pełnomocnika?
Jeżeli urząd skarbowy prowadzi postępowanie podatkowe np. w sprawie przyznania ulgi podatkowej czy wymiaru podatku, to podatnik jako strona tego postępowania może powołać pełnomocnika. Przepisy wymagają, aby pełnomocnictwo zostało udzielone na piśmie lub zgłoszone ustnie do protokołu.
Co więcej, nie ma przeszkód, aby podatnik ustanowił dwóch pełnomocników: jednego do doręczeń, a drugiego do reprezentowania w prowadzonym przez urząd skarbowy postępowaniu. Fakt ten należy zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego, który prowadzi postępowanie. Podobnie zresztą jak każdą zmianę pełnomocnika czy adresu zamieszkania.
Podstawa prawna
Art. 146 i art. 147 par. 3 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.).