Gdy po śmierci przedsiębiorcy kontrahent anuluje transakcję, dziedziczący nie odzyska zapłaconych podatków VAT i PIT. Tak orzekł NSA.
Syn przejął po zmarłym ojcu firmę wykonującą roboty budowlano-montażowe. Porozumiał się z kontrahentami i doprowadził do anulowania umów, które przed śmiercią ojca nie zostały zakończone. Spadkodawca wystawił jednak część faktur i wykazał na nich VAT. Odprowadził też zaliczki na PIT zgodnie z zasadą, że przychodem są kwoty należne, choćby faktycznie nieotrzymane. Syn chciał odzyskać te wpłaty od urzędu skarbowego.
Minister finansów w interpretacji podatkowej stwierdził jednak, że spadkobierca nie ma prawa do zwrotu wpłaconych podatków oraz zaliczek. Wyjaśnił, że dziedziczący co do zasady nie rozliczają dochodów uzyskanych przez zmarłych. W razie gdy spadkodawca źle obliczył podatek, organ podatkowy ma obowiązek z urzędu wszcząć postępowanie i ewentualnie dochodzić zaległych podatków od spadkobierców.
Jednak w tym przypadku rozliczenia spadkodawcy, jak i wysokość odprowadzonych przez niego w trakcie roku zaliczek były właściwe. Jeśli więc zobowiązanie podatkowe na dzień otwarcia spadku zostało wykazane prawidłowo, to późniejsze działania spadkobierców (w tym zawarcie ugody, na podstawie której wynagrodzenie objęte fakturami VAT nie było należne), nie stanowi podstawy, aby organ podatkowy skorygował zobowiązania spadkodawcy.
Syn nie zgodził się z tym. Uważał, że w związku z zawarciem ugody przestały istnieć podstawy do wystawienia faktur. Transakcje nie zostały sfinalizowane, a zatem i podatki zapłacone przez ojca stały się nienależne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił jego skargę. Odwołał się do art. 97 par. 1 ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), który określa zasady sukcesji, czyli przechodzenia uprawnień i obowiązków podatkowych na następcę prawnego podatnika. Sąd wyjaśnił, że aby można było mówić o prawie majątkowym podlegającym dziedziczeniu, musi ono zaistnieć jeszcze za życia spadkodawcy. W tej sprawie tak nie było. Nie pomogła również skarga do NSA. W ocenie sądu kasacyjnego przed śmiercią spadkodawcy nie doszło do powstania nadpłaty. Wyrok jest prawomocny.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 8 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 70/12.